Du học Tây Ban Nha và một số vấn đề cần lưu ý trong hệ thống giáo dục bậc đại học

Nằm trong chuỗi các bài báo định kỳ nhằm cung cấp thông tin chi tiết về hệ thống giáo dục đại học của một số quốc gia nói trên, nhóm nghiên cứu của Trường Đại học Hà Nội (HANU) thuộc dự án RecoAsia với EU về công nhận văn bằng kỳ này sẽ tập trung giới thiệu hệ thống giáo dục đại học Tây Ban Nha (chưa đề cập đến nhóm ngành năng khiếu) và một số vấn đề cần lưu ý khi đăng ký du học.

So với Đức hay Italy, Tây Ban Nha khá chậm trễ trong việc cải tổ bộ máy giáo dục theo Quy trình Bologna, hệ thống tam cấp cũ vẫn được sử dụng tại các cơ sở giáo dục đại học cho đến trước khi Sắc lệnh Hoàng gia số 55/2005 và 56/2005 (công báo số BOE-A-2005-1256 ra ngày 25/1/2005) và Sắc lệnh Hoàng gia số 1393/2007, công bố 29/10/2007 có hiệu lực và phải đến niên khóa 2006-2007 giáo dục Đại học và Sau đại học tại Tây Ban Nha mới bắt đầu áp dụng khung chương trình mới.

Hệ thống giáo dục đại học Tây Ban Nha hiện nay gồm 83 trường, trong đó có 50 trường công lập và 33 trường tư (số liệu năm học 2018-2019) được chia thành 3 trình độ đào tạo:

• Trình độ Đại học (Grado): kéo dài 4 năm, gồm 240 tín chỉ

• Trình độ Thạc sĩ (Máster): kéo dài 1-2 năm, gồm 60-120 tín chỉ

• Trình độ Tiến sĩ (Doctorado): ít nhất 3 năm

Người học sau khi hoàn thành chương trình Trình độ Đại học thường được chia theo 5 định hướng Nghệ thuật và Nhân văn; Khoa học Xã hội và Pháp lý; Khoa học tự nhiên; Kỹ thuật và Kiến trúc, Y học, sẽ được cấp Bằng đại học (Título de Grado) và được công nhận học vị Cử nhân (Graduado), hoàn thành chương trình Trình độ Thạc sĩ sẽ được cấp Bằng Thạc sĩ (Título de Máster) và được công nhận học vị Thạc sĩ (Máster official/ Máster Universitario), hoàn thành chương trình Trình độ Tiến sĩ sẽ được cấp Bằng Tiến sĩ (Título de Doctorado) và được công nhận học vị Tiến sĩ (Doctor).

Cần nhấn mạnh là thuật ngữ Máster Universitario trong hệ thống giáo dục quốc dân của Tây Ban Nha không đồng nhất với thuật ngữ Master Universitario di I Livello (MU1), Master Universitario di II Livello (MU2) trong hệ thống giáo dục của Italy. Vì để được cấp bằng Título de Máster, các trường đại học của Tây Ban Nha phải đăng ký chương trình đào tạo và phải được Hội đồng các trường đại học (Consejo de Universidades), Cộng đồng tự trị (Comunidades autónomas_Tây Ban Nha được chia làm 50 tỉnh, thuộc 17 vùng/khu tự trị khác nhau. Mỗi vùng/khu tự trị có quyền lập pháp và hành pháp riêng) thông qua cũng như tuân thủ các quy định trong Sắc lệnh hoàng gia 1393/2007. Chương trình và mã ngành đào tạo hợp pháp sẽ được đưa vào hệ thống chính thức của RUCT (Cục đăng ký đại học, trung tâm và bằng cấp của Tây Ban Nha).

Về khóa đào tạo Trình độ thạc sĩ, do đến trước năm học 2006-2007, hệ thống đại học của Tây Ban Nha vẫn theo mô hình tam cấp cũ, bậc đại học kéo dài 3-4 năm với số tín chỉ dao động từ 180-240, nên các khóa học Trình độ thạc sĩ sau khi áp dụng cải cách cũng phải có số tín chỉ dao động từ 60-120 nhằm đảm bảo người học của cả hai hệ thống mới và cũ sẽ hoàn thành đủ 300 tín chỉ sau khi học xong chương trình.

Ngoài 3 khóa học cấp bằng nói trên, trong hệ thống giáo dục đại học Tây Ban Nha cũng như hệ thống giáo dục Italy còn có một số khóa đào tạo sau đại học khác không theo hướng học thuật, không thuộc hệ thống giáo dục quốc dân. Những khóa học đó mang tên Títulos propios/Máster propio. Đây là những khóa học thiết kế riêng do các trường đại học tự mở (hoặc liên kết với doanh nghiệp), tự chịu trách nhiệm về chương trình đào tạo, phương thức đào tạo, thời gian triển khai và chứng chỉ do trường cấp. Những khóa học này không chịu sự kiểm định cấp quốc gia. Sau khi hoàn thành khóa học, người học được cấp chứng chỉ Diploma di Master proprio và không được công nhận bất kỳ học vị nào. Trên bằng cũng có những thông tin phân biệt hai loại Máster Official và Máster Propio.

Cả hai khóa học Máster Official và Máster Propio đều nằm ở cùng khung trình độ 3 (theo khung trình độ 4 bậc MECES) nhưng không đồng nhất về giá trị học thuật. Điều này cũng áp dụng với Laurea Magistrale và MU1 là hai khóa đều nằm trong khung trình độ 7 của khung trình độ 8 bậc Italy QTI. Cần lưu ý là khung trình độ quốc gia chỉ là khung tham chiếu hỗ trợ việc đánh giá và xác nhận văn bằng giữa các quốc gia.

Ngoài ra, để phân biệt rõ hơn về giá trị và đặc điểm cơ bản của hai loại khóa học này, mời bạn đọc tham khảo bảng so sánh sau:

Như vậy, muốn đăng ký học lên trình độ Tiến sĩ thì điều kiện đầu vào là tích lũy đủ tối thiểu 300 tín chỉ và phải có Bằng Thạc sĩ (Título de Máster)/học vị Máster Official. Các khóa đào tạo trình độ Tiến sĩ đều được công bố trên Công báo quốc gia (Boletín Oficial del Estado).

Khuyến nghị:

Dựa trên kiến thức và kinh nghiệm, nhóm nghiên cứu đưa ra một số lưu ý khi lựa chọn khóa học và xây dựng chương trình liên kết như sau:

• Trước khi đăng ký một khóa học trong hệ thống giáo dục Tây Ban Nha và để lựa chọn đúng khóa học phù hợp với mục đích cá nhân, người học cần chú ý tìm hiểu thông tin về tên khóa học, điều kiện đầu vào, thời gian học, hình thức đào tạo, văn bằng được cấp….

• Khi xây dựng các chương trình liên kết đào tạo với Tây Ban Nha , nên thận trọng lựa chọn các chương trình thuộc hệ thống giáo dục quốc dân có mã ngành đào tạo.

• Có thể tham khảo danh mục các khóa đào tạo chính quy trong đường link sau: https://www.educacion.gob.es/ruct/home; https://srv.aneca.es/ListadoTitulos/

Kính mời độc giả tìm hiểu các thông tin du học khác do Nhóm nghiên cứu thuộc Dự án Erasmus+ RecoAsia cung cấp trong các bài báo đăng định kỳ vào thứ 6 hai tuần một lần.