| Giá dầu giảm gây ảnh hưởng đến giá cả nhiều nguyên liệu khác và có tác động đến các ngân hàng Pháp. (Nguồn: Getty Images) |
Theo tờ Le Monde, một số ngân hàng lớn nhất của Pháp đã bị mắc kẹt trước sự phát triển “bong bóng” của ngành dầu đá phiến.
Theo dữ liệu thu thập từ một báo cáo của các tổ chức phi chính phủ Reclaim Finance và Les Amis de la Terre công bố ngày 13/5, trong giai đoạn từ 2016 đến 2019, bốn cơ sở ngân hàng chủ chốt của Pháp đã cấp 24 tỷ USD (22,1 tỷ Euro) cho ngành công nghiệp đá phiến Bắc Mỹ.
Cho đến nay, Societe Generale là ngân hàng hoạt động mạnh nhất trong lĩnh vực này, với khoảng 11 tỷ USD. Tiếp đến là các ngân hàng Credit Agricole (6 tỷ USD), BNP (3,6 tỷ USD) và tập đoàn ngân hàng BPCE (3,3 tỷ USD). Trong khi đó, một số cơ sở tài chính khác như Axa và Rothschild & Co cũng đã cam kết cấp 12 tỷ USD trong ba năm qua để tài trợ cho các công ty hoạt động chủ yếu trong ngành công nghiệp dầu đá phiến.
Sự hiện diện tích cực của các ngân hàng lớn của Pháp trong lĩnh vực này kể từ năm 2016 có thể được giải thích bằng việc đổi mới hoạt động khoan dầu đá phiến ở Bắc Mỹ. Việc nắm vững công nghệ này đã giúp Mỹ trở thành nhà sản xuất dầu mỏ và khí tự nhiên hàng đầu thế giới.
Tuy nhiên, ngay từ đầu, cuộc cách mạng này đã có một điểm yếu, đó là các giếng khoan bằng công nghệ nứt vỡ thủy lực thời gian đầu cho sản lượng lớn dầu khí, nhưng sau đó lại nhanh chóng sụt giảm.
Để duy trì sản lượng tốt, các công ty dầu khí cần phải khoan liên tục và điều này đòi hỏi các khoản đầu tư khổng lồ. Dầu đá phiến chỉ có lãi với giá ở mức 50 USD/thùng trở lên. Tuy vậy, cuộc khủng hoảng “vàng đen” do các biện pháp cách ly xã hội toàn cầu gây ra đã khiến mô hình này giảm mạnh trong ngắn và trung hạn.
Tuy nhiên, sự mong manh nội tại này đã không ngăn cản được các ngân hàng Pháp tài trợ không chỉ cho các công ty hoạt động trong lĩnh vực khoan mà còn đầu tư cho cả cơ sở hạ tầng dầu khí. Điển hình là trường hợp của ngân hàng Societe Generale. Từ 2016-2019, ngân hàng này đã cấp vốn trực tiếp cho các dự án đường ống dẫn dầu và kho dự trữ khí đốt với tổng giá trị trên 3,9 tỷ USD.
Theo giải thích của Societe Generale, các kịch bản của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) mà ngân hàng này làm cơ sở để thí điểm triển khai đều tính đến vai trò của khí đốt, bao gồm cả khí đá phiến Bắc Mỹ, nhằm tham gia vào quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế thải khí carbon thấp ở một số khu vực địa lý nhất định. Thực tế cho thấy khí đốt có hiệu quả môi trường tốt hơn than để sản xuất điện. Thế nhưng, Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu được ký vào tháng 12/2015 lại phác thảo lộ trình trong đó các hoạt động khoan khai thác khí hydrocarbon mới nên bị cấm.
Kể từ đó, một số ngân hàng Pháp đã áp dụng các quy tắc cấm đầu tư vào lĩnh vực này. Chẳng hạn như trường hợp của BNP. Năm 2017, ngân hàng này đã chính thức cam kết "chấm dứt quan hệ" với tất cả các công ty dầu khí và thực hiện cam kết này từ giữa năm 2018. Tuy nhiên, tổ chức phi chính phủ Những người bạn của Trái Đất vẫn lưu ý rằng công ty con quản lý tài sản BNP Paribas Asset Management vẫn hiện diện ở Mỹ và không có ý định rời khỏi nước này cho đến cuối năm 2020.