| Hơn một năm qua, EU đã làm nhiều cách để thoát ly khí đốt Nga. (Nguồn: AFP) |
Tác giả iệc Nga sử dụng nguồn cung cấp khí đốt như một "vũ khí" chống lại các nước láng giềng và Liên minh châu Âu (EU) có thể khiến nước này mất vị thế như một nhà cuang cấp đáng tin cậy.
Dư dả khí đốt
Hãng tin Euro News nhận định, châu Âu đang cố gắng thoát khỏi sự phụ thuộc vào khí đốt Nga bằng cách đẩy mạnh ngành năng lượng tái tạo, đặc biệt là năng lượng mặt trời.
Việc lắp đặt các tấm pin năng lượng mặt trời trên khắp châu Âu đã khiến công suất quang điện của châu lục này đạt con số kỉ lục 40 gigawatt vào năm 2022, tăng 35% so với năm 2021.
Lý do cho kết quả trên là bởi người tiêu dùng cho rằng, các tấm pin năng lượng mặt trời giá rẻ sẽ là cách hiệu quả để họ cắt giảm hóa đơn năng lượng. Về cơ bản, điều này đã đẩy nhanh tiến độ của việc triển khai khai thác năng lượng mặt trời ở châu Âu.
Châu Âu là khách hàng lớn nhất trên thị trường khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) toàn cầu trong năm 2022.
Dữ liệu từ Refinitiv cho thấy, các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) đã nhập khẩu 101 triệu tấn LNG trong năm 2022, nhiều hơn 58% so với năm trước đó. Khối này chiếm 24% lượng nhập khẩu LNG toàn cầu trong năm ngoái.
Dữ liệu từ tổ chức tư vấn kinh tế Bruegel ở Brussels (Bỉ) cũng chứng minh, LNG hiện chiếm khoảng 35% nguồn cung cấp khí đốt của châu Âu, tăng từ 20% vào năm 2021.
heo Cơ quan Hạ tầng Khí đốt châu Âu, kho dự trữ khí đốt của EU đã đạt 55,7% công suất vào đầu tháng 4/2023, mức cao nhất vào cùng thời điểm kể từ năm 2011. Mức này cao hơn khoảng 20% so với trung bình 5 năm trước.
Ủy viên năng lượng EU Kadri Simson nói: "Các kho chứa khí đốt của EU đã được lấp đầy hơn một nửa, điều đó có nghĩa chúng tôi đã kết thúc mùa cần sưởi ấm mà vẫn duy trì được trạng thái tốt".
Nhà phân tích Henning Gloystein tại công ty tư vấn Eurasia Group đánh giá, châu Âu có vẻ như đã "cai nghiện" thành công khí đốt của Nga. Giá khí đốt tại châu Âu vẫn ở mức cao hơn trung bình 10 năm qua, nhưng không còn cần phải định giá trước nguy cơ thiếu hụt hoàn toàn.
Còn ông Natasha Fielding, người đứng đầu bộ phận định giá khí đốt của châu Âu tại công ty dữ liệu công nghiệp Argus Media thì nhận thấy: "Thay vì thiếu khí đốt, EU có vẻ sẽ dư dả vào mùa Hè này".
Vào tháng 1/2023, đại diện cấp cao của EU về chính sách đối ngoại Josep Borrell nói rằng khối này đã hoàn toàn "thoát phụ thuộc vào năng lượng Nga".
Ông khẳng định: "Trong vài tháng, chúng tôi đã xóa bỏ sự phụ thuộc năng lượng vào Nga trong nhiều năm qua. Chúng tôi đã trải qua giai đoạn năng lượng tăng giá cực kỳ căng thẳng, nhưng giá năng lượng đang quay trở lại như thời kỳ trước chiến dịch quân sự đặc biệt".
Cơ hội của châu Âu
Cơ quan Năng lượng Quốc tếnhập khẩu LNG tại các nền kinh tế tiên tiến của châu Âu được dự báo sẽ giảm trong thời gian còn lại của năm 2023, sau khi đạt mức tăng trưởng mạnh trong quý đầu tiên. Sự thay đổi này là do nhu cầu lưu trữ thấp hơn và nhu cầu khí đốt giảm.
Khó khăn không phải đã hết
Dù vậy, theo hãng tin Reuters, châu Âu vẫn còn gặp nhiều khó khăn trên thị trường năng lượng.
Khối đã không đạt được đủ tiến bộ trong việc chốt các hợp đồng dài hạn đối với LNG - một giải pháp thay thế cho nguồn cung cấp khí đốt qua đường ống của Nga. Điều này có thể gây tốn kém vào mùa Đông tới do nhu cầu từ Trung Quốc phục hồi có thể thắt chặt thị trường.
Các mục tiêu khí hậu của khu vực (như cắt giảm lượng khí thải ròng ít nhất 55% vào năm 2030 và đạt mức 0 vào năm 2050) có nghĩa là những người mua LNG ở châu lục này rơi vào thế "tiến thoái lưỡng nan" giữa việc cam kết khung thời gian cần thiết để hạn chế nhập LNG với việc tìm kiếm giá rẻ hơn theo hợp đồng dài hạn.
Ông Morten Frisch, nhà tư vấn cấp cao của Morten Frisch Consulting (tổ chức tư vấn về khí đốt) nhận định: "Châu Âu cần khoảng 70-75% nguồn cung LNG của mình theo các thỏa thuận mua bán dài hạn (SPA). Nhưng hiện tại, khu vực trở nên quá phụ thuộc vào việc mua LNG tại chỗ và ngắn hạn".