Giáo dục đạo đức Nhật Bản: Học làm người mọi nơi, mọi lúc

Khác với nhiều nước giáo dục đạo đức chủ yếu thông qua một môn học, Nhật Bản “dạy người” qua tất cả các môn cũng như trong sinh hoạt hàng ngày.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
giao duc dao duc nhat ban hoc lam nguoi moi noi moi luc Hoạt hình Nhật được mong chờ nhất 2016 đến Việt Nam
giao duc dao duc nhat ban hoc lam nguoi moi noi moi luc Giáo dục lòng yêu nước: Kinh nghiệm từ Nhật Bản và Nga

Chương trình giáo dục đạo đức khung được xây dựng trên nền tảng luật pháp quốc gia, với bộ tiêu chuẩn mà tất cả các trường từ công lập đến tư thục đều phải thực hiện.

Hình thành thói quen từ nhỏ

Theo Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, và Công nghệ Nhật Bản (MEXT), mục đích của môn đạo đức tại các trường tiểu học bao gồm giảng dạy về hành vi trong đời sống, cảm nhận và phán đoán, phát triển nhân cách và thái độ sáng tạo, tầm quan trọng của cách ứng xử văn minh trong xây dựng đất nước. Lên cấp hai, các chủ đề được mở rộng cho phù hợp với sự phát triển tâm lý của học sinh, như cách phản ứng đối với lời phê bình, hiểu biết và tôn trọng giới tính, tôn trọng sự thật...

giao duc dao duc nhat ban hoc lam nguoi moi noi moi luc
Học sinh Nhật Bản học lễ phép ngay từ khi còn nhỏ. (Nguồn: BBC)

Thực ra, từ mẫu giáo trẻ em đã được học các quy tắc ứng xử căn bản, rèn luyện thực hành đạo đức ngay trong các hoạt động hàng ngày như cách ứng xử với mọi người, giúp đỡ các bạn, vệ sinh trường lớp... Ví dụ, về việc chào hỏi, các em được dạy phải chào hỏi ba mẹ khi thức dậy, trước khi đi học. Trước khi ăn cơm phải nói câu “Xin mời” (Itadakimasu), rời nhà phải nói “Con xin phép đi” (Ittekimasu) hay “Con đã về” (Tadaima) khi trở về. Gặp ai quen biết đều phải chào hỏi.

Học sinh bắt buộc phải tham gia vệ sinh lớp học và những nơi công cộng trong trường từ cấp 1 đến cấp 3. Việc này không những tạo ra một môi trường và bầu không khí học tập tốt mà còn giáo dục nhiều mặt như giá trị, kỹ năng, tinh thần hợp tác, đoàn kết, tinh thần trách nhiệm, tính kỷ luật trong lao động... Không chỉ thế, học sinh Tiểu học còn có bài tập nuôi dưỡng, chăm sóc vật nuôi, cây trồng hàng ngày, thậm chỉ ngay cả trong kỳ nghỉ hè. Như thế, các em không chỉ được thực hành môn khoa học, mà còn hình thành thói quen gắn bó với thiên nhiên, biết yêu quý cuộc sống.

Để giáo dục các em có tinh thần hướng thiện, nhà trường thường xuyên tổ chức đến thăm các cơ sở nuôi dưỡng người già, trẻ mồ côi, tật nguyền... hay tham gia hoạt động từ thiện khi thiên tai, hỏa hoạn... Việc bắt buộc học sử dụng nhạc cụ trong trường học cũng là cách để các em biết thưởng thức nghệ thuật, từ đó có tâm hồn hài hòa và nhân văn hơn.

Không đánh giá bằng điểm số

Đạo đức của học sinh Nhật Bản không bị đánh giá bằng điểm số hay xếp hạng. Đơn giản vì người Nhật quan niệm đạo đức hay nhân cách khó có thể đoán định, đánh giá chỉ thông qua học lực và các hành vi tuân thủ hay không tuân thủ nội quy trường học. Cách đây vài năm, Chính phủ từng dự định chuyển sang đánh giá đạo đức bằng hệ thống xếp hạng, nhưng vấp phải sự phản đối quyết liệt từ cả gia đình học sinh lẫn giáo viên, nên đề án đó đã bị loại bỏ.

Thay vào đó, giáo viên thường xuyên nhận xét và trao đổi với gia đình về các hoạt động cũng như tình trạng tâm sinh lý của học sinh ở trường. Nếu phát hiện những điểm bất thường, giáo viên sẽ gặp riêng học sinh hoặc nếu cần là phụ huynh, để đưa ra tư vấn định hướng. Đương nhiên những nhận xét của giáo viên sẽ không phải “hạnh kiểm tốt/khá/trung bình/yếu/kém”, mà sẽ là “tuân thủ nội quy” hay “vi phạm nội quy”, “lạc quan, vui vẻ”, “cô đơn, không có bạn”, “hướng nội” hay “hướng ngoại”... Ở Nhật không có thi học sinh giỏi và cũng không công bố công khai thành tích học tập. Các kỳ thi có tính chất cạnh tranh thường là thi đấu thể thao, sáng tạo nghệ thuật hay nghiên cứu khoa học.

Sự tiến bộ không chỉ dựa vào điểm số bài kiểm tra hay bài tập. Khi đánh giá, giáo viên phải chú ý tới cả thái độ, mối quan tâm, sự hứng thú lẫn các kỹ năng của học sinh. Thêm nữa, giáo viên có xu hướng chú trọng đánh giá những sản phẩm mà các em tự tạo ra trong quá trình học tập như tranh vẽ, tập san, sản phẩm thủ công...

Một câu chuyện điển hình về giáo dục ý thức tự giác đóng góp cho xã hội của người Nhật: Anh Oshima Mituteru, người Nhật, 34 tuổi, làm việc tại quận 3, thành phố Hồ Chí Minh sáng nào cũng nhặt rác trên những con đường quanh nơi anh ở. Có người hỏi: “Tại sao anh làm như thế?” Anh trả lời: “Thay đổi môi trường dù một chút cũng mang đến cho tôi cảm giác hạnh phúc”.
giao duc dao duc nhat ban hoc lam nguoi moi noi moi luc Mỹ, Nhật nhất trí theo dõi chặt chẽ tàu sân bay Trung Quốc

Ngày 27/12 Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Tổng thống Mỹ Barack Obama đã nhất trí theo dõi chặt chẽ các hoạt động của ...

giao duc dao duc nhat ban hoc lam nguoi moi noi moi luc Thực tập sinh tại Nhật Bản có thể nhận hỗ trợ vốn lên đến 1 tỷ đồng

Nhật Bản sẽ mở rộng diện đối tượng tiếp nhận đối với thực tập sinh, đồng thời tạo điều kiện ra hạn thị thực nhập ...

giao duc dao duc nhat ban hoc lam nguoi moi noi moi luc Cải tạo chung cư cũ ở Nhật Bản: Đồng bộ và quy mô

Không chỉ riêng Việt Nam mà rất nhiều nước phát triển, trong đó có Nhật Bản cũng đã từng phải đối mặt với vấn đề ...

(theo daibieunhandan.vn)

Xem nhiều

Đọc thêm

Bắc Giang xúc tiến đầu tư và kết nối doanh nghiệp tại tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc

Bắc Giang xúc tiến đầu tư và kết nối doanh nghiệp tại tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc

Từ 18-22/11, Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang Nguyễn Văn Gấu dẫn đầu Đoàn đại biểu tỉnh Bắc Giang thăm, làm việc tại tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc.
Khởi động Tuần hợp tác lưu vực sông Hồng Việt Nam - Trung Quốc.

Khởi động Tuần hợp tác lưu vực sông Hồng Việt Nam - Trung Quốc.

Sự kiện là hoạt động thiết thực trước thềm kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ hữu nghị Việt Nam - Trung Quốc.
Hiệp ước Biển cả - BBNJ (kỳ cuối): Cơ hội để Việt Nam mở rộng tầm nhìn ngoài Biển Đông

Hiệp ước Biển cả - BBNJ (kỳ cuối): Cơ hội để Việt Nam mở rộng tầm nhìn ngoài Biển Đông

BBNJ cho phép Việt Nam tham gia vào thăm dò, khai thác và phân chia tài nguyên gen biển nằm ngoài Biển Đông.
Lần thứ 8 liên tiếp, Việt Nam được vinh danh là Điểm đến Golf tốt nhất châu Á

Lần thứ 8 liên tiếp, Việt Nam được vinh danh là Điểm đến Golf tốt nhất châu Á

Theo thống kê sơ bộ, Việt Nam có khoảng 100 sân golf 18 hố và sân tập đang hoạt động, trong đó nhiều sân đạt tiêu chuẩn quốc tế.
Khai mạc Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII

Khai mạc Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII

Tại Hội nghị Trung ương lần này, Bộ Chính trị sẽ báo cáo và trình Trung ương quyết định một số vấn đề về công tác cán bộ theo thẩm ...
Hyundai và GM hợp tác phát triển xe bán tải

Hyundai và GM hợp tác phát triển xe bán tải

Theo truyền thông Hàn Quốc, hai nhà sản xuất ô tô Hyundai và GM sẽ hợp tác làm xe bán tải và sử dụng chéo các sản phẩm của nhau.
Hướng dẫn đăng ký kiểm tra phục hồi điểm giấy phép lái xe từ năm 2025

Hướng dẫn đăng ký kiểm tra phục hồi điểm giấy phép lái xe từ năm 2025

Từ năm 2025, người có giấy phép lái xe bị trừ hết 12 điểm thì phải tham gia kiểm tra phục hồi điểm giấy phép lái xe nếu muốn tiếp tục lái xe.
Bão Bert gây mưa lớn, gió mạnh, tuyết rơi dày, nhiều thiệt hại tại Anh và Ireland

Bão Bert gây mưa lớn, gió mạnh, tuyết rơi dày, nhiều thiệt hại tại Anh và Ireland

Bão Bert gây tuyết dày, mưa lớn, gió mạnh tại Anh và CH Ireland, khiến nhiều đường sá ngập và hàng chục nghìn người dân rơi vào cảnh mất điện.
Dịch sốt xuất huyết vẫn diễn biến phức tạp, không nên lơ là, chủ quan

Dịch sốt xuất huyết vẫn diễn biến phức tạp, không nên lơ là, chủ quan

Từ tháng 9 đến tháng 11 được coi là thời điểm 'nóng' của dịch bệnh sốt xuất huyết khi thời tiết bắt đầu trở lạnh, mưa nhiều, muỗi vằn sinh sôi, phát triển.
'Sức mạnh Nhân đạo' 2024: Hỗ trợ 1,2 triệu người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn đón Tết trọn vẹn

'Sức mạnh Nhân đạo' 2024: Hỗ trợ 1,2 triệu người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn đón Tết trọn vẹn

Ngày 23/11, tại Hà Nội, Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam tổ chức Chương trình 'Sức mạnh Nhân đạo' 2024.
Giải thưởng Khuê Văn Các lần thứ I vinh danh 9 nhà khoa học trẻ tiêu biểu

Giải thưởng Khuê Văn Các lần thứ I vinh danh 9 nhà khoa học trẻ tiêu biểu

Tối 22/11 đã diễn ra lễ trao Giải thưởng Khuê Văn Các lần thứ I, năm 2024, dành cho các nhà khoa học trẻ Việt Nam trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân ...
Dịch vụ công mang lại môi trường minh bạch, hướng tới mục tiêu công bằng, bền vững

Dịch vụ công mang lại môi trường minh bạch, hướng tới mục tiêu công bằng, bền vững

Dịch vụ công mang lại môi trường minh bạch, hướng đến mục tiêu công bằng, văn minh và mang tính cộng đồng.
Nghiên cứu mới: Tròng kính lọc bước sóng ánh sáng gây co giật cho người động kinh

Nghiên cứu mới: Tròng kính lọc bước sóng ánh sáng gây co giật cho người động kinh

Sản phẩm nghiên cứu có thể chặn tới 98% ánh sáng trong dải bước sóng 660-720nm - dải sóng được xác định là nguyên nhân gây co giật ở đa số bệnh nhân động kinh ...
Bác sĩ hologram: Công cụ giúp thu hẹp khoảng cách tiếp cận dịch vụ y tế giữa thành thị và nông thôn

Bác sĩ hologram: Công cụ giúp thu hẹp khoảng cách tiếp cận dịch vụ y tế giữa thành thị và nông thôn

Hologram là công nghệ tạo ảnh ba chiều sống động bằng kỹ thuật laser, cho phép hiển thị hình ảnh với độ chi tiết cao và cảm giác thực tế.
Báo động tình trạng lạm dụng kháng sinh gia tăng trên toàn cầu

Báo động tình trạng lạm dụng kháng sinh gia tăng trên toàn cầu

Các chuyên gia dự báo mức tiêu thụ kháng sinh toàn cầu có thể tăng lên 75,1 tỷ liều hàng ngày vào năm 2030, tương đương mức tăng 52,3%.
TPHCM: Cảnh báo tăng ca mắc sốt xuất huyết

TPHCM: Cảnh báo tăng ca mắc sốt xuất huyết

Tính đến tuần 46 của năm 2024, TP.HCM đã ghi nhận hơn 12.000 ca mắc sốt xuất huyết, trở thành địa phương có số ca mắc bệnh cao nhất khu vực phía Nam.
Một số nguyên tắc cơ bản trong quá trình giảm mỡ nội tạng

Một số nguyên tắc cơ bản trong quá trình giảm mỡ nội tạng

Bác sĩ chuyên về béo phì Li Tangyue (Trung Quốc), cho biết để loại bỏ mỡ nội tạng cần giảm lượng đường nạp vào, tăng chất xơ hòa tan và protein.
Vì sao trời lạnh dễ bị đau nhức xương khớp? Những cách giúp giảm đau tại nhà hiệu quả

Vì sao trời lạnh dễ bị đau nhức xương khớp? Những cách giúp giảm đau tại nhà hiệu quả

PGS.TS.BS. Nguyễn Thị Kim Liên cho biết, cơn đau nhức xương khớp có thể xuất hiện nhiều hơn khi trời lạnh và đưa ra tư vấn cách giúp giảm đau.
Phiên bản di động