Dòng chảy phương Bắc 2: Nga muốn 'đe dọa' Ukraine hay chia cắt EU?

Minh Anh
Những phần cuối cùng của đường ống dẫn khí đốt tự nhiên Dòng chảy phương Bắc 2 dài 150 km gây tranh cãi đã được hoàn thành vào ngày 10/9, tiếp tục củng cố sự hiện diện của Nga trong các lĩnh vực kinh tế và chính trị của Đức, đồng thời tước đi khoảng 3 tỷ USD phí trung chuyển qua lãnh thổ của Ukraine.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Dòng chảy phương Bắc 2: Bài toàn khó giải về lợi ích, Ukraine nên tìm đường khác?
Dòng chảy phương Bắc 2 "bỏ qua" Ukraine và các nước Baltic, cũng như Ba Lan, để cung cấp khí đốt tự nhiên thẳng tới Đức.

Ra mắt vào năm 2015, dự án Dòng chảy phương Bắc 2 (Nord Stream 2) bị coi là một nỗ lực khác của Nga nhằm gây bất ổn nền kinh tế Ukraine và gây “khó” cho Đức trước các đồng minh Đông Âu trong Liên minh châu Âu (EU).

Có lợi thế nổi bật, kết nối các nguồn khí đốt tự nhiên dồi dào của Nga với thị trường tiêu thụ rộng lớn và rất phát triển của Đức, bởi vậy dự án đã bị cuốn vào các cuộc đấu tranh địa chính trị ngay từ khi khởi động.

Cách "tấn công" điển hình của Nga

Trung tâm truyền thông của Ukraine UCMC (The Ukraine Crisis Media Center), cơ quan chuyên phân tích các chính sách đối ngoại ảnh hưởng đến Ukraine bình luận, “đây là một cách làm rất điển hình của Nga”. Theo đó, từ những động thái của Nga tại Ukraine, việc sáp nhập Crimea hay can thiệp vào Donbass, chiến lược kinh tế của Nga ở Đông Âu luôn là tối đa hóa lợi nhuận thu được từ Ukraine, cố gắng dỡ bỏ các lệnh trừng phạt và loại bỏ mọi gánh nặng kinh tế.

Trong trường hợp của Nord Stream 2, hệ thống đường ống dẫn khí được cho là cố tình thiết kế chạy quanh Ukraine – quốc gia mà lâu nay vẫn được hưởng lợi từ phí vận chuyển khí tự nhiên danh nghĩa tới các quốc gia láng giềng, do “phí quá cảnh” của hệ thống đường ống cũ. Hệ thống đường ống mới, thuận tiện và làm giảm bớt gánh nặng về chi phí đường ống qua Ukraine, nhưng đồng thời tạo ra một “cuộc tấn công” có chủ đích vào nền kinh tế nước này.

Về phía Nga, do không cần đi qua Ukraine nên phí vận chuyển khí đốt tự nhiên của họ sẽ giảm, giá cả cũng sẽ có lợi thế cạnh tranh hơn. Điều đó có lợi cho việc Nga mở rộng thị trường khí đốt ở châu Âu, duy trì vị thế độc quyền về khí đốt ở Trung Âu, đảm bảo an ninh kinh tế quốc gia.

Về chiến lược, thông qua tuyến đường ống dẫn khí Dòng chảy phương Bắc, Nga từng bước gạt Ukraine ra ngoài lề, điều này không những làm giảm nguồn lực kinh tế của Ukraine, mà còn làm suy yếu địa vị của Ukraine với tư cách là mấu chốt quan trọng để Mỹ và EU kiềm chế Nga.

Giá vàng hôm nay 15/10: Lạm phát cao ngất ngưởng, vàng có bảo vệ được tài sản của bạn?

Giá vàng hôm nay 15/10: Lạm phát cao ngất ngưởng, vàng có bảo vệ được tài sản của bạn?

Giá vàng hôm nay 15/10 tiếp tục tiến sát ngưỡng 1.800 USD/ounce, trên thị trường quốc tế. Lạm phát trở lại mức cao nhất trong ...

Bên cạnh việc gia tăng ảnh hưởng của Nga trong khu vực, Dòng chảy phương Bắc 2 cũng khiến nước này có lợi thế hơn trong vấn đề Ukraine.

Ngoài ra, sự hợp tác tốt đẹp giữa hai cường quốc lâu đời ở châu Âu là Nga và Đức có thể tạo tiền đề cho sự hòa giải và hợp tác giữa Nga với EU, giúp Nga hóa giải sự thù địch với các nước khác.

Tuy nhiên, với các thành viên châu Âu, bất đồng về lợi ích còn ảnh hưởng tới mối quan hệ giữa Đức và các nước phía Đông EU như Ba Lan, Hungary và Ukraine. Các quốc gia này vốn đã bất đồng về chiến lược đối với Nga, đặc biệt là liên quan đến năng lượng, vì hầu hết đều có cổ phần trong thị trường khí đốt tự nhiên của Đức.

Trong khi đó, Dòng chảy phương Bắc 2 tập trung thị trường khí đốt tự nhiên châu Âu vào tay Đức và Nga, mà theo Hội đồng Đại Tây Dương, đây là kế hoạch đã được vạch ngay từ đầu. Trong một cuộc nói chuyện năm 2015 giữa Bộ trưởng Kinh tế và Năng lượng của Đức Sigmar Gabriel và Tổng thống Nga Vladimir Putin, Bộ trưởng Gabriel được dẫn lại lời rằng, “Đây là lợi ích của chúng tôi… Điều quan trọng nhất liên quan đến các vấn đề pháp lý là chúng tôi cố gắng đảm bảo rằng, tất cả những điều này vẫn thuộc thẩm quyền của các cơ quan có thẩm quyền của Đức, nếu có thể. Vì vậy, nếu chúng ta có thể làm được điều này, thì cơ hội can thiệp từ bên ngoài sẽ bị hạn chế".

Thỏa thuận này được đánh giá làm “bão hòa lợi ích” của Nga trong thị trường khí đốt tự nhiên và tước đi cơ hội đủ đạt được sự ổn định chính trị của Ukraine. Thậm chí, cựu Ngoại trưởng Ba Lan Jacek Czaputowicz từng nói “Nord Stream-2 đang giết chết Ukraine”, bởi nếu khí đốt Nga không còn được chuyển qua Ukraine, Kiev sẽ không chỉ mất nguồn thu đáng kể, mà an ninh cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên, đối với Đức, Dòng chảy phương Bắc 2 là một thành tích kinh tế, chính trị quan trọng đối với Thủ tướng Merkel sắp mãn nhiệm. Xét về phương diện kinh tế, quá trình xây dựng Dòng chảy phương Bắc 2 khiến việc cung ứng khí đốt tự nhiên của Đức không bị ảnh hưởng bởi tranh chấp Ukraine-Nga.

Phí sử dụng năng lượng thấp hơn và nguồn cung được đảm bảo chắc chắn là một việc tốt đối với ngành công nghiệp Đức. Ngoài ra, sau khi trở thành đầu mối để Nga vận chuyển khí tự nhiên sang các nước khác, Đức còn có thể thu được phí trung chuyển trước kia vốn thuộc về Ukraine. Do đó, việc Đức ủng hộ dự án Dòng chảy phương Bắc 2 là một lựa chọn kinh tế hợp lý.

Bài toán lợi ích khó giải, Ukraine nên tìm đường khác?

Viện Brookings phân tích, "Điện Kremlin có vẻ bằng lòng tiếp tục cuộc xung đột âm ỉ này như một phương tiện để gây áp lực, gây bất ổn và mất tập trung cho Kiev, khiến giới lãnh đạo Ukraine khó tiếp tục với mục tiêu xây dựng lại một nhà nước thành công và thịnh vượng”.

Bên ngoài lãnh thổ Ukraine, Dự án Dòng chảy phương Bắc 2 cũng bị cho là một nguồn thường xuyên gây ra căng thẳng chính trị. Những căng thẳng này lên đến đỉnh điểm vào năm 2019 khi cựu Tổng thống Donald Trump giáng đòn trừng phạt nặng nề vào Nga và chỉ trích Đức, vì nước này ngày càng phụ thuộc vào khí đốt tự nhiên của Nga. Điều này khiến dự án bị chậm tiến độ thêm 2 năm.

Cách tiếp cận tích cực đối với các vấn đề đối ngoại đã dẫn đến một loạt các biện pháp trừng phạt và đáp trả giữa Đức và Mỹ, làm căng thẳng đáng kể quan hệ giữa hai đồng minh. Nhưng kể từ khi ông Joe Biden nhậm chức Tổng thống Mỹ, nhiều biện pháp trừng phạt trên đã được miễn trừ trong nỗ lực hàn gắn quan hệ. Ông Biden cũng tỏ ra không mặn mà với ý kiến của Ukraine về Dòng chảy phương Bắc 2.

Deutsche Welle bình luận, “việc chống lại Đức trong vấn đề cụ thể này không phục vụ lợi ích chiến lược rộng lớn hơn của Mỹ trong mối quan hệ với châu Âu. Thái độ của Tổng thống Biden đối với Ukraine giống như một kiểu bỏ mặc vô hại, để gửi đi thông điệp rằng, Kiev phải làm nhiều hơn trên mặt trận cải cách”.

Tuần trước, đường ống dẫn khí tự nhiên công suất 55 tỷ m3/năm đã bắt đầu được nạp khí đốt, Hiện chỉ đang chờ cấp phép vận hành từ cơ quan quản lý của Đức. Tất nhiên, những biến số bất ngờ vẫn có thể xuất hiện, nhưng ít nhất tới thời điểm này, mối quan hệ ba bên Mỹ-EU-Nga đã có được sự cân bằng tạm thời, thuận lợi cho việc khởi động tuyến đường ống.

Mới đây, Tổng thống Nga Putin cũng đã đảm bảo với Ukraine rằng, nghĩa vụ theo hợp đồng của Nga đối với việc chuyển hàng qua Ukraine là 40 tỷ m3/năm. "Không cần thiết phải đặt bất kỳ ai vào thế khó, kể cả Kiev”, ông khẳng định tại một sự kiện về năng lượng.

Tuy nhiên, tình hình vẫn khiến Kiev lo lắng, lo ngại việc giá dầu tăng cao, thị trường năng lượng căng thẳng, châu Âu sẽ đẩy nhanh tiến độ vận hành đường ống Dòng chảy phương Bắc 2, đẩy Kiev ra rìa và tước đi quyền trung chuyển dầu mỏ của quốc gia này.

Ukraine kêu gọi EU bảo vệ lợi ích cho mình. Tuy nhiên, thực tế thì vẫn là thực tế, hợp đồng mới nhất về cung cấp khí đốt kéo dài 15 năm giữa Nga và Hungary vừa được EU khẳng định không vi phạm luật khối này. Có lẽ, Kiev cần tìm một con đường khác?

Giá vàng hôm nay 15/10: Lạm phát cao ngất ngưởng, vàng có bảo vệ được tài sản của bạn?

Giá vàng hôm nay 15/10: Lạm phát cao ngất ngưởng, vàng có bảo vệ được tài sản của bạn?

Giá vàng hôm nay 15/10 tiếp tục tiến sát ngưỡng 1.800 USD/ounce, trên thị trường quốc tế. Lạm phát trở lại mức cao nhất trong ...

Tin vào khả năng thích ứng an toàn của Việt Nam

Tin vào khả năng thích ứng an toàn của Việt Nam

GDP quý III tăng trưởng âm 6,17%, khiến GDP chín tháng đầu năm chỉ tăng 1,42%. Tổng cục Thống kê đánh giá mức giảm này ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm, hai bên đã nâng cấp quan hệ Việt Nam-Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Hai Chủ tịch Quốc hội đã trao đổi thực chất, hiệu quả về các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước, hai Quốc hội trong thời ...
Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trả lời phỏng vấn nhân dịp Việt Nam trúng cử thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031.
Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Tòa nhà hành chính Quốc hội Campuchia là công trình được Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trao tặng Đảng, Nhà nước và nhân dân Campuchia.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo

Giá vàng hôm nay 22/11/2024: Giá vàng chưa dứt chuỗi tăng, mở cuộc săn hàng giá hời, không có lý do để điều chỉnh dự báo.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Doanh nghiệp Hàn Quốc 'mách' Việt Nam cách tăng năng suất, cải thiện hiệu quả sản xuất

Doanh nghiệp Hàn Quốc 'mách' Việt Nam cách tăng năng suất, cải thiện hiệu quả sản xuất

TS. Nguyễn Văn Thân thông tin, Diễn đàn Hợp tác đầu tư Việt Nam-Hàn Quốc 2024 đã thu hút hơn 500 đại biểu từ hai quốc gia.
Khát vọng về 'chân trời tăng trưởng và phát triển mới' cho doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam-Hàn Quốc

Khát vọng về 'chân trời tăng trưởng và phát triển mới' cho doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam-Hàn Quốc

Chiều nay (21/11), Diễn đàn Hợp tác đầu tư Việt Nam-Hàn Quốc năm 2024 đã diễn ra tại Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC), Hà Nội.
Giới thiệu hình ảnh, tiềm năng của Bình Định với nhà đầu tư, doanh nghiệp Thái Lan

Giới thiệu hình ảnh, tiềm năng của Bình Định với nhà đầu tư, doanh nghiệp Thái Lan

Từ 21-23/11, tại TP. Quy Nhơn, UBND tỉnh Bình Định tổ chức sự kiện Gặp gỡ các doanh nghiệp Thái Lan.
Giá cà phê hôm nay 21/11/2024: Giá cà phê bật tăng mạnh mẽ, xuất khẩu giảm sâu, hàng Việt sẽ vẫn tuân thủ EUDR

Giá cà phê hôm nay 21/11/2024: Giá cà phê bật tăng mạnh mẽ, xuất khẩu giảm sâu, hàng Việt sẽ vẫn tuân thủ EUDR

Giới phân tích dự báo sản lượng cà phê vụ 2024 - 2025 của Việt Nam có thể giảm 10-15% so với vụ 2023 - 2024. Việt Nam là quốc gia xuất khẩu cà phê ...
Thu hút vốn FDI xanh: Lợi thế nhiều, thách thức lớn

Thu hút vốn FDI xanh: Lợi thế nhiều, thách thức lớn

Baoquocte.vn. Thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) xanh đang hòa mình cùng làn sóng phát triển kinh tế xanh của đất nước.
Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Khảo sát thị trường chung cư Hà Nội, Hải Dương đề nghị dừng thanh tra 10 dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

Theo Báo cáo của Batdongsan.com.vn nửa cuối năm 2024, 73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Căn hộ chung cư vẫn là 'điểm nóng' của thị trường, gần 4.000 căn hộ cũ tại TP.HCM sắp được sửa chữa… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Loạt dự án chung cư giá tăng vọt tại Hà Nội và TPHCM, Cần Thơ kiểm kê đất đai chuyên đề về sân golf… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Giải thưởng Nhà môi giới bất động sản Việt Nam nhằm tôn vinh các cá nhân có đóng góp tích cực, nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững.
Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Bất động sản mới nhất: Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa mở bán

Tồn kho ngày càng lớn, giá chung cư tại TPHCM chạm 80 triệu đồng/m2, Hà Nội thu hồi hơn 7.100 m2 đất… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11 ghi nhận Yen Nhật, đồng Franc Thụy Sỹ và đồng bạc xanh đã tăng giá.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11 tiếp tục hạ nhiệt, vẫn neo trên mức 106.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11 ghi nhận đồng USD giảm trong khi đồng EUR tăng 0,54%, đạt mức 1,0598 USD.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11 ghi nhận USD mua vào tại các thị trường tự do đang cao hơn 465 đồng so với kênh ngân hàng.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11: USD vươn tới mức đỉnh một năm

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/11 ghi nhận đồng USD tăng giá so với các đồng tiền chính, neo ở mức đỉnh trong một năm.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 14/11: USD neo đỉnh một năm, EUR, Yen Nhật giảm mạnh

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 14/11: USD neo đỉnh một năm, EUR, Yen Nhật giảm mạnh

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 14/11 ghi nhận USD tăng lên mức cao nhất trong một năm so với các loại tiền tệ chính.
Phiên bản di động