GS. TS. BS. Phạm Mạnh Hùng: “Tim mạch can thiệp Việt Nam vươn tầm thế giới”

Nhân dịp kỷ niệm 35 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Liên minh châu Âu (EU), xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc Báo Thế giới và Việt Nam những chia sẻ về chuyện nghề của vị GS luôn tâm huyết với nghề này.

Thưa GS, không chỉ là chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực tim mạch can thiệp, ông có hơn 30 năm giảng dạy tại Bộ môn Tim mạch, Trường Đại học Y Hà Nội. Vậy GS có thể nói rõ hơn về trách nhiệm của những người vừa là thầy giáo, vừa là thầy thuốc?

Tôi sinh ra trong gia đình có truyền thống nghề y. Theo lời thề Hippocrates, bên cạnh vai trò khám chữa bệnh, người bác sĩ còn có trách nhiệm chuyển giao tri thức cho các thế hệ sau. Ngoài việc giảng dạy lý thuyết, tư duy, cập nhật kiến thức và kỹ thuật hiện đại, sinh viên y cần những người thầy có trình độ và tâm huyết hướng dẫn trực tiếp từ khâu thăm khám, chẩn đoán cho đến điều trị, để đào tạo nên những thầy thuốc có y đức và tay nghề vững vàng cho nền y học nước nhà.

Tôi rất vui khi chứng kiến nhiều thế hệ học trò của mình hiện nay đã trở thành những bác sĩ giỏi, kể cả ở vùng sâu, vùng xa, có thể can thiệp thành công nhiều ca tim mạch phức tạp, cứu sống bệnh nhân trong điều kiện còn nhiều khó khăn. Đó là món quà vô giá đối với một người thầy thuốc, thầy giáo như tôi.

Trong vài thập kỷ qua, GS và các đồng nghiệp không ngừng nỗ lực để ghi danh Việt Nam trên bản đồ tim mạch thế giới. GS có thể nêu một số thành tựu nổi bật của Việt Nam trong lĩnh vực tim mạch nói chung và tim mạch can thiệp nói riêng?

Các thầy thuốc, giảng viên của Bộ môn Tim mạch – Trường Đại học Y Hà Nội luôn đi đầu trong việc triển khai các kỹ thuật cao trong điều trị bệnh tim mạch, tiệm cận trình độ khu vực và tiến gần hơn với các nền y học tiên tiến trên thế giới, trong đó nổi bật nhất là lĩnh vực tim mạch can thiệp.

Chúng ta đã ứng dụng và triển khai tại Việt Nam nhiều kỹ thuật tiên tiến như thay van động mạch chủ, sửa van hai lá, thay van hai lá, bít tiểu nhĩ trái… đều qua đường ống thông. Nhờ đó, nhiều bệnh nhân cao tuổi hoặc bệnh nhân đã từng phẫu thuật tim không cần phải mổ mở, chỉ cần gây tê tại chỗ qua đường chọc mạch đùi, sau vài giờ có thể đi lại bình thường, giảm thiểu biến chứng.

Nhiều kỹ thuật tiên tiến khác cũng đã phát triển nhanh chóng, giúp bệnh nhân được điều trị hiệu quả ngay trong nước mà không phải ra nước ngoài với chi phí tốn kém, góp phần quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe tim mạch cho người dân Việt Nam.

Không chỉ tiếp nhận kỹ thuật, chúng ta còn có những cải tiến vượt bậc để chia sẻ, hướng dẫn cho bác sĩ nhiều nước trong can thiệp tim bẩm sinh, can thiệp bệnh van tim, đặt stent graft… Qua đó, nhiều trung tâm tim mạch trong khu vực và trên thế giới đã đến Việt Nam học hỏi kinh nghiệm. Tôi rất tự hào khi Việt Nam đã có thể sánh vai với các nền tim mạch tiên tiến trong khu vực Đông Nam Á, châu Á và đang vươn ra toàn cầu.

Là người có nhiều công trình nghiên cứu, bài báo khoa học, đầu sách… được đồng nghiệp và giới chuyên môn quốc tế đánh giá cao, thành tựu nào khiến GS cảm thấy hài lòng nhất?

Tôi đã tham gia hoặc chủ biên 19 đầu sách giáo khoa và chuyên khảo, trong đó có 3 cuốn xuất bản tại Hoa Kỳ; công bố hơn 300 bài báo khoa học trong nước và quốc tế, đồng thời nhận được nhiều giải thưởng khoa học. Tôi cũng chủ trì và tham gia nhiều đề tài nghiên cứu cấp quốc tế, Nhà nước, Bộ, tiêu biểu như: nong van hai lá bằng bóng Inoue trong điều trị hẹp hai lá, đặc biệt ở phụ nữ có thai; can thiệp động mạch vành qua da; điều trị tế bào gốc; can thiệp một số bệnh tim bẩm sinh… đã được ứng dụng hiệu quả trong thực tiễn.

Với tôi, thành tựu lớn nhất chính là việc góp phần chia sẻ, truyền bá kinh nghiệm chuyên môn trong lĩnh vực tim mạch can thiệp cho đồng nghiệp và học trò trong nước cũng như quốc tế.

GS thường xuyên tham gia báo cáo khoa học quốc tế tại các hội nghị lớn ở châu Âu và thế giới. GS có thể đóng vai trò cầu nối giúp bác sĩ Việt Nam tăng cường hợp tác nghiên cứu với quốc tế trong lĩnh vực tim mạch không?

Chúng tôi luôn có mối liên hệ, hợp tác chặt chẽ với Hội Tim mạch châu Âu (ESC) và các tổ chức tim mạch can thiệp châu Âu như EuroPCR. Hằng năm, họ vẫn mời chúng tôi tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học, đào tạo, hội nghị, hội thảo và hợp tác song phương.

Các nước EU là khu vực phát triển rất mạnh trong lĩnh vực tim mạch can thiệp. Tôi luôn cảm nhận được sự cởi mở, sẵn sàng hỗ trợ của các đồng nghiệp châu Âu đối với y học Việt Nam. Trên cương vị của mình, tôi luôn sẵn sàng làm cầu nối để đưa những tiến bộ mới nhất trong lĩnh vực tim mạch can thiệp từ châu Âu và thế giới về Việt Nam, góp phần thúc đẩy lĩnh vực này ngày càng phát triển.

Kỷ niệm sâu sắc nhất của GS với các đồng nghiệp trong và ngoài nước trong quá trình hợp tác chuyên môn?

Kỷ niệm rất nhiều, nhưng người để lại dấu ấn sâu sắc nhất với tôi là GS. Thạch Nguyễn. Ông không chỉ là một nhà khoa học tài năng mà còn có nhiều đóng góp to lớn cho nền y học Việt Nam. Với tôi, GS vừa là người thầy, vừa là người đồng nghiệp đáng kính.

Ông không chỉ truyền đạt kiến thức, kỹ thuật mà còn truyền cảm hứng nghề nghiệp, luôn tìm cách hỗ trợ Việt Nam, kết nối chúng tôi với các giáo sư hàng đầu của Mỹ, châu Âu và thế giới. Đặc biệt, ông trực tiếp sang Việt Nam “cầm tay chỉ việc”, đào tạo nhiều thế hệ bác sĩ tim mạch can thiệp. Nếu không có GS. Thạch Nguyễn, lĩnh vực tim mạch can thiệp của Việt Nam khó có thể phát triển nhanh chóng như ngày nay. Từ tận đáy lòng, tôi xin bày tỏ sự tri ân sâu sắc tới ông.