Góp ý cho Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi), tạo điều kiện cho doanh nghiệp

Dự thảo Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) đang được Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì soạn thảo và lấy ý kiến hoàn thiện. Dự thảo sửa đổi, bổ sung nhiều quy định như giá trị pháp lý của thông điệp dữ liệu; chứng thư điện tử; chữ ký điện tử; giao kết hợp đồng điện tử; dịch vụ tin cậy; các quy định quản lý hoạt động của nền tảng số…

Dự kiến văn bản trên sẽ ảnh hưởng đến tất cả các tổ chức, doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp đang và có kế hoạch ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động và giao dịch của mình; doanh nghiệp cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký điện tử; doanh nghiệp vận hành nền tảng số.

Để góp phần bảo đảm tính hợp lý, khả thi của quy định, bảo đảm quyền và lợi ích của các doanh nghiệp chịu sự tác động của Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi), ngày 14/7, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức Hội thảo góp ý Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi).

Phát biểu tại Hội thảo, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban Pháp chế (VCCI) cho rằng, Luật Giao dịch điện tử ra đời từ năm 2005, sau hơn 15 năm thực hiện, luật đã thể hiện vai trò quan trọng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và đưa ứng dụng khoa học - công nghệ vào cải cách hành chính mạnh mẽ.

Đặc biệt, sau 2 năm chịu ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, với sự phát triển mạnh mẽ của các giao dịch trên môi trường mạng, vai trò của Luật Giao dịch điện tử càng thể hiện rõ.

Theo ông Đậu Anh Tuấn, Luật Giao dịch điện tử năm 2005 tuy ra đời sớm, nhưng tính chất quy định theo hướng khung, nguyên tắc nên có tính ổn định cao. Theo đó, đã hơn 15 năm nhưng vẫn khá tương thích với bối cảnh hiện nay, tuy nhiên, bối cảnh đã có nhiều thay đổi, các giao dịch được thực hiện trên môi trường điện tử ngày càng nhiều, nên rất cần một khung khổ pháp lý phù hợp hơn. Đó là lý do, Luật Giao dịch điện tử năm 2005 được sửa đổi.

Tại Hội thảo, ông Nguyễn Trọng Đường - Phó Vụ trưởng phụ trách điều hành, Vụ Quản lý doanh nghiệp (Bộ Thông tin và Truyền thông) cho biết, để xây dựng Dự thảo Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi), từ đầu năm đến nay, Bộ Thông tin và Truyền thông đã tiến hành xin ý kiến, và phối hợp cùng các cơ quan liên quan tổ chức 6 hội thảo tham vấn ý kiến của chuyên gia, các nhà quản lý, cộng đồng doanh nghiệp. Tính đến ngày 29/4, ban soạn thảo đã nhận được 90 văn bản góp ý kiến cùng với hơn 850 ý kiến góp ý cụ thể cho dự thảo luật.

Hiện Dự thảo Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) đang xây dựng có 8 chương, 60 điều. Các chính sách chủ yếu của dự thảo sau khi được tiếp thu ý kiến tập trung vào những nội dung, bao gồm: Quy định về mở rộng phạm vi điều chỉnh của Luật Giao dịch điện tử; quy định đảm bảo giá trị pháp lý của thông điệp dữ liệu: Sửa đổi, chi tiết hóa cách xác định giá trị pháp lý của thông điệp dữ liệu; quy định bảo đảm giá trị pháp lý của chữ ký điện tử; quy định đảm bảo giá trị pháp lý của tài khoản giao dịch…

Ông Đường cho rằng, Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) được xây dựng trên cơ sở kế thừa có chọn lọc, đồng thời sửa đổi, bổ sung các nội dung mới phù hợp với các chuẩn mực chung của thế giới, đáp ứng yêu cầu phát triển của công nghiệp 4.0 và chuyển đổi số.

Theo ông Phạm Đức Tiến, Giám đốc Marketing, Công ty cổ phần Phát triển nguồn mở Việt Nam (VINADES), theo đánh giá của Liên hợp quốc, trên thế giới, có 80% các nước đã xây dựng Cổng dữ liệu để cung cấp dữ liệu mở của Chính phủ để phục vụ người dân và doanh nghiệp. Việc cung cấp dữ liệu mở của Chính phủ đã trở thành một tiêu chí quan trọng trong việc đánh giá Chính phủ điện tử của các quốc gia. Chính vì vậy, trong Luật Giao dịch điện tử của Việt Nam rất cần thiết phải đề cập chi tiết về giấy phép, quy trình mở dữ liệu của cơ quan nhà nước.

Thời gian qua, chính Công ty VINADES đã gặp phải vướng mắc về việc khai thác và ứng dụng dữ liệu số của cơ quan nhà nước vào phát triển kinh tế. Vấn đề nảy sinh là dữ liệu về đấu thầu vốn được công khai theo Luật đấu thầu và được tiếp cận theo Luật tiếp cận thông tin có quyền hạn sử dụng như thế nào, có được tiếp cận bằng máy hay không? Công ty VINADES còn nhận được thông báo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, yêu cầu ngừng sử dụng phần mềm để truy cập dữ liệu đấu thầu công khai.

Trong bối cảnh Công nghiệp 4.0 phát triển mạnh mẽ, Chính phủ cũng kêu gọi các doanh nghiệp tiến hành chuyển đổi số và nhiều doanh nghiệp cũng hưởng ứng bằng cách ứng dụng phần mềm vào lĩnh vực đấu thầu nhưng lại bị cấm sử dụng và vẫn phải tiếp cận thông tin thầu thủ công. Điều này đang khiến các doanh nghiệp đi ngược lại với tinh thần chuyển đổi số trên cả nước.

Ông Trần Mạnh Hùng, Luật sư điều hành, Giám đốc Công ty Luật TNHH quốc tế BMVN cho rằng, các dịch vụ như Internet, dịch vụ viễn thông, dịch vụ điện toán đám mây hay dịch vụ nền tảng số hiện đang được điều chỉnh bởi những luật có liên quan như Luật Viễn thông, Luật Công nghệ thông tin, Luật Sở hữu trí tuệ, các nghị định về quản lý hoạt động Internet, thương mại điện tử… Vì vậy, việc quy định trách nhiệm của các nhà cung cấp dịch vụ này một cách chung chung như trong dự thảo là không cần thiết và không có ý nghĩa trong việc quản lý hay thúc đẩy các giao dịch điện tử.

Những quy định này cũng không phù hợp với thông lệ quốc tế hay luật khung về giao dịch điện tử của các tổ chức quốc tế. Phần lớn Luật Giao dịch điện tử của các quốc gia trên thế giới chỉ tập trung vào quản lý tính pháp lý của các phương tiện hoặc yếu tố điện tử của các giao dịch như chữ ký số, chứng thư điện tử, hợp đồng điện tử… chứ không quản lý các dịch vụ số hoặc nền tảng liên quan.

Tại Hội thảo, các đại biểu đều bày tỏ sự cần thiết phải sửa đổi Luật Giao dịch điện tử năm 2005 cho phù hợp với điều kiện bối cảnh mới và sự phát triển mạnh mẽ của các giao dịch điện tử được thực hiện trên môi trường mạng thời gian qua. Đồng thời mong muốn, Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) sẽ tạo thuận lợi hơn nữa cho doanh nghiệp và người dân khi giao dịch trên môi trường điện tử.