Hiệp định BBNJ - bước tiến mới của luật pháp quốc tế và triển vọng trong tương lai (Phần II)

TS. Nguyễn Thị Lan Hương
Viện Biển Đông, Học viện Ngoại giao
Việc hoàn thành quá trình đàm phán và mở ký Hiệp định BBNJ được xem là một thắng lợi lớn lao của nỗ lực ngoại giao đa phương.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Hội nghị liên chính phủ của LHQ chính thức thông qua Hiệp định về Biển cả. (Nguồn: Phái đoàn Việt Nam tại LHQ)
Ngày 19-20/6/2023 tại New York, Hội nghị Liên chính phủ của Liên hợp quốc chính thức thông qua Hiệp định BBNJ. (Nguồn: Phái đoàn Việt Nam tại Liên hợp quốc)

Hiệp định BBNJ hứa hẹn mở ra những cánh cửa cơ hội mới cho hợp tác quốc tế trong những lĩnh vực đòi hỏi năng lực khoa học-công nghệ cao.

Dấu mốc lịch sử

Giống như hai hiệp định thực thi trong khuôn khổ UNCLOS 1982 (Hiệp định về thực thi Phần XI UNCLOS 1982 về Vùng năm 1994Hiệp định về bảo tồn đàn cá di cư xa hoặc lưỡng cư năm 1995), BBNJ thể hiện sự nối tiếp và làm rõ ràng hơn UNCLOS 1982 – vốn được xem là “Hiến pháp của biển và đại dương” và khuôn khổ pháp lý quan trọng nhất điều chỉnh tất cả các hoạt động liên quan đến biển.

Việc hoàn thành quá trình đàm phán và mở ký Hiệp định BBNJ được xem là một thắng lợi lớn lao của nỗ lực ngoại giao đa phương, đánh dấu một bước tiến, một dấu mốc lịch sử, mở ra động lực mới cho hợp tác quốc tế.

Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres nhấn mạnh, quá trình đàm phán và thông qua BBNJ thể hiện sức mạnh của chủ nghĩa đa phương, được xây dựng trên tinh thần của Công ước UNCLOS 1982, thể hiện cam kết giải quyết các thach thức toàn cầu và đảm bảo sự bền vững tại các khu vực nằm ngoài quyền tài phán quốc gia.

Đại sứ Đặng Hoàng Giang, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại Liên hợp quốc đánh giá, Hiệp định BBNJ củng cố hơn nữa UNCLOS 1982 và là một dấu mốc mới trong sự phát triển của luật pháp quốc tế và góp phần thực hiện Thập kỷ Liên hợp quốc về khoa học biển phục vụ phát triển bền vững cùng nhiều mục tiêu phát triển bền vững khác. Kết quả đạt được sau hơn 20 năm đàm phán, thương lượng thể hiện nỗ lực tập thể, các bên đã thu hẹp khác biệt để có thể cùng đối phó với nhiều thách thức toàn cầu chung hiện nay.

Tính từ thời điểm mở ký đến nay, có 82 quốc gia thành viên và Liên minh Châu Âu (EU) đã sớm ký kết Hiệp định, một lần nữa cho thấy sự đón nhận và ủng hộ tích cực của cộng đồng quốc tế đối với Hiệp định BBNJ.

Mở ra cánh cửa mới cho hợp tác

Bên cạnh đó, là Hiệp định thực thi thứ ba trong khuôn khổ UNCLOS, BBNJ có vai trò bổ sung và tiếp tục góp phần vào việc thực thi hiệu quả UNCLOS 1982 trong thúc đẩy quản trị hiệu quả đại dương, bảo tồn và sử dụng bền vững các tài nguyên và đa dạng sinh học biển tại các vùng biển nằm ngoài quyền tài phán quốc gia.

Đoàn liên ngành Việt Nam tham dự Hội nghị. (Nguồn: Phái đoàn Việt Nam tại LHQ)
Đại sứ Đặng Hoàng Giang và đoàn liên ngành Việt Nam tham dự Hội nghị Liên chính phủ của Liên hợp quốc về Hiệp định BBNJ tháng 6/2023. (Nguồn: Phái đoàn Việt Nam tại Liên hợp quốc)

BBNJ hứa hẹn mở ra những cánh cửa cơ hội mới cho hợp tác quốc tế trong những lĩnh vực đòi hỏi năng lực khoa học-công nghệ cao như nguồn gene biển, công cụ quản lý vùng, đánh giá tác động môi trường biển, xây dựng năng lực và chuyển giao công nghệ biển.

Một điểm đáng ghi nhận trong BBNJ đó là Hiệp định đưa ra nhiều điều khoản liên quan đến các quốc gia đang phát triển, kém phát triển hoặc không có lợi thế về địa lý; trong đó có những cơ chế liên quan đến nâng cao năng lực và chuyển giao công nghệ từ các nước phát triển sang các nước đang phát triển.

Là một quốc gia có biển, Việt Nam đã tích cực tham gia vào quá trình đàm phán BBNJ ngay từ những ngày đầu tiên; đưa ra các đề xuất, đóng góp thực chất và cũng là một trong những quốc gia đầu tiên tham gia ký kết BBNJ ngay ngày đầu tiên Hiệp định được mở ký.

Điều này không chỉ thể hiện tinh thần “thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế” mà còn minh chứng cho thấy đường lối đối ngoại đa phương tích cực của Việt Nam trong “chủ động đóng góp xây dựng, định hình luật chơi chung”, từ đó góp phần vào xây dựng và củng cố trật tự pháp lý trên biển, đảm bảo phát triển bền vững cho các quốc gia và thế hệ tương lai.

"Việt Nam mong muốn 'trở thành quốc gia biển mạnh, phát triển bền vững, thịnh vượng, an toàn… tham gia chủ động và có trách nhiệm vào giải quyết các vấn đề quốc tế và khu vực về biển và đại dương'”, theo Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn báo chí về Hiệp định BBNJ, Đại sứ Đặng Hoàng Giang nhấn mạnh, với chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng, Nhà nước ta về biển cũng như về hội nhập quốc tế, với phương châm “chủ động, tích cực hội nhập sâu rộng”, “là bạn, là đối tác tin cậy, thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế”, chúng ta sẽ tham gia ngày càng nhiều vào các hoạt động trên vùng biển nằm ngoài quyền tài phán quốc gia, trong khu vực Đông Nam Á, cũng như những khu vực khác trên thế giới.

Việt Nam khẳng định tuân thủ luật pháp quốc tế là trách nhiệm của tất cả các quốc gia để xây dựng lòng tin, vì hoà bình và phát triển

Việt Nam khẳng định tuân thủ luật pháp quốc tế là trách nhiệm của tất cả các quốc gia để xây dựng lòng tin, vì hoà bình và phát triển

Đại sứ Đặng Hoàng Giang nhận định, trong bối cảnh thế giới hiện nay, việc thực hiện pháp quyền ở mọi cấp độ là rất ...

ASEAN, Trung Quốc đạt được bước tiến mới trong đàm phán COC tại Biển Đông

ASEAN, Trung Quốc đạt được bước tiến mới trong đàm phán COC tại Biển Đông

ASEAN và Trung Quốc nhất trí đẩy nhanh các cuộc tham vấn COC tại Biển Đông, phấn đấu sớm đạt được một COC hiệu quả, ...

Lòng tin chiến lược và cơ chế, luật pháp quốc tế

Lòng tin chiến lược và cơ chế, luật pháp quốc tế

Xung đột có xu hướng gia tăng. Các điểm nóng tiềm ẩn ở nhiều khu vực. Mâu thuẫn giữa Mỹ với Trung Quốc và Nga ...

Hiệp định về bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học ở vùng biển nằm ngoài quyền tài phán quốc gia (BBNJ)

Hiệp định về bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học ở vùng biển nằm ngoài quyền tài phán quốc gia (BBNJ)

Hiệp định về bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học ở vùng biển nằm ngoài quyền tài phán quốc gia (BBNJ) ...

Hiệp định BBNJ - bước tiến mới của luật pháp quốc tế và triển vọng trong tương lai (phần I)

Hiệp định BBNJ - bước tiến mới của luật pháp quốc tế và triển vọng trong tương lai (phần I)

Hiệp định BBNJ hướng tới mục tiêu đảm bảo bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học biển cho hiện tại và ...

Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 22/11/2024: Kim Ngưu mâu thuẫn tình cảm

Tử vi hôm nay 22/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Malaysia

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm, hai bên đã nâng cấp quan hệ Việt Nam-Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Campuchia

Hai Chủ tịch Quốc hội đã trao đổi thực chất, hiệu quả về các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước, hai Quốc hội trong thời ...
Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Lần thứ hai liên tiếp trúng cử thành viên UNCITRAL: Vị thế, uy tín của Việt Nam không ngừng được củng cố, nâng cao

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trả lời phỏng vấn nhân dịp Việt Nam trúng cử thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031.
Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Việt Nam-Campuchia: Khánh thành công trình biểu tượng của tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai nước

Tòa nhà hành chính Quốc hội Campuchia là công trình được Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam trao tặng Đảng, Nhà nước và nhân dân Campuchia.
Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024: Mất mốc quan trọng, hồ tiêu chịu sức ép khi dòng tiền vẫn đổ mạnh về kinh doanh cà phê và USD neo cao

Giá tiêu hôm nay 22/11/2024 tại thị trường trong nước quay đầu giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 – 139.500 đồng/kg.
Bước đi lịch sử tại Hội nghị thượng đỉnh G20

Bước đi lịch sử tại Hội nghị thượng đỉnh G20

Đánh thuế giới siêu giàu là một trong những chủ đề quan trọng tại Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới.
Thế giới sẽ thế nào khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Thế giới sẽ thế nào khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Trở lại Nhà Trắng một cách mạnh mẽ, áp đảo, Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ 'đối đãi' với thế giới như thế nào trong nhiệm kỳ 2.0 vẫn là câu hỏi bỏ ngỏ.
Tuần lễ cấp cao APEC 2024: Thúc đẩy nguyên tắc đa phương

Tuần lễ cấp cao APEC 2024: Thúc đẩy nguyên tắc đa phương

Không chỉ thúc đẩy hợp tác khu vực, Tuần lễ cấp cao APEC từ 10 đến 16/11 tại Peru còn là cơ hội để thúc đẩy các nguyên tắc đa phương.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Phần Lan-Trung Quốc: Van giảm áp

Phần Lan-Trung Quốc: Van giảm áp

Không chỉ thúc đẩy quan hệ song phương, chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Phần Lan còn góp phần ổn định quan hệ Trung Quốc EU...
Bán đảo Triều Tiên nóng ran, căng thẳng leo thang, 'gọi tên' bờ vực chiến tranh

Bán đảo Triều Tiên nóng ran, căng thẳng leo thang, 'gọi tên' bờ vực chiến tranh

Bán đảo Triều Tiên bất ngờ trở nên nóng bỏng nhất trong 70 năm qua, đến mức nhiều chuyên gia nhận định tình thế bên miệng hố chiến tranh...
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Nhằm tiếp cận trữ lượng khoáng sản khổng lồ của châu Phi, Mỹ và Trung Quốc đã bỏ vốn đầu tư cơ sở hạ tầng, bao gồm ngoại giao đường sắt tại đây.
Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử

Chuyên gia Trung Quốc: Bài viết 'Chống lãng phí' của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu bật nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam trước cơ hội lịch sử của “kỷ nguyên vươn mình".
Phiên bản di động