Hiệp định BBNJ - bước tiến mới của luật pháp quốc tế và triển vọng trong tương lai (Phần II)

TS. Nguyễn Thị Lan Hương
Viện Biển Đông, Học viện Ngoại giao
Việc hoàn thành quá trình đàm phán và mở ký Hiệp định BBNJ được xem là một thắng lợi lớn lao của nỗ lực ngoại giao đa phương.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Hội nghị liên chính phủ của LHQ chính thức thông qua Hiệp định về Biển cả. (Nguồn: Phái đoàn Việt Nam tại LHQ)
Ngày 19-20/6/2023 tại New York, Hội nghị Liên chính phủ của Liên hợp quốc chính thức thông qua Hiệp định BBNJ. (Nguồn: Phái đoàn Việt Nam tại Liên hợp quốc)

Hiệp định BBNJ hứa hẹn mở ra những cánh cửa cơ hội mới cho hợp tác quốc tế trong những lĩnh vực đòi hỏi năng lực khoa học-công nghệ cao.

Dấu mốc lịch sử

Giống như hai hiệp định thực thi trong khuôn khổ UNCLOS 1982 (Hiệp định về thực thi Phần XI UNCLOS 1982 về Vùng năm 1994Hiệp định về bảo tồn đàn cá di cư xa hoặc lưỡng cư năm 1995), BBNJ thể hiện sự nối tiếp và làm rõ ràng hơn UNCLOS 1982 – vốn được xem là “Hiến pháp của biển và đại dương” và khuôn khổ pháp lý quan trọng nhất điều chỉnh tất cả các hoạt động liên quan đến biển.

Việc hoàn thành quá trình đàm phán và mở ký Hiệp định BBNJ được xem là một thắng lợi lớn lao của nỗ lực ngoại giao đa phương, đánh dấu một bước tiến, một dấu mốc lịch sử, mở ra động lực mới cho hợp tác quốc tế.

Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres nhấn mạnh, quá trình đàm phán và thông qua BBNJ thể hiện sức mạnh của chủ nghĩa đa phương, được xây dựng trên tinh thần của Công ước UNCLOS 1982, thể hiện cam kết giải quyết các thach thức toàn cầu và đảm bảo sự bền vững tại các khu vực nằm ngoài quyền tài phán quốc gia.

Đại sứ Đặng Hoàng Giang, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại Liên hợp quốc đánh giá, Hiệp định BBNJ củng cố hơn nữa UNCLOS 1982 và là một dấu mốc mới trong sự phát triển của luật pháp quốc tế và góp phần thực hiện Thập kỷ Liên hợp quốc về khoa học biển phục vụ phát triển bền vững cùng nhiều mục tiêu phát triển bền vững khác. Kết quả đạt được sau hơn 20 năm đàm phán, thương lượng thể hiện nỗ lực tập thể, các bên đã thu hẹp khác biệt để có thể cùng đối phó với nhiều thách thức toàn cầu chung hiện nay.

Tính từ thời điểm mở ký đến nay, có 82 quốc gia thành viên và Liên minh Châu Âu (EU) đã sớm ký kết Hiệp định, một lần nữa cho thấy sự đón nhận và ủng hộ tích cực của cộng đồng quốc tế đối với Hiệp định BBNJ.

Mở ra cánh cửa mới cho hợp tác

Bên cạnh đó, là Hiệp định thực thi thứ ba trong khuôn khổ UNCLOS, BBNJ có vai trò bổ sung và tiếp tục góp phần vào việc thực thi hiệu quả UNCLOS 1982 trong thúc đẩy quản trị hiệu quả đại dương, bảo tồn và sử dụng bền vững các tài nguyên và đa dạng sinh học biển tại các vùng biển nằm ngoài quyền tài phán quốc gia.

Đoàn liên ngành Việt Nam tham dự Hội nghị. (Nguồn: Phái đoàn Việt Nam tại LHQ)
Đại sứ Đặng Hoàng Giang và đoàn liên ngành Việt Nam tham dự Hội nghị Liên chính phủ của Liên hợp quốc về Hiệp định BBNJ tháng 6/2023. (Nguồn: Phái đoàn Việt Nam tại Liên hợp quốc)

BBNJ hứa hẹn mở ra những cánh cửa cơ hội mới cho hợp tác quốc tế trong những lĩnh vực đòi hỏi năng lực khoa học-công nghệ cao như nguồn gene biển, công cụ quản lý vùng, đánh giá tác động môi trường biển, xây dựng năng lực và chuyển giao công nghệ biển.

Một điểm đáng ghi nhận trong BBNJ đó là Hiệp định đưa ra nhiều điều khoản liên quan đến các quốc gia đang phát triển, kém phát triển hoặc không có lợi thế về địa lý; trong đó có những cơ chế liên quan đến nâng cao năng lực và chuyển giao công nghệ từ các nước phát triển sang các nước đang phát triển.

Là một quốc gia có biển, Việt Nam đã tích cực tham gia vào quá trình đàm phán BBNJ ngay từ những ngày đầu tiên; đưa ra các đề xuất, đóng góp thực chất và cũng là một trong những quốc gia đầu tiên tham gia ký kết BBNJ ngay ngày đầu tiên Hiệp định được mở ký.

Điều này không chỉ thể hiện tinh thần “thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế” mà còn minh chứng cho thấy đường lối đối ngoại đa phương tích cực của Việt Nam trong “chủ động đóng góp xây dựng, định hình luật chơi chung”, từ đó góp phần vào xây dựng và củng cố trật tự pháp lý trên biển, đảm bảo phát triển bền vững cho các quốc gia và thế hệ tương lai.

"Việt Nam mong muốn 'trở thành quốc gia biển mạnh, phát triển bền vững, thịnh vượng, an toàn… tham gia chủ động và có trách nhiệm vào giải quyết các vấn đề quốc tế và khu vực về biển và đại dương'”, theo Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn báo chí về Hiệp định BBNJ, Đại sứ Đặng Hoàng Giang nhấn mạnh, với chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng, Nhà nước ta về biển cũng như về hội nhập quốc tế, với phương châm “chủ động, tích cực hội nhập sâu rộng”, “là bạn, là đối tác tin cậy, thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế”, chúng ta sẽ tham gia ngày càng nhiều vào các hoạt động trên vùng biển nằm ngoài quyền tài phán quốc gia, trong khu vực Đông Nam Á, cũng như những khu vực khác trên thế giới.

Việt Nam khẳng định tuân thủ luật pháp quốc tế là trách nhiệm của tất cả các quốc gia để xây dựng lòng tin, vì hoà bình và phát triển

Việt Nam khẳng định tuân thủ luật pháp quốc tế là trách nhiệm của tất cả các quốc gia để xây dựng lòng tin, vì hoà bình và phát triển

Đại sứ Đặng Hoàng Giang nhận định, trong bối cảnh thế giới hiện nay, việc thực hiện pháp quyền ở mọi cấp độ là rất ...

ASEAN, Trung Quốc đạt được bước tiến mới trong đàm phán COC tại Biển Đông

ASEAN, Trung Quốc đạt được bước tiến mới trong đàm phán COC tại Biển Đông

ASEAN và Trung Quốc nhất trí đẩy nhanh các cuộc tham vấn COC tại Biển Đông, phấn đấu sớm đạt được một COC hiệu quả, ...

Lòng tin chiến lược và cơ chế, luật pháp quốc tế

Lòng tin chiến lược và cơ chế, luật pháp quốc tế

Xung đột có xu hướng gia tăng. Các điểm nóng tiềm ẩn ở nhiều khu vực. Mâu thuẫn giữa Mỹ với Trung Quốc và Nga ...

Hiệp định về bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học ở vùng biển nằm ngoài quyền tài phán quốc gia (BBNJ)

Hiệp định về bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học ở vùng biển nằm ngoài quyền tài phán quốc gia (BBNJ)

Hiệp định về bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học ở vùng biển nằm ngoài quyền tài phán quốc gia (BBNJ) ...

Hiệp định BBNJ - bước tiến mới của luật pháp quốc tế và triển vọng trong tương lai (phần I)

Hiệp định BBNJ - bước tiến mới của luật pháp quốc tế và triển vọng trong tương lai (phần I)

Hiệp định BBNJ hướng tới mục tiêu đảm bảo bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học biển cho hiện tại và ...

Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả

Xem nhiều

Đọc thêm

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 27/7 và sáng 28/7: Lịch thi đấu giao hữu - Arsenal vs MU; vòng bảng bóng đá nam Olympic Paris 2024

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 27/7 và sáng 28/7: Lịch thi đấu giao hữu - Arsenal vs MU; vòng bảng bóng đá nam Olympic Paris 2024

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 27/7 và sáng 28/7: Lịch thi đấu giao hữu - Arsenal vs MU; môn bóng đá nam Olympic Paris 2024 - Nhật Bản ...
Điểm chuẩn đại học 2024 sẽ biến động thế nào?

Điểm chuẩn đại học 2024 sẽ biến động thế nào?

Các chuyên gia tuyển sinh dự báo, điểm chuẩn đại học năm nay có thể tăng cao ở nhiều ngành, trường.
Cựu Tổng thống Trump và Thủ tướng Israel tươi cười tìm cách hàn gắn liên minh chính trị

Cựu Tổng thống Trump và Thủ tướng Israel tươi cười tìm cách hàn gắn liên minh chính trị

Cựu Tổng thống Trump và Thủ tướng Israel tươi cười tìm cách hàn gắn liên minh chính trị sau gần 4 năm "lạnh nhạt"...
Việt Nam cần làm gì để sử dụng nguồn lực tự nhiên hiệu quả

Việt Nam cần làm gì để sử dụng nguồn lực tự nhiên hiệu quả

Chiếm 20 - 55% tổng tài sản của các quốc gia, nguồn lực tự nhiên là nhân tố đóng góp chính cho tăng trưởng kinh tế toàn cầu.
OpenAI ra mắt công cụ tìm kiếm SearchGPT, thách thức vị thế của Google

OpenAI ra mắt công cụ tìm kiếm SearchGPT, thách thức vị thế của Google

OpenAI vừa ra mắt công cụ tìm kiếm SearchGPT sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), hứa hẹn sẽ mang đến cho người dùng câu trả lời nhanh chóng, chính ...
Truyền thông Cuba tri ân và tưởng nhớ Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Truyền thông Cuba tri ân và tưởng nhớ Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Những ngày này, các phương tiện truyền thông Cuba liên tục có nhiều bài viết tri ân và tưởng nhớ Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Từ Hiệp định Geneva, nghĩ về con đường đến hòa bình trên thế giới hiện nay

Từ Hiệp định Geneva, nghĩ về con đường đến hòa bình trên thế giới hiện nay

Nhiều chuyên gia, học giả nhận định, cuộc xung đột ở Ukraine và Dải Gaza, sớm hay muộn, rồi cũng kết thúc trên bàn đàm phán.
Tình hình ở Dải Gaza: Mong manh giải pháp hòa bình

Tình hình ở Dải Gaza: Mong manh giải pháp hòa bình

Bất chấp nỗ lực, kể cả sức ép của cộng đồng quốc tế, Israel vẫn tiếp tục tăng cường các hoạt động quân sự nhằm vào Dải Gaza.
Hội nghị thượng đỉnh NATO năm 2024 và những vấn đề nóng của thế giới

Hội nghị thượng đỉnh NATO năm 2024 và những vấn đề nóng của thế giới

Hội nghị thượng đỉnh NATO năm 2024 không chỉ quan trọng bởi lễ kỷ niệm 75 năm thành lập mà còn vì những vấn đề nóng bỏng của thế giới.
Quan hệ Nga-Ấn Độ: Dấu ấn tự chủ chiến lược

Quan hệ Nga-Ấn Độ: Dấu ấn tự chủ chiến lược

Quan hệ Nga-Ấn Độ đã được thử thách qua thời gian và nay được mô tả là 'đặc biệt và đặc quyền'.
Nhiệm kỳ 'khó nhằn' của Hungary ở EU, lo lắng không của riêng ai...

Nhiệm kỳ 'khó nhằn' của Hungary ở EU, lo lắng không của riêng ai...

Lâu nay, dù cùng trên con tàu EU nhưng Budapest và Brussels thường không cùng nhìn về một hướng.
Chuyến thăm ‘phòng ngừa’

Chuyến thăm ‘phòng ngừa’

Chuyến thăm Nga của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi nằm trong tính toán chiến lược khi mà các cuộc xung đột ở Ukraine, Israel-Hamas leo thang...
Truyền thông quốc tế ca ngợi ngoại giao mang đậm bản sắc "cây tre Việt Nam" dưới thời Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Truyền thông quốc tế ca ngợi ngoại giao mang đậm bản sắc "cây tre Việt Nam" dưới thời Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Đường lối đối ngoại mang đậm bản sắc 'cây tre Việt Nam' dưới thời Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng giúp tăng cường vị thế Việt Nam.
Trung Quốc sẽ thích ai hơn, ông Donald Trump hay bà Kamala Harris?

Trung Quốc sẽ thích ai hơn, ông Donald Trump hay bà Kamala Harris?

Chuyên gia dự báo, cả Mỹ và Trung Quốc khó có thể xảy ra xung đột trực tiếp bất kể ứng cử viên nào giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống tới đây.
Báo Mỹ giải mã Tổng thống Biden, từ người 'không bao giờ bỏ cuộc' nhưng cuối cùng lại lựa chọn ra đi

Báo Mỹ giải mã Tổng thống Biden, từ người 'không bao giờ bỏ cuộc' nhưng cuối cùng lại lựa chọn ra đi

Nếu ông Donald Trump không được đảng Cộng hòa đề cử là ứng cử viên Tổng thống lần này, có thể ông Joe Biden đã lùi bước từ nhiều tháng trước.
Báo chí quốc tế khẳng định công lao vĩ đại của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Báo chí quốc tế khẳng định công lao vĩ đại của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Truyền thông quốc tế ca ngợi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng qua những đóng góp lớn lao của ông với đất nước.
Vụ ám sát hụt cựu Tổng thống Donald Trump: Châu Âu từ xa cũng thấy 'lạnh'

Vụ ám sát hụt cựu Tổng thống Donald Trump: Châu Âu từ xa cũng thấy 'lạnh'

Vụ ám sát ông Donald Trump cho thấy mối nguy hiểm hiện hữu với các chính trị gia. Sự kiện này tác động không chỉ tới Mỹ mà còn lan rộng sang châu Âu.
Lần đầu tiên Tổng thống Ukraine 'dịu giọng' với Nga, Mỹ nói 'ủng hộ', cục diện xung đột sắp xoay vần?

Lần đầu tiên Tổng thống Ukraine 'dịu giọng' với Nga, Mỹ nói 'ủng hộ', cục diện xung đột sắp xoay vần?

Lãnh đạo Ukraine đã có động thái mới khi muốn mời Nga tham dự hội nghị hòa bình lần hai.
Phiên bản di động