Giảng viên Đại học Sư phạm Nghệ thuật Trung ương chia sẻ về công tác giảng dạy trực tuyến

Phóng viên: Xin chào giảng viên Thanh Mai, rất vui khi có cơ hội được trò chuyện với cô về các vấn đề xoay quanh việc học online. Là giảng viên tại Đại học Sư phạm Nghệ thuật Trung ương, cô đánh giá như thế nào về chất lượng học tập online trong thời điểm hiện nay?

GV Thanh Mai: Đây là một câu hỏi hay và thực tế trong thời điểm hiện tại. Sau một thời gian tương đối dài làm việc theo phương pháp trực tuyến, tôi cho rằng giải pháp này đang phát huy tốt tác dụng và ngày một hoàn thiện.

Hoàn thiện ở đây có nghĩa là, người giảng dạy và người học đang dần làm quen hơn cả về mặt kĩ thuật lẫn mặt tâm lý mỗi khi đến giờ học online. Hiện nay, các em sinh viên đã tiếp thu tốt hơn, chịu khó học hơn khi nghe giảng qua màn hình. Các em đã thôi bớt những bối rối và e ngại như khi mới chuyển đổi môi trường. Bên cạnh đó, các thầy cô giáo cũng đã quen với cách áp dụng công nghệ vào trong công tác đào tạo.

Tuy nhiên, cũng có một vài bất cập mà chúng tôi chưa khắc phục được. Ví dụ sinh viên đến từ nhiều vùng miền khác nhau, cả những vùng sâu vùng xa, thậm chí còn có nhiều em là sinh viên ngoại quốc (Lào). Do vậy, nhiều hôm sĩ số lớp chỉ được 2/3 vì nơi các em ở bị lỗi mạng do trời mưa lũ, sạt lở, sóng kém.

Đối với các môn học đề cao tính thực hành, thị phạm trực tiếp như nghệ thuật, học tập trực tuyến đã ảnh hưởng đến kết quả như thế nào?

Quả thực, đại dịch Covid-19 đã ảnh hưởng rất nhiều tới các môn thực hành trong ngành nghệ thuật. Trong năm học trước, trường tôi đã phải tạm hoãn và lùi lịch học những môn thực hành. Cùng với đó, trường cho xây dựng hệ thống bài giảng và quá trình tuyển sinh online vô cùng hiệu quả để đảm bảo công tác đào tạo.

Gần đây nhất, Hà Nội đã phải trải qua khoảng 2 tháng giãn cách. May mắn thay, 2 tháng này rơi đúng vào thời điểm hè nên các thầy cô của trường Đại học Sư phạm Trung ương đã biến nguy thành cơ, coi đây là thời điểm vàng để sắp xếp lại giáo án điện tử, cải thiện hình thức giảng dạy và củng cố cách làm việc qua phần mềm Teams.

Chắc hẳn là việc tiếp thu các môn học thực hành của các em tân sinh viên sẽ không được trực tiếp và hiệu quả bằng các anh chị khóa trước. Tuy nhiên, tôi tin rằng nếu các em có đủ sự tập trung và ý chí quyết tâm thì việc học thực hành trực tuyến vẫn được đảm bảo.

Việc học tập online chắc chắn đã đem đến không ít những bối rối, khúc mắc cho cả người dạy và học. Xin mời cô Thanh Mai chia sẻ đôi điều về những trải nghiệm cá nhân trong thời kỳ học tập trực tuyến.

Quá trình dạy học trực tuyến đúng là đem lại vô vàn những bất cập cho cả sinh viên lẫn các giảng viên. Đối với sinh viên của tôi, có bạn về quê lại không cầm theo máy tính vì không nghĩ dịch lại kéo dài tại Hà Nội tới vậy, có bạn nhà ở vùng cách ly nên học tập bị xao nhãng phần nào, có bạn lại bị những tiếng ồn xung quanh làm phiền trong giờ học, và còn rất nhiều trường hợp khác nữa.

Còn đối với cá nhân tôi, tôi được nghỉ dạy thì các con tôi cũng được nghỉ học trên trường, do vậy nên đôi khi các cháu còn quấy quả cô giáo mẹ. (Cười). Sau đó, tôi phải giải thích với con là mẹ đang làm việc để con tập trung làm việc của con, còn mình tập trung giảng dạy.

Trước tình hình không có biện pháp nào khả quan hơn, cô Thanh Mai có bí quyết gì để khơi gợi sự chú ý và tập trung của sinh viên khi giảng dạy trực tuyến?

Sau một thời gian dạy học online, tôi đã đúc kết cho bản thân một số bí quyết cứng và mềm. Cứng ở đây là, tôi sẽ đưa ra một số nội quy lớp và buộc các em phải tuân theo. Ví dụ như sinh viên phải bật camera khi tham gia lớp học, phải chủ động tương tác để giành điểm cộng, hay thường xuyên làm các dự án thuyết trình. Các em sinh viên vẫn còn quá trẻ nên rất dễ bị mất tập trung, việc thực hiện một số quy định cứng đóng vai trò đòn bẩy cho sự tập trung và chăm chỉ của các em.

Cùng với đó, tôi cũng có một số bí quyết mềm để khuyến khích tinh thần tự giác học tập của các bạn trẻ. Tôi luôn lấy sinh viên làm trung tâm, tôi dành nhiều thời gian đóng góp ý kiến cho các tác phẩm, dự án của các em. Bên cạnh đó, tôi chủ động xây dựng nhiều nội dung hấp dẫn đen xen với lý thuyết trong mỗi bài giảng. Trước khi vào mỗi lớp học online, tôi chỉnh trang diện mạo, trang phục, đồng thời kiểm tra kiến thức cũ hay bài tập đã giao trước đó để không khí buổi học sôi nổi hơn.

Sự khác biệt trong giảng dạy trực tiếp và trực tuyến chắc hẳn đã tạo cho cô nhiều cảm nhận khác nhau. Vậy kỷ niệm đáng nhớ nhất của cô Thanh Mai khi dạy học online là gì?

Trong thời điểm đại dịch hoành hành thế này, tôi chỉ mong trước hết là các em đều khỏe mạnh, không nhiễm bệnh, sau đó mới là kết quả học tập xuất sắc. Vậy mà, tôi đã từng đứng tim khi hay tin một sinh viên của mình nghi ngờ dương tính với virus Sars-Cov-2. Lúc ấy, tôi bối rối, lo lắng tột cùng và chỉ mong có thể giúp gì đó cho em.

Lúc nhận được tin em âm tính, cả cô cả trò đều mừng rơm rớm nước mắt. Sau này khi nghĩ lại, tôi vẫn rất trân trọng quãng thời gian mình vừa là người lái đò đưa em tới bến bờ tri thức, lại vừa là chỗ dựa tinh thần khi em gặp cú sốc lớn của cuộc đời.

Tôi đã đồng hành với em qua nhiều ngày đêm cách ly, được em tin tưởng gửi gắm những nỗi niềm khó nói. Sau này em khỏe lại, tôi vẫn rất trân trọng quãng thời gian mình vừa là người lái đò đưa em tới bến bờ tri thức, lại vừa là chỗ dựa tinh thần khi em gặp cú sốc lớn của cuộc đời.

Dạy học online dường như đã khiến giảng viên và sinh viên nói chung không gần gũi được như thời kỳ trước dịch. Gần đây, giảng viên X của trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn đã có phát ngôn dậy sóng “Nghỉ học có làm em đỡ buồn không” khi một sinh viên xin nghỉ học vì người thân mất. Phát ngôn này được đánh giá là thiếu sự đồng cảm giữa người với người. Trên cương vị một người đồng nghiệp, cô có suy nghĩ gì về sự việc này?

Cá nhân tôi nhận thấy đây là sự sơ suất từ cả hai phía thầy và trò. Giá như bạn sinh viên đó trình bày rõ hơn là bà bạn mất, giá như thầy hỏi trò rõ hơn về lí do nghỉ học thì mọi chuyện đã hóa đơn giản. Tuy nhiên, đáng tiếc là cuộc đời không có giá như.

Xưa nay chúng tôi hay nói vui “Nhất quỷ, Nhì ma, Thứ ba học trò.” Học trò đôi lúc nói dối để đi chơi hay làm việc riêng, nên theo phản xạ, các thầy cô giáo thường phản ứng hơi nghiêm khắc một chút nhằm khích lệ các em cố gắng tham gia đủ giờ đủ tiết hơn. Điều này trước là để công bằng với mọi sinh viên trong lớp, sau là nhằm tạo sự hứng khởi cho thầy cô trong quá trình giảng dạy.

Liệu thời gian học tập trực tuyến xa cách đã khiến thầy và trò không còn hiểu và thông cảm được cho nhau?

Tôi tin rằng, chỉ cần thầy tận tâm, tận lực, còn trò cầu thị, chăm chỉ, ắt hẳn sẽ không còn bất cứ khoảng cách nào giữa việc học online và việc học trực tiếp trên lớp.

Trân trọng cảm ơn những chia sẻ của Cô!