Hiểu đúng về thực phẩm chức năng

Tốt - Nhưng không phải “thần dược”

TPCN vốn là một sản phẩm tốt bởi nó không chỉ cung cấp những dưỡng chất cơ bản cho cơ thể mà còn có chức năng phòng chống bệnh tật và tăng cường sức khỏe nhờ các chất chống ôxy hóa (beta-caroten, lycopen, lutein, vitamin C, vitamin E...), chất xơ và một số thành phần khác. Tác dụng nổi trội của sản phẩm này là hỗ trợ điều trị bệnh, tham gia vào quá trình đẩy lùi bệnh tật trong cơ thể người cùng với sự tác động của các loại thuốc Đông, Tây y…

Tuy nhiên, muốn phát huy được tối đa tác dụng của bất cứ sản phẩm nào, người tiêu dùng cần tìm hiểu kỹ càng về những ưu điểm cũng như hạn chế của nó, thậm chí là cần phải có những chỉ định chuyên môn, để tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra.

Vẫn gây nhiều tranh cãi

Trước khi đưa bất kỳ loại thực phẩm nào vào trong cơ thể, người tiêu dùng luôn cần ý thức một điều là dù có tốt đến mấy thì cũng phải đúng liều lượng mới có tác dụng tốt. Một sai lầm lớn của người tiêu dùng là xem TPCN như một thứ thần dược chữa được bách bệnh mà quên đi chân lý – mọi sự thái quá đều có thể phát sinh bất cập. Vì thế, TPCN hay bất kỳ sản phẩm nào cũng cần phải dùng đúng chỉ định, theo khuyến cáo mới có hiệu quả.

Các nhà khoa học dự báo, thức ăn của con người thế kỷ 21 sẽ là TPCN. Thức ăn không chỉ đủ calo, ngon, sạch mà còn phải chứa các hoạt chất sinh học tự nhiên cần cho sức khỏe và sắc đẹp, chống sự lão hóa, tăng tuổi thọ và giúp con người phòng chống được bệnh tật… Tuy nhiên, trên thực tế, mỗi năm ở Mỹ vẫn có hàng nghìn người tiêu dùng than phiền về chất lượng và tính an toàn của loại thực phẩm này.

Đến nay, thế giới vẫn chưa có một định nghĩa chung về TPCN nên vẫn tồn tại nhiều sản phẩm cũng dán nhãn với định danh này, nhưng không trải qua một thử nghiệm hoặc tuân theo tiêu chuẩn nào.

Cảnh giác với hàng nhái

Sự thiếu tin cậy đầu tiên, hay còn gọi là yếu điểm, của TPCN là nó xâm nhập vào thị trường Việt Nam dưới hình thức kinh doanh đa cấp. Đây là hình thức kinh doanh trăm người bán, vạn người mua và càng nhiều người mua thì mối liên hệ của họ càng xa nhà sản xuất. Nhà nhà đi bán TPCN, người người đi bán TPCN, đôi khi người bán chẳng hiểu gì về tính năng và những hạn chế của sản phẩm đó. Chính vì vậy nó đã tạo cho người tiêu dùng sự nghi ngờ và những hiểu biết mơ hồ, thiếu cở sở khoa học về loại thực phẩm này.

Bên cạnh đó còn có hiện tượng một số doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thực phẩm chức năng chưa đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm vẫn tham gia sản xuất, kinh doanh, hoặc chưa công bố tiêu chuẩn sản phẩm mà đã đưa các sản phẩm thực phẩm chức năng ra thị trường cho người tiêu dùng. Hoặc vì lợi nhuận và do nhận thức còn hạn chế mà nhiều cơ sở, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm chức năng tiến hành quảng cáo quá tác dụng, quảng cáo sai lệch so với công bố về vai trò tác dụng của thực phẩm chức năng hoặc quảng cáo khi chưa được cơ quan y tế thẩm định nội dung... khiến người tiêu dùng càng ngày càng hiểu sai về loại sản phẩm này.

Không có một loại thần dược nào tốt bằng một nếp sống lành mạnh, ăn uống đủ chất và vận động thường xuyên. Một chế độ ăn cân đối sẽ có lợi hơn một chế độ ăn có nhiều thực phẩm chức năng nhưng không cân đối. Chẳng hạn, thay vì “uống” thực phẩm chức năng chứa vitamin và chất xơ, chúng ta có thể ăn hoa quả cũng vừa cung cấp vitamin, chất xơ, vì chẳng gì tốt bằng việc sử dụng những sản phẩm tự nhiên, bởi tạo hóa đã ban cho con người hệ tiêu hóa và nó có chức năng hấp thu các dưỡng chất từ thức ăn để cung cấp cho cơ thể.

Vân Anh