Tại Hội nghị, 27 nhà lãnh đạo các nước thành viên thống nhất về một lộ trình các chiến lược mới để tái thiết lòng tin công chúng EU hậu Brexit. Dự kiến kế hoạch về những cam kết hợp tác mới này sẽ được công bố vào tháng 3/2017, nhân dịp kỉ niệm 60 năm hiệp ước thành lập EU được kí kết tại Rome.
Phát biểu tại cuộc họp báo sau hội nghị, Thủ tướng Đức Angela Merkel khẳng định việc Anh rời EU đã khiến khối này rơi vào một tình huống "nghiêm trọng". Chính vì thế, các nhà lãnh đạo châu Âu trong 6 tháng tới cần phải có một kế hoạch hành động để giải quyết từng vấn đề như: người nhập cư và an ninh biên giới vùng ngoài. Theo bà Merkel, EU cần phải có sự đoàn kết và hợp tác hơn nữa - những giá trị đã được các nước sáng lập EU nhất trí vào năm 1957.
“Công dân của chúng ta đang mong đợi kết quả về việc cắt giảm lượng người di cư, thúc đẩy các tiêu chuẩn sống và hiện đại hoá cơ sở hạ tầng viễn thông của khối. Nhưng nếu bây giờ chúng ta không làm được điều đó thì sau này chúng ta sẽ không còn có cơ hội”, bà Merkel nhấn mạnh.
| Toàn cảnh Hội nghị tại Bratislava (Slovakia). (Nguồn: AP) |
Về phần mình, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk cho biết các nhà lãnh đạo EU đã nhất trí sẽ không bao giờ để tình trạng mất kiểm soát dòng người tị nạn như năm ngoái, đồng thời đảm bảo kiểm soát toàn bộ biên giới bên ngoài EU.
Tuy nhiên, bất đồng trong việc xử lí dòng người nhập cư lớn vào châu Âu vẫn tiếp diễn. Thủ tướng Hungary Viktor Orban tuyên bố hội nghị thượng đỉnh lần này đã thất bại trong việc thay đổi các chính sách về người nhập cư của EU mà ông gọi là "tự hủy diệt và ngây thơ". Dự kiến Thủ tướng Orban sẽ thúc đẩy một kế hoạch liên quan đến vấn đề này tại hội nghị các nước khu vực Balkan vào ngày 24/9 tới.
Trong khi đó, Thủ tướng Ý Matteo Renzi, người đang phải chịu nhiều áp lực chính trị trong nước, cho biết ông sẽ không tham gia cùng các nhà lãnh đạo Pháp và Đức trong buổi họp báo chính thức vì ông không “hài lòng với kết luận về sự phát triển và di cư”. Ông Renzi, người đã phàn nàn về sự thiếu chia sẻ gánh nặng trong cuộc khủng hoảng di, mô tả các kết quả của hội nghị như lộ trình hành động chỉ “xảy ra trong mơ”.
Nhiều năm khủng hoảng kinh tế đã khiến tỉ lệ thất nghiệp gia tăng ở khu vực phía Nam châu Âu, trong khi hàng loạt vụ tấn công do các phần tử Hồi giáo cực đoan thực hiện cũng như dòng người nhập cư kỉ lục từ những nước bị chiến tranh tàn phá như Syria, Afghanistan và Iraq đã khiến nhiều cử tri các nước châu Âu quay sang ủng hộ các đảng phái có tư tưởng phản đối EU.
Trong bối cảnh đó, hội nghị thượng đỉnh EU lần này, được gọi là không chính thức do Anh không tham dự, được tổ chức nhằm mục tiêu vãn hồi lòng tin của người dân về EU, vốn nhiều thập kỉ qua được xem là tổ chức tổ chức bảo hộ cho hòa bình và thịnh vượng của châu Âu, song giờ đây được giới chức khu vực thừa nhận hiện trong một cuộc "khủng hoảng hiện tồn".