Diễn đàn kinh tế Việt Nam-Nhật Bản 2023: Nâng tầm đối tác chiến lược trên nền tảng số

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang và các đại biểu dự Diễn đàn kinh tế Việt Nam-Nhật Bản 2023. (Ảnh: Anh Sơn)

Tham dự Diễn đàn còn có đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành của Việt Nam, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam Yamada Takio, các hiệp hội doanh nghiệp và doanh nhân hai nước.

Diễn đàn do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Phòng Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản (JCCI) tổ chức; là hoạt động thiết thực và có ý nghĩa trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Nhật Bản (1973-2023); đồng thời góp phần thúc đẩy thương mại, đầu tư, kết nối cộng đồng doanh nghiệp hai nước.

Diễn đàn cũng là nơi các doanh nghiệp Nhật Bản tìm thấy nhiều cơ hội hợp tác tại Việt Nam, kết nối thúc đẩy hợp tác nhiều mặt giữa doanh nghiệp hai nước, nhất là trong lĩnh vực hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư trong thời gian tới.

Nhật Bản là đối tác kinh tế hàng đầu của Việt Nam

Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang chia sẻ, trải qua chặng đường 50 năm từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao (23/9/1973), quan hệ hợp tác hữu nghị Việt Nam-Nhật Bản phát triển nhanh chóng trên mọi lĩnh vực và đạt được nhiều bước phát triển vượt bậc, sự tin cậy chính trị giữa lãnh đạo và nhân dân hai nước không ngừng được củng cố.

Trên tinh thần "tình cảm, chân thành, tin cậy”, Thủ tướng hai nước nhất trí tăng cường hợp tác, thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược sâu rộng Việt Nam-Nhật Bản lên tầm cao mới.

Nhật Bản hiện là đối tác kinh tế hàng đầu của Việt Nam, là nhà tài trợ ODA lớn nhất, hỗ trợ Việt Nam trong những lĩnh vực then chốt nhất như hạ tầng cơ sở giao thông vận tải, đào tạo nhân lực, cải cách thể chế kinh tế, khoa học kỹ thuật, giáo dục.... nhà đối tác hợp tác lao động đứng thứ 2, đầu tư và đối tác du lịch lớn thứ 3, đối tác thương mại thứ 4 của Việt Nam với tổng kim ngạch thương mại hai chiều hai nước tính đến tháng 12/2022 đạt hơn 47 tỷ USD.

Về hợp tác đầu tư, dòng vốn FDI của Nhật Bản đã hiện diện ở 57/63 tỉnh, thành của Việt Nam. Lũy kế đến tháng 12/2022, Nhật Bản có 4.978 dự án FDI còn hiệu lực tại Việt Nam với tổng vốn đầu tư đăng ký hơn 68,89 tỷ USD, đứng thứ 3 trong số 141 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Tỷ lệ doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư tại Việt Nam dự báo có lãi trong hoạt động kinh doanh là 59,5%, tăng 5% so với năm 2021.

Đặc biệt, các dự án quy mô lớn mà các Tập đoàn kinh tế đa quốc gia hàng đầu của Nhật Bản như: Canon, Panasonic, Toyota, Honda, Yamaha, Suzuki, Mitsubishi, Sumitomo… đầu tư vào Việt Nam đã kéo theo rất nhiều nhà đầu tư vệ tinh.

Cộng đồng người Việt Nam tại Nhật Bản đã lên tới gần 500.000, là những nhân lực trẻ, năng động đang đóng góp tích cực vào sự phát triển của Nhật Bản và là cầu nối quan trọng giữa hai nước.

Phát biểu tại sự kiện, Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công khẳng định, đơn vị sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan của Nhật Bản và Việt Nam, cũng như cam kết tăng cường hơn nữa vai trò cầu nối của VCCI, đổi mới cách thức triển khai các hoạt động xúc tiến thương mại và đầu tư nhằm mục tiêu phát triển bền vững của cộng đồng doanh nghiệp hai nước, vì sự phát triển thịnh vượng của hai quốc gia.

Ông Phạm Tấn Công cho biết, Diễn đàn năm nay với chủ đề “Đẩy mạnh hợp tác Việt Nam và Nhật Bản: cùng kiến tạo đổi mới nhằm xây dựng nền kinh tế phát triển bền vững” là một chủ đề rất có ý nghĩa, với nội dung trọng tâm trong các phiên thảo luận là về hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản trong các lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo, tăng trưởng xanh giảm rác thải carbon và phát triển khởi nghiệp.

"Phát triển khởi nghiệp là để thúc đẩy đổi mới, sáng tạo; còn phát triển năng lượng tái tạo, tăng trưởng xanh để xây dựng nền kinh tế phát triển bền vững. Đây cũng là những nội dung được VCCI tiên phong khởi xướng tại Việt Nam hơn 20 năm qua thông qua các cơ chế như Chương trình Khởi nghiệp Quốc gia và Hội đồng Doanh nghiệp vì sự Phát triển Bền vững Việt Nam", Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Phòng Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản (JCCI) khẳng định sẽ tăng cường hợp tác nhất là trong lĩnh vực hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư trong thời gian tới.

Ba giải pháp thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược sâu rộng Việt Nam-Nhật Bản

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang nhấn mạnh, trong bối cảnh tình hình thế giới biến đổi nhanh chóng, khó lường với nhiều thời cơ, thuận lợi nhưng cũng không ít khó khăn, thách thức hiện nay, Việt Nam kiên định xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng.

Việt Nam đã và đang kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19, thúc đẩy phục hồi nhanh và phát triển kinh tế xã hội bền vững. Trong năm 2022, kinh tế Việt Nam tiếp tục khởi sắc với tốc độ tăng trưởng đạt 8,02%. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, bảo đảm cân đối thu chi.

Với quy mô GDP trên 409 tỷ USD, Việt Nam trở thành nền kinh tế lớn thứ 5 trong ASEAN, xếp thứ 37 trong top 50 các quốc gia có quy mô GDP lớn nhất thế giới. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu với các nước năm 2022 đạt 732,5 tỷ USD cùng mức xuất siêu 11,2 tỷ USD (năm trước là 3,32 tỷ USD)

Đến nay, Việt Nam đã có gần 35 nghìn dự án FDI đang hoạt động, với tổng vốn đầu tư hơn 426 tỷ USD của các nhà đầu tư đến từ 139 quốc gia, vùng lãnh thổ. Với kết quả thu hút FDI tích cực, Việt Nam lần đầu tiên được Liên hợp quốc đưa vào danh sách 20 quốc gia thu hút FDI hàng đầu thế giới.

Theo dự báo về tăng trưởng kinh tế của Việt Nam năm 2023 của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) sẽ đạt 6,2%, còn Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo đạt 6,7%.

Đạt được những thành tựu nêu trên, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang khẳng định, bên cạnh sự nỗ lực lớn, quyết tâm cao của Việt Nam, còn có sự hợp tác chặt chẽ, phối hợp hiệu quả, hỗ trợ kịp thời của cộng đồng quốc tế, trong đó có Chính phủ, nhân dân và các doanh nghiệp Nhật Bản.

Nhân dịp này, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cảm ơn Chính phủ cũng như các nhà đầu tư Nhật Bản thời gian qua đã chung tay chia sẻ trách nhiệm xã hội với nhiều hoạt động hỗ trợ rất thiết thực như xây dựng nhà ở cho người lao động, xây dựng đường xá, hạ tầng cho địa phương, cấp học bổng cho sinh viên, hỗ trợ thiết bị y tế và đóng góp vào quỹ vaccine phòng Covid-19.

Trong thời gian tới, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cho rằng, hai nước còn rất nhiều dư địa, tiềm năng hợp tác, bổ sung lẫn nhau.

Để góp phần phát triển quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược sâu rộng vì hòa bình và thịnh vượng ở Châu Á Việt Nam-Nhật Bản, nhất là trong lĩnh vực kinh tế, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đề xuất 3 giải pháp.

Thứ nhất, tiếp tục tăng cường quan hệ hợp tác đầu tư giữa hai nước, nhất là trong các lĩnh vực công nghiệp mũi nhọn, đồng thời chú trọng chuyển giao công nghệ cho Việt Nam, thúc đẩy chuyển đổi xanh.

Chính phủ Việt Nam cam kết sẽ luôn đồng hành và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Nhật Bản yên tâm đầu tư ổn định, lâu dài tại Việt Nam.

Thứ hai, tiếp tục mở rộng quan hệ hợp tác thương mại giữa hai nước, trong đó triển khai hiệu quả các cơ chế hợp tác song phương và đa phương như Hiệp định thương mại tự do song phương Việt Nam-Nhật Bản (VJFTA), Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện ASEAN - Nhật Bản (AJCEP), Hiệp định thương mại CPTPP, Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện Khu vực (RCEP) nhằm sớm đạt mục tiêu tiếp tục nâng cao kim ngạch thương mại song phương theo hướng cân bằng.

Thứ ba, triển khai nâng tầm đối tác chiến lược trên nền tảng số, qua đó mở ra cơ hội đầu tư và kết nối doanh nghiệp; chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức về chuyển đổi số, quản trị doanh nghiệp cho các doanh nghiệp Việt Nam; và xây dựng các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) tại Việt Nam.

Tại Diễn đàn năm nay, các đại biểu cùng nghe đại diện 4 tỉnh, thành phố: Hải Phòng, Quảng Ninh, Hải Dương, Hưng Yên chia sẻ về cơ hội hợp tác Việt Nam-Nhật Bản trong các lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, công nghiệp chế tạo và năng lượng tái tạo, kinh tế tuần hoàn.

"Đây là 4 địa phương nằm trong vùng kinh tế trọng điểm Đồng bằng sông Hồng và là địa bàn lý tưởng cho các nhà đầu tư Nhật Bản mà VCCI muốn khuyến nghị, bởi 4 địa phương này có hệ thống hạ tầng giao thông và logistics phát triển tốt nhất Việt Nam, được kết nối kinh tế bởi trục cao tốc phía Đông với một đầu cao tốc là Thủ đô Hà Nội và đầu kia là Quảng Ninh thông với thị trường Trung Quốc rộng lớn. Khu vực này còn sở hữu các sân bay quốc tế và các cảng biển hàng đầu Việt Nam, có nguồn nhân lực dồi dào, có triển vọng trở thành 1 cực tăng trưởng kinh tế ở phía Bắc", Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công cho biết.

Tại Diễn đàn, đại diện các cơ quan Trung ương và địa phương, chuyên gia kinh tế và các doanh nghiệp sẽ thảo luận, chia sẻ những mô hình mới, sáng kiến mới trong hợp tác kinh tế Việt Nam-Nhật Bản, hướng tới phát triển kinh tế xanh và bền vững.

Diễn đàn kinh tế Việt Nam-Nhật Bản 2023 là hoạt động đầu tiên trong chuỗi hoạt động VCCI sẽ phối hợp cùng với các đối tác Nhật Bản triển khai trong năm 2023 nhằm kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước, trong số đó sẽ có 2 sự kiện lớn, dự kiến được tổ chức vào quý III là:

- Diễn đàn xúc tiến đầu tư - thương mại Việt Nam-Nhật Bản tại Nhật Bản: Sự kiện được phối hợp tổ chức với các đối tác Nhật Bản của VCCI cùng sự tham gia của các tỉnh thành Việt Nam;

- Tuần lễ Giao lưu Văn hóa, Thương mại Việt Nam-Nhật Bản tại Đồng bằng sông Cửu Long: Dự kiến có khoảng 300 doanh nghiệp Việt Nam cùng 200 doanh nghiệp Nhât Bản sẽ thuê chuyên cơ sang tham gia sự kiện này.