| Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan phát biểu tại Tọa đàm Quốc tế: 'Cộng đồng ASEAN Gắn kết và Chủ động thích ứng: Suy ngẫm 2020 vì Hành động chung mạnh mẽ hơn'. |
Phát biểu tại Tọa đàm Quốc tế: “Cộng đồng ASEAN Gắn kết và Chủ động thích ứng: Suy ngẫm 2020 vì Hành động chung mạnh mẽ hơn” tổ chức tại Hà Nội ngày 17/12, nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan cho rằng, 2020 có thể nói là một trong những thách thức nhất đối với các nước trên thế giới nói chung và ASEAN nói riêng. Việt Nam có câu “lửa thử vàng gian nan thử sức”, và năm 2020 đầy gian nan cũng là phép thử sự bền vững và hiệu quả của ASEAN.
“Và quả thực năm 2020 đã chứng tỏ ASEAN có sức sống và sức bền vững khá vững chắc”, nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan.
Theo ông Vũ Khoan, những thành tựu của ASEAN trong năm 2020 có thể nhận thấy ở 5 mặt sau:
Thứ nhất, chúng ta phải giãn cách nhưng lại rất gần nhau. Lần đầu tiên trong lịch sử ASEAN chủ yếu tổ chức họp trực tuyến mà “không cùng ngồi một phòng họp, hay ăn bánh, đánh golf cùng nhau”. Tuy nhiên, ASEAN vẫn giải quyết được nhiều vấn đề.
Do đó, theo nguyên Phó Thủ tướng, sau khi đại dịch Covid-19 qua đi, dù không phải tổ chức họp trực tuyến, ASEAN vẫn nên duy trì phương cách họp trực tuyến và chọn ra những vấn đề có thể họp trực tuyến. Họp trực tuyến có hai tác dụng: giải quyết kịp thời nhiều vấn đề nóng bỏng, đồng thời giúp tiết kiệm được chi phí.
Thứ hai, trong năm qua, dù thử thách, ASEAN đã giải quyết được nhiều vấn đề, “hơn những năm bình thường”. Với hơn 80 quyết định/văn kiện khác nhau được ký kết, ASEAN đã không chỉ đưa ra tuyên bố chính sách, thể hiện được mong muốn của mình mà còn kèm theo đó là những quyết định và cơ chế vận hành cụ thể, thể hiện trong thỏa thuận hợp tác về chống Covid-19. Và không chỉ thống nhất hợp tác để đối phó với Covid-19 mà còn lập được Quỹ ASEAN ứng phó dịch bệnh Covid-19, Kho dự phòng vật tư y tế, Trung tâm khu vực ứng phó với các trường hợp y tế khẩn cấp và bệnh dịch mới nổi; cùng cơ chế ứng phó các tình huống y tế công cộng khẩn cấp…
Thứ ba, ASEAN chứng minh được khẩu hiệu thích hợp của năm nay là “gắn kết, chủ động thích ứng”. Thực sự ASEAN đã gắn kết và thích ứng với hai tình hình nổi trội là chống Covid-19 và duy trì và phục hồi kinh tế, và thích ứng với bối cảnh bị mắc kẹt trong cạnh tranh địa chính trị-kinh tế.
Năm 2020 sắp qua rồi, vậy năm 2021 có còn như vậy không? Theo ông Vũ Khoan, riêng đại dịch Covid-19 chưa ai có thể nói chắc chắn điều gì, nhưng về cục diện thế giới thì đang manh nha thay đổi, đòi hỏi ASEAN phải gắn kết và thích ứng để ứng phó theo những thay đổi đó.
Thứ tư, ASEAN đã ứng phó phù hợp với những biến đổi địa kinh tế, địa chính trị diễn ra trong năm 2020 và ASEAN đã chọn cách là không chọn đứng về phe nào. Đây là cách truyền thống của ASEAN, chọn mục tiêu chứ không chọn đối tượng. Mục tiêu ở đây là làm sao giữ hòa bình ổn định, duy trì hợp tác giữa các nước ASEAN với nhau và giữa các nước ASEAN với bên ngoài. Cách tiếp cận như vậy đã thành công. Nhiều biểu hiện cho thấy tất cả các nước lớn tiếp tục không những quan tâm mà còn nâng cao quan hệ với ASEAN, đơn cử là việc ASEAN và EU nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược.
“Đây là một bài học quan trọng và là thành tựu rất lớn của ASEAN trong năm 2020”, nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan nói.
Thứ năm, trong năm 2020, ASEAN không những giải quyết được các vấn đề trước mắt mà còn giải quyết, đặt cơ sở để nhìn tới tương lai, giải quyết nhiều vấn đề lâu dài, trong đó có việc hình thành Tầm nhìn mới cho sự phát triển của khu vực trên cả ba trụ cột, có những quyết định mang tính dài hạn chứ không chỉ là trước hạn. Đó cũng là một thành tựu lớn của ASEAN.
Nguyên Phó Thủ tướng bày tỏ, thời gian qua đi, mỗi năm ASEAN có một khẩu hiệu (slogan) riêng rẽ và không năm nào lặp lại của năm nào. Sẽ không có khẩu hiệu nào lặp lại “gắn kết và thích ứng”, nhưng theo nhà ngoại giao kỳ cựu, tinh thần gắn kết và thích ứng sẽ luôn ẩn sau các khẩu hiệu mới.
“Vì có gắn kết chúng ta mới thích ứng và có thích ứng chúng ta mới củng cố được thống nhất. Đó là bài học của quá khứ hơn 50 năm tồn tại của ASEAN, bài học của năm 2020 và bài học đó sẽ đồng hành cùng chúng ta trong những năm sắp tới”, nguyên Phó Thủ tướng nói.
Ông Vũ Khoan cũng bày tỏ, trên cơ sở những thành tựu của năm 2020, với tư cách là công dân Việt Nam và công dân toàn cầu, “tôi hy vọng gia đình ASEAN giữ được phong độ, tiếng tăm là một tổ chức thành công nhất trên thế giới và năm 2020 đã chứng tỏ điều đó.
Mong các quan chức ASEAN tiếp tục lắng nghe tiếng nói của công dân mỗi nước ASEAN và công dân ASEAN nói chung. Cuối cùng thì sự tồn tại của ASEAN cũng là vì người dân và quyết định ở người dân”, ông nói.