| Chuyên gia Australia cho rằng, AUKUS giữa Mỹ-Anh-Australia không nhằm phá hoại EU. (Nguồn: The Atlantic) |
Trong các tuyên bố riêng rẽ được công bố sau 2 cuộc hội đàm, Nhà Trắng cho biết, chủ đề thảo luận bao gồm "những diễn biến ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương cũng như vai trò chủ chốt của các đồng minh châu Âu và đối tác" ở khu vực.
Các cuộc họp này diễn ra sau khi Washington-London-Canberra công bố đối tác an ninh 3 bên mới (AUKUS) tập trung vào các vấn đề an ninh ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương cũng như hợp tác về chế tạo tàu ngầm hạt nhân, dẫn đến đổ vỡ hợp đồng đóng tàu giữa Australia và Pháp khiến Paris nổi giận.
Pháp tuyên bố cảm thấy bị phản bội lòng tin và coi hành động của các nước trên là "đâm sau lưng" đồng minh. Paris đã triệu hội các đại sứ ở Mỹ và Australia về nước tham vấn.
"Cú sốc" này cũng khơi dậy phản ứng từ Liên minh châu Âu (EU), khiến một số quốc gia trong khối cho rằng, đã đến lúc EU cần có lực lượng riêng.
Bình luận về những diễn biến trên, Giáo sư Carl Thayer thộc Học viện Quốc phòng Australia, Đại học New South Wales, cho rằng, AUKUS không nhằm phá hoại EU mặc dù thực tế là Pháp đã bị thiệt hại.
Cả Mỹ và Australia ủng hộ EU và muốn thấy sự tham gia nhiều hơn của châu Âu trong việc ủng hộ một Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở.
Theo ông Thayer, trong bối cảnh quan hệ đối tác AUKUS được hình thành đánh dấu sự thay đổi đột ngột trong quan hệ địa chiến lược, cũng như khuynh hướng đơn phương của Mỹ (từ sự kiện rút khỏi Afghanistan đến thành lập AUKUS), EU sẽ phải đẩy mạnh nỗ lực củng cố quyền tự chủ chiến lược để bảo vệ lợi ích tập thể ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.