Gieo mầm tiếng Việt ở Romania

Phóng viên TG&VN có dịp gặp gỡ và trò chuyện với anh Đặng Xuân Lộc-học viên của khoá tập huấn giảng dạy tiếng Việt cho giáo viên người Việt Nam ở nước ngoài năm 2023 do Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (Bộ Ngoại giao) phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức vừa qua, càng hiểu thêm được tinh thần và ý thức trân trọng của các thế hệ kiều bào ở Romania với ngôn ngữ mẹ đẻ.

Là doanh nhân khá bận rộn với công việc kinh doanh và mưu sinh ở xứ người nhưng anh Lộc đã đăng ký và về nước trực tiếp tham gia các lớp học bồi dưỡng giảng dạy tiếng Việt để có thể thực hiện tốt hơn những tâm nguyện của mình với việc gìn giữ và phát các giá trị văn hoá dân tộc ở nước ngoài.

Nỗi sợ mất tiếng mẹ đẻ

Anh Lộc sang Romania từ năm 1994, lúc đó số lượng cộng đồng người Việt chưa đến 70 người, kể cả cán bộ nhân viên Đại sứ quán và du học sinh.

Sinh sống và học tập ở tỉnh lẻ cách thủ đô Bucharest khoảng 120km, anh chia sẻ, không có ai ngoài tôi là người Việt Nam và thông tin liên lạc về quê nhà khi ấy rất khó khăn nên tôi gần như không có cơ hội nói tiếng Việt. Có khi cả năm tôi mới gọi điện về nhà một lần, cũng như mới có một cuộc đoàn tụ cùng cộng đồng ở Đại sứ quán. Bởi vậy, khả năng nói tiếng Việt của tôi ngày càng kém đi, nhiều khi thấy rất tủi thân vì sợ quên mất tiếng mẹ đẻ”.

Thời gian trôi đi, phải 14 năm sau, anh Lộc mới có dịp trở lại quê hương. Lúc ấy, anh đã kết hôn với một người bản địa và có hai con nhỏ.

Tuy nhiên, khi về thăm gia đình, nghe người thân nói tiếng Việt, anh gần như chỉ có thể hiểu chứ không có khả năng giao tiếp, thậm chí lâu ngày mới gặp bố mẹ mà anh không thể hiện được tình cảm dành cho họ. Điều này khiến anh suy nghĩ rất nhiều và luôn đau đáu với câu hỏi phải làm sao để sau này có thể dạy tiếng Việt cho con mình.

Anh quyết tâm rèn luyện và trau dồi tiếng Việt để có thể tự tin giao tiếp và truyền cảm hứng cho con mình cùng những người bạn Romania quan tâm đến văn hoá và đất nước Việt Nam.

Không dừng lại ở đó, mong muốn lan toả hơn nữa ngôn ngữ mẹ đẻ, anh còn tạo lập, đầu tư, hoàn thiện và phát triển các trang web nhằm hỗ trợ nguồn sách dạy tiếng Việt cho con em ở nước ngoài, đồng thời tài trợ và tham gia tổ chức giảng dạy các lớp học tiếng Việt trong kỳ nghỉ Hè cho con em cộng đồng tại Romania.

Bên cạnh các công việc dịch sách, viết sách tại châu Âu, anh Lộc quan tâm đến việc liên kết nhằm xuất khẩu các đầu sách, phân phối sách bản quyền, ra mắt sách, ủng hộ các tác giả viết bằng tiếng Việt như cuốn Hồ Chí Minh-Vĩ đại một con người của GS. Trần Văn Giàu-Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật, Nghĩa vụ con người trong pháp luật quốc tế và Việt Nam của TS. Vương Tuấn Việt-Nhà xuất bản Thế giới…

Đáng chú ý, anh còn tổ chức các lớp học tiếng Việt cho cộng đồng học võ thuật Việt Nam cùng với công dân bản địa tại Romania và châu Âu nhằm lan tỏa hơn nữa tiếng mẹ đẻ ở nước ngoài.

Lan tỏa tiếng quê hương

Được hình thành từ đầu thập niên 90 của thế kỷ trước, cộng đồng người Việt tại Romania ban đầu chủ yếu là những sinh viên, người lao động Việt Nam sang học tập, lao động và định cư lâu dài ở nước bạn như anh Đặng Xuân Lộc.

Đến nay, bà con người Việt sinh sống chủ yếu tại thủ đô Bucharest và một số vùng lân cận, tuyệt đại đa số đều có giấy tờ cư trú hợp pháp, lâu dài. Nghề nghiệp chính của bà con là buôn bán tại các chợ, trung tâm thương mại, trong đó tập trung đông nhất tại chuỗi trung tâm thương mại Dragonul Rosu ở Bucharest.

Anh Lộc cho biết, những năm gần đây do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, tình hình kinh doanh gặp khó khăn hơn nhưng đa phần bà con đều có cuộc sống và kinh tế gia đình ổn định, trong đó có nhiều người thành đạt.

Cho tới nay, cộng đồng đã hội nhập tương đối sâu vào đời sống xã hội Romania, đồng thời có đóng góp không nhỏ cho mối quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai dân tộc Việt Nam và Romania.

Đặc biệt, người Việt Nam ở Romania đã và đang hưởng ứng tích cực phong trào dạy và học tiếng Việt, thể hiện qua việc thường xuyên cử người tham gia khóa tập huấn giảng dạy tiếng Việt cho giáo viên người Việt Nam ở nước ngoài và duy trì lớp học Hè tiếng Việt hằng năm cho con em cộng đồng từ năm 2001 đến nay.

Dịp Hè năm nay, lớp học tiếng Việt được tổ chức với sự tham gia của 40 em học sinh, chia làm ba lớp theo trình độ khác nhau.

Dù thời gian không dài, nhưng các lớp học đã để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp trong cộng đồng. Thế hệ trẻ kiều bào tại đây đã có những ngày Hè thật vui và bổ ích, nắm vững hơn tiếng Việt, hiểu biết thêm về văn hoá Việt Nam và qua đó thêm yêu quý đất nước, con người quê nhà.

Tuy nhiên, để phát triển phong trào dạy và học tiếng Việt ở Romania, anh Lộc cho rằng cần có sự ủng hộ, tinh thần đoàn kết tích cực hơn nữa của cả cộng đồng.

Anh chia sẻ: “Theo tôi, để tiếng Việt lan toả rộng và sâu hơn ở Romania cần có sự tham gia hỗ trợ của các cơ sở giáo dục ở nước sở tại, tăng cường giải pháp như lồng ghép vào các ngày lễ, các chương trình quảng bá của các tổ chức cộng đồng và Đại sứ quán…

Các lớp học tiếng Việt hiện nay ở Romania mới chỉ tổ chức vào dịp Hè nên thời gian tới cần duy trì các lớp học dài hạn có tính thường xuyên hơn, cùng với việc nâng cao hơn nữa trình độ chuyên môn cho các giáo viên, tình nguyện viên”.

Anh cho rằng, việc tổ chức Ngày tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài (8/9) hằng năm là một sự kiện rất có ý nghĩa cho việc nâng cao ý thức gìn giữ và tôn vinh giá trị của tiếng mẹ đẻ với cộng đồng. Đây là thông điệp ý nghĩa, khuyến khích các tổ chức, cá nhân cùng chung tay tổ chức thêm nhiều các hoạt động thiết thực và hiệu quả.

Những năm gần đây, anh Lộc thường xuyên thu xếp thời gian để trở về Việt Nam. Với tình cảm gắn bó với quê nhà, điều anh mong muốn là ngày càng quảng bá và giới thiệu Việt Nam với người dân Romania và bạn bè quốc tế.

Anh vẫn đang ấp ủ một dự án với mô hình chuỗi trung tâm văn hoá và nghệ thuật, ẩm thực và thư viện, trong đó có các lớp học tiếng Việt miễn phí cho thanh thiếu niên kiều bào. Dự án này khởi điểm đầu tiên tại Bucharest dựa trên mô hình Trung tâm Văn hoá Việt Nam tại Pháp ở Paris, sau đó sẽ nhân lên các nước ở châu Âu và nhiều nước khác.