Theo thông tin từ Bộ Công Thương, do phát hiện virus đốm trắng có trong tôm bán tại các cửa hàng và nghi ngờ đây là nguyên nhân của việc bùng phát dịch đốm trắng tại bang Quuensland nên Chính phủ Australia đã ban hành lệnh cấm nhập khẩu tôm và tôm chưa nấu chín từ các nước châu Á. Điều này đã ảnh hưởng đến tình hình xuất khẩu thủy sản của Việt Nam.
| Ảnh minh họa. (Nguồn: SGGP) |
Một số doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản cho biết, họ đang gặp khó khăn vì lệnh cấm này. Tiêu biểu là 2 doanh nghiệp xuất nhập khẩu thủy sản đóng trên địa bàn tỉnh Cà Mau. Có doanh nghiệp đã ký hợp đồng trước đó và đang trên đường vận chuyển hàng tới Australia đã bị trả về. Thiệt hại mà các doanh nghiệp này phải chịu có thể lên tới vài triệu USD.
Hai doanh nghiệp chịu ảnh hưởng này mỗi tháng xuất khẩu sang thị Australia khoảng 100 - 150 tấn hàng hóa. Việc ngừng ký kết hợp đồng cũng như các hợp đồng đã ký bị trả về đã ảnh hưởng rất nhiều đến hoạt động sản xuất, kinh doanh. Do vậy, các doanh nghiệp đang kiến nghị các cơ quan chức năng có biện pháp tháo gỡ khó khăn.
Lệnh cấm nhập khẩu tôm xanh được đưa ra sau khi bùng phát dịch đốm trắng tại các trang trại nuôi tôm phía Đông Nam bang Queensland vào tháng 12/2016. Những người nông dân đã đổ lỗi cho các sản phẩm nhập khẩu chính là nguồn gốc của sự lây lan bệnh dịch này, tuy nhiên chính quyền vẫn chưa xác định được điều đó có đúng hay không. Lệnh cấm có hiệu lực thi hành từ ngày 9/1/2017.
Theo đó, tất cả các lô hàng tôm nhập khẩu mới sẽ bị đình chỉ (rời cảng ở nước ngoài vào hoặc sau ngày 9/1/2017) khi đến Australia sẽ bị yêu cầu phải xuất khẩu hoặc tiêu hủy. Bên cạnh đó, sản phẩm tôm nhập khẩu quá cảnh sang Australia cũng bị một chế độ kiểm tra và thử nghiệm ngặt nghèo.
Một nhà nhập khẩu thủy sản từ Sydney cho biết, công ty của bà nhập khẩu 800 tấn tôm nguyên con mỗi năm từ Thái Lan. Lệnh cấm này sẽ gây thiệt hại 1 triệu USD doanh thu mỗi tháng và bà đã phải tăng giá bán trong vòng 1 tuần sau khi lệnh cấm được ban hành. Bà cũng nói thêm rằng, hiện tại, giá bán lẻ đang là 22 USD/kg và nó có thể lên tới hơn 30 USD/kg khi nguồn cung giảm.
Theo đánh giá của Thương vụ Australia, lệnh cấm nhập khẩu tôm chưa nấu chín sẽ gây tổn thất khoảng nửa tỷ đô la trong vòng 6 tháng tới đối với ngành công nghiệp thủy sản của nước này.
Ông Norman Grant – Chủ tịch hiệp hội các nhà nhập khẩu thủy sản Australia (ASIA) cho biết, giá tôm đã tăng lên trong thời gian gần đây và không thể dự đoán được giá sẽ tăng lên mức bao nhiêu.
Theo ASIA, hơn một nửa số tôm được tiêu thụ ở Australia là tôm nhập khẩu. Do vậy, lệnh cấm nhập khẩu này sẽ có tác động đáng kể đối với nguồn cung. Lệnh cấm này đã gây ra sự ngạc nhiên cho ngành thủy sản vì nó được đưa ra mà không có cảnh báo trước cho các doanh nghiệp để có thời gian chuẩn bị.
Ngoài ra, ASIA cũng cho rằng việc hạn chế nhập khẩu sẽ gây ra ảnh hưởng xấu đối với uy tín thương mại quốc tế của Australia và sẽ rất khó để khôi phục nó.
Người phát ngôn của Bộ Nông nghiệp và Nguồn nước Australia nói rằng, quyết định đình chỉ thương mại này không gây ra ảnh hưởng đến các mối quan hệ thương mại của nước này. Bộ này thừa nhận việc ban hành lệnh cấm này sẽ gây ra tác động tới nhiều ngành công nghiệp khác và cuộc sống người dân. Tuy nhiên, Bộ cần phải có trách nhiệm trong việc bảo vệ cho ngành nông, lâm và thủy sản có trị giá hơn 60 tỷ USD của nền kinh tế.