Kỷ niệm 60 năm Ngày mở đường Hồ Chí Minh trên biển:

Gặp người Anh hùng của Đoàn tàu không số

Nguyễn Thanh Điệp*
Trong những ngày tháng 10 lịch sử, cả nước đang chuẩn bị kỷ niệm 60 năm Ngày mở đường Hồ Chí Minh trên biển (23/10/1961 - 23/10/2021), chúng tôi tìm về nhà bác Phan Nhạn, Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân, nguyên là Máy trưởng của Đoàn tàu không số năm xưa.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Cựu chiến binh,Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Phan Nhạn thăm lại bến K15 Đồ Sơn, Hải Phòng.
Cựu chiến binh, Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Phan Nhạn thăm lại bến K15 Đồ Sơn, Hải Phòng.

Bác cùng với các đồng đội đã đưa 15 chuyến tàu không số vượt biển khơi vận chuyển vũ khí chi viện cho chiến trường miền Nam, góp phần làm nên huyền thoại đường Hồ Chí Minh trên biển.

Trong căn nhà đầy ắp những kỷ niệm tại số 3A ngõ 117, đường Lý Nam Đế, phường Phước Long, Nha Trang, bác Phan Nhạn say sưa kể về quãng đời oanh liệt mà hào hùng của mình, trong đó có nhiều trận chiến không cân sức khi tàu của bác giáp mặt kẻ thù. Đang say sưa kể, giọng bác bỗng chùng xuống và xúc động khi nhắc tới các đồng đội hy sinh trên biển, hòa mình vào biển cả mãi không ngày trở về…

Sinh ra và lớn lên trên quê hương đất võ Bình Định, cũng như bao người con miền Nam lúc bấy giờ, bác hăng hái lên đường tham gia nhập ngũ, năm 1954 tập kết ra Bắc.

Sau đó, bác được cấp trên cử đi học văn hóa và đào tạo lớp cơ điện tàu thủy, 8 năm sau bác được cấp trên điều về công tác tại Đoàn 759 (tiền thân của Lữ đoàn 125 Hải quân), đảm nhiệm cương vị Máy trưởng của các con tàu thuộc “Đoàn tàu không số” để vận chuyển vũ khí cho chiến trường miền Nam.

Trong suốt quá trình thực hiện nhiệm vụ thì nhiều lần tàu bác bị địch bủa vây, nhưng bác và đồng đội vẫn mưu trí thoát khỏi vòng vây địch. Bác cùng đồng đội đã trải qua nhiều thời khắc nguy hiểm cận kề khi cái chết và sự sống chỉ trong gang tấc.

Nhấp một chén trà đặc, bác Phan Nhạn say sưa kể, trong số các chuyến vượt biển thì bác nhớ nhất là chuyến chở 25 tấn vũ khí vào Vàm Lũng, Cà Mau.

Theo kế hoạch, 23 giờ ngày 16/10/1962 tại bến K15 Đồ Sơn, con tàu gỗ Phương Đông 2 của bác do đồng chí Nguyễn Giạt làm thuyền trưởng nhổ neo xuất phát. Trước lúc lên đường, các đồng chí Phạm Văn Đồng, Phạm Hùng, Trần Văn Trà, Ung Văn Khiêm đến chia tay đoàn.

Anh Phạm Hùng nói: “Các đồng chí chuẩn bị thực hiện một nhiệm vụ vô cùng lớn lao, vinh quang và nguy hiểm, phía trước miền Nam và Quân Giải phóng đang từng ngày, từng giờ ngóng chờ các đồng chí”.

Những cái bắt tay, ôm hôn nồng ấm của các đồng chí lãnh đạo như tiếp thêm sức mạnh và lòng vững tin cho bác và cán bộ, chiến sĩ trên tàu.

Thay cho điều muốn nói, thuyền trưởng Nguyễn Giạt nhìn các cán bộ, chiến sĩ giơ cao cánh tay rắn rỏi và đồng thanh hô: “Quyết tâm!”. Trên con tàu lịch sử ấy, những gương mặt còn rất trẻ như Huỳnh Văn Lân, Nguyễn Hấn, Tư Đạo, Nguyễn Ngọc… cùng với bác hồn nhiên ra trận với bầu máu nóng tuổi đôi mươi.

Lấy khăn lau vội mồ hôi, bác say sưa kể tiếp, do có 3 đồng chí quê Nam Bộ là Ba Trung, Năm Công và Sáu Danh sẽ làm hoa tiêu nên chuyến đi có phần thuận lợi.

Sau hơn 2 ngày, 3 đêm trên biển, luồn lách, tránh tàu địch, đến vĩ tuyến 17 thì tàu mất liên lạc với đất liền.

Chi bộ triệu tập cuộc họp, thuyền trưởng thông báo “Máy vô tuyến điện bị sự cố, tàu quay về hay tiếp tục lên đường”?

Mọi người quyết tâm cùng hô “Lên đường!”.

Thông suốt tư tưởng, tàu chuyển phương án, ban ngày ngụy trang giả làm tàu đánh cá, đêm len lỏi và tăng tốc di chuyển nhanh.

Thời tiết phương Nam vào mùa gió chướng, sóng to cấp 5 cấp 6, anh em không nấu ăn được, chỉ có lương khô và nước để cầm hơi.

Vào lúc 18 giờ ngày thứ năm của chuyến hải trình, tàu đã qua Cù Lao Thu, Phan Thiết.

Đến 22 giờ 30 phút, thủy thủ trực ca phát hiện từ xa 3 chiếc tàu tuần tra của Mỹ đang lao tới. Toàn tàu hội ý và nhận định tình hình, có thể tàu mình đã bị địch phát hiện, nghi ngờ. Thuyền trưởng lệnh sẵn sàng chiến đấu, tầm nhìn xa cự ly giữa hai bên khoảng hơn 5 hải lý.

Thuyền trưởng Giạt ra lệnh: “Phải 45 độ, tất cả vào vị trí sẵn sàng chiến đấu!”. Sau hơn 20 phút tình hình trở lại bình thường bởi tàu địch không phát hiện được, vì tàu không bật đèn, toàn tàu thở phào.

Sau 7 ngày lênh đênh trên biển, sáng ngày 22/10, tàu đến vùng biển Cà Mau. Lợi dụng cơn mưa bất chợt, tàu chuyển hướng vào bờ. Lại nỗi lo nữa. Sắp vô bến rồi mà vẫn chưa bắt được tín hiệu của đất liền.

Bác Phan Nhạn (người đứng giữa) cùng đồng đội năm 1965.
Bác Phan Nhạn (người đứng giữa) cùng đồng đội năm 1965.

Toàn tàu căng mắt dõi về bốn hướng cảnh giác và tìm đồng đội. 4 giờ 15 phút, anh em phát hiện có một chiếc ghe đánh cá, thấy tàu mình họ bỏ chạy. Tàu tăng tốc đuổi theo, cặp bám được ghe của họ. Biết là tàu của đằng mình, chiếc ghe đã dẫn đoàn vào được lạch Gành Hào.

Lúc đó là 5 giờ ngày 23/10.

Đồng chí Tư Đức, thủ trưởng đơn vị 962, Quân khu 9 ra đón, tâm sự: Đã mấy ngày nay tàu của chúng tôi cứ đêm ngày vào ra phía mũi dõi tìm, lòng cồn cào lo lắng, thật vui mừng khôn xiết khi tàu mình cập bến được an toàn.

Chuyến đi đầu tiên của tàu Phương Đông 2 đã đưa 25 tấn vũ khí về Vàm Lũng, Cà Mau.

60 năm đã trôi qua nhưng ký ức về những tháng ngày cùng đồng đội chống chọi với đạn bom kẻ thù và sóng gió đại dương vẫn vẹn nguyên trong tâm trí cựu chiến binh Phan Nhạn.

Sau ngày đất nước thống nhất, bác Nhạn vào định cư ở thành phố biển Nha Trang, tiếp tục tham gia công tác xã hội và kinh qua nhiều chức vụ khác nhau.

Những cống hiến không mệt mỏi của bác đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận, phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và nhiều Huân, Huy chương cao quý khác.


*Khoa Hàng hải-Học viện Hải quân

Khu KTCK Đồng Đăng - Lạng Sơn - điểm sáng phát triển kinh tế tỉnh Lạng Sơn

Khu KTCK Đồng Đăng - Lạng Sơn - điểm sáng phát triển kinh tế tỉnh Lạng Sơn

“Tập trung phát triển nhanh kinh tế cửa khẩu” là 1 trong 5 trọng tâm trong Chương trình hành động của BCH Đảng bộ tỉnh ...

Số ca mắc Covid-19 liên tục thấp, Campuchia hy vọng mở cửa trở lại hoàn toàn nền kinh tế

Số ca mắc Covid-19 liên tục thấp, Campuchia hy vọng mở cửa trở lại hoàn toàn nền kinh tế

Campuchia ghi nhận 9 ngày liên tục đầu tháng 10/2021 có số ca mắc Covid-19 ở mức thấp, chỉ quanh ngưỡng 200 ca/ngày. Điều này ...

(theo Kinh tế&Đô thị)

Đọc thêm

Bộ trưởng Ngoại giao trao quyết định bổ nhiệm, điều động cán bộ quản lý

Bộ trưởng Ngoại giao trao quyết định bổ nhiệm, điều động cán bộ quản lý

Chiều 31/12, tại Trụ sở Bộ Ngoại giao, Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung đã trao quyết định bổ nhiệm và điều động cán bộ cấp quản lý.
MC – Ca sĩ Hoàng Thanh: Lan tỏa văn hóa Việt bằng nghệ thuật và ngôn ngữ tại châu Âu

MC – Ca sĩ Hoàng Thanh: Lan tỏa văn hóa Việt bằng nghệ thuật và ngôn ngữ tại châu Âu

Với 10 năm kinh nghiệm dẫn dắt các chương trình truyền hình và sự kiện lớn, MC – Ca sĩ Hoàng Thanh không chỉ là gương mặt quen thuộc của ...
Bộ Ngoại giao họp triển khai công tác phục vụ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng

Bộ Ngoại giao họp triển khai công tác phục vụ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng

Sáng 31/12, tại trụ sở Bộ Ngoại giao, đồng chí Lê Hoài Trung, Bí thư Trung ương Đảng, Bộ trưởng Ngoại giao đã chủ trì cuộc họp về triển ...
Giá vàng hôm nay 1/1/2026 neo ngưỡng hỗ trợ sau 'cú lượn cao tốc', quỹ đạo của vàng năm 2026? Giá bạc mới ở giai đoạn đầu của chu kỳ tăng dài hạn?

Giá vàng hôm nay 1/1/2026 neo ngưỡng hỗ trợ sau 'cú lượn cao tốc', quỹ đạo của vàng năm 2026? Giá bạc mới ở giai đoạn đầu của chu kỳ tăng dài hạn?

Giá vàng hôm nay 1/1/2026 neo ngưỡng hỗ trợ sau 'cú lượn cao tốc', quỹ đạo của vàng năm 2026? Giá bạc mới ở giai đoạn đầu của chu kỳ ...
Giao thừa muôn sắc

Giao thừa muôn sắc

Dù năm mới được đón chờ trên khắp thế giới, mỗi quốc gia, mỗi cộng đồng lại chào đón thời khắc ấy theo những văn hóa và phong tục rất ...
Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung tiếp Đại sứ Saudi Arabia

Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung tiếp Đại sứ Saudi Arabia

Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung tiếp Đại sứ Saudi Arabia tại Việt Nam Mohammed Ismaeil A.Dahlwy đến chào nhân dịp kết thúc nhiệm kỳ công tác.
EU tài trợ hơn 50 triệu EUR giúp Việt Nam hiện đại hóa hệ thống đào tạo nghề, phát triển nguồn nhân lực có kỹ năng

EU tài trợ hơn 50 triệu EUR giúp Việt Nam hiện đại hóa hệ thống đào tạo nghề, phát triển nguồn nhân lực có kỹ năng

Chương trình VETVET sẽ góp phần hiện đại hóa hệ thống đào tạo nghề, phát triển nguồn nhân lực có kỹ năng, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của Việt Nam.
Các chính sách giáo dục mới sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026

Các chính sách giáo dục mới sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026

Nhiều chính sách giáo dục quan trọng sẽ chính thức có hiệu lực từ đầu năm 2026, bao gồm cải cách lương nhà giáo và thay đổi hệ thống văn bằng.
Chính sách tiền lương: Tiếp thêm động lực để nhà giáo yên tâm cống hiến, bền bỉ gieo mầm tri thức

Chính sách tiền lương: Tiếp thêm động lực để nhà giáo yên tâm cống hiến, bền bỉ gieo mầm tri thức

Chính sách tiền lương và phụ cấp mới từ năm 2026 mang lại hy vọng và động lực cho đội ngũ giáo viên, khẳng định vị thế, sứ mệnh của nghề giáo.
10 kết quả nổi bật trong lĩnh vực giáo dục năm 2025

10 kết quả nổi bật trong lĩnh vực giáo dục năm 2025

Năm 2025, giáo dục và đào tạo Việt Nam ghi nhận nhiều thành tựu nổi bật, từ chính sách đột phá đến các sự kiện quan trọng trong giáo dục phổ thông.
FLEX ký kết hợp tác chiến lược đưa giải pháp KidsDiary vào thị trường Việt Nam

FLEX ký kết hợp tác chiến lược đưa giải pháp KidsDiary vào thị trường Việt Nam

Vừa qua tại TP. Hồ Chí Minh, Công ty TNHH Giải pháp Chăm sóc Sức khỏe và Sắc đẹp Việt đã chính thức ký kết hợp tác chiến lược toàn diện với Công ty Cổ ...
Học sinh Hà Nội nghỉ Tết Dương lịch 2026 mấy ngày?

Học sinh Hà Nội nghỉ Tết Dương lịch 2026 mấy ngày?

Học sinh Hà Nội sẽ được nghỉ Tết Dương lịch 2026 tối đa 4 ngày liên tục.
Cập nhật tuổi nghỉ hưu 2026 của người lao động

Cập nhật tuổi nghỉ hưu 2026 của người lao động

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về cập nhật tuổi nghỉ hưu 2026 của người lao động.
'Chiến dịch Quang Trung': Những mái nhà thấm đượm tình dân quân ở Tây Trà, Quảng Ngãi

'Chiến dịch Quang Trung': Những mái nhà thấm đượm tình dân quân ở Tây Trà, Quảng Ngãi

'Chiến dịch Quang Trung' thần tốc xây dựng lại nhà ở cho các gia đình thiệt hại do thiên tai ở Tây Trà (Quảng Ngãi) đang vào giai đoạn nước rút.
Những mức quà cá nhân Hà Nội tặng các đối tượng chính sách dịp Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026

Những mức quà cá nhân Hà Nội tặng các đối tượng chính sách dịp Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026

Hà Nội ban hành kế hoạch tặng quà các đối tượng hưởng chính sách, người có công; ngươi hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng...
Từ khát vọng quảng bá đặc sản quê hương đến hành trình khởi nghiệp trên không gian số

Từ khát vọng quảng bá đặc sản quê hương đến hành trình khởi nghiệp trên không gian số

Với mong muốn quảng bá ẩm thực địa phương, Vũ Thị Thu Thảo quyết định sáng lập thương hiệu Nem Bùi 2 Chị Em, kinh doanh nông sản địa phương tại Bắc Ninh.
Người tiêu dùng trẻ Việt ưa chuộng chăm sóc da bằng công nghệ

Người tiêu dùng trẻ Việt ưa chuộng chăm sóc da bằng công nghệ

Sự kiện trải nghiệm 'Skin Power Boost Station' mang đến một không gian tương tác xoay quanh chăm sóc da bằng công nghệ - xu hướng được giới trẻ quan tâm.
Lịch chi trả lương hưu hàng tháng mới nhất tháng 1/2026

Lịch chi trả lương hưu hàng tháng mới nhất tháng 1/2026

Lịch chi trả lương hưu tháng 1/2026 ở các tỉnh/thành phố sẽ lùi lại so với bình thường do nghỉ Tết Dương lịch 4 ngày.
Bí quyết ăn uống tránh tăng cân dịp nghỉ lễ

Bí quyết ăn uống tránh tăng cân dịp nghỉ lễ

Trong dịp nghỉ lễ, dễ có xu hướng ăn vặt nhiều hơn, do đó uống đủ nước sẽ giúp duy trì cảm giác no, hạn chế thèm ăn.
Nghiên cứu mở ra cơ hội kéo dài độ tuổi sinh sản cho phụ nữ

Nghiên cứu mở ra cơ hội kéo dài độ tuổi sinh sản cho phụ nữ

Các nhà khoa học công bố phát hiện đột phá, mang hy vọng mới cho việc kéo dài tuổi sinh sản của phụ nữ và cơ hộ điều trị hiếm muộn sau tuổi 35.
Thực đơn bữa sáng 7 ngày kết hợp sữa chua Hy Lạp dành cho người bận rộn, cần kiểm soát cân nặng

Thực đơn bữa sáng 7 ngày kết hợp sữa chua Hy Lạp dành cho người bận rộn, cần kiểm soát cân nặng

Sữa chua Hy Lạp cung cấp lượng protein dồi dào cùng nhiều canxi, tốt cho xương khớp, cải thiện tiêu hóa, hỗ trợ giảm cân hiệu quả.
Chế độ ăn nhiều chất béo làm tăng nguy cơ ung thư gan

Chế độ ăn nhiều chất béo làm tăng nguy cơ ung thư gan

Nghiên cứu của MIT công bố trên tạp chí Cell cho thấy chế độ ăn nhiều chất béo làm tế bào gan thoái hóa, từ đó âm thầm làm tăng nguy cơ ung thư gan.
Lựa chọn thực phẩm phù hợp cho bữa sáng tăng hiệu quả giảm cân

Lựa chọn thực phẩm phù hợp cho bữa sáng tăng hiệu quả giảm cân

Bữa sáng cân bằng dinh dưỡng, tỷ lệ phù hợp giúp ổn định đường trong máu, tăng khả năng đốt cháy chất béo, hỗ trợ kiểm soát ăn uống hiệu quả.
Đặt con người ở trung tâm phát triển bền vững

Đặt con người ở trung tâm phát triển bền vững

Luật Dân số mới của Việt Nam thể hiện sự chuyển dịch tư duy lập pháp, đặt con người làm trung tâm trong chiến lược phát triển quốc gia.
Phiên bản di động