Hội đồng Bảo an và Tòa án quốc tế cần đẩy mạnh hơn nữa hợp tác về duy trì hòa bình, an ninh quốc tế

Hội đồng Bảo an tổ chức phiên thảo luận mở trực tuyến về chủ đề Tăng cường hợp tác giữa HĐBA và Tòa án quốc tế trong thúc đẩy pháp quyền, góp phần vào duy trì hòa bình, an ninh quốc tế. (Nguồn: Phái đoàn đại diện thường trực Việt Nam tại LHQ)

Cuộc họp có sự tham dự của Thẩm phán Abdulqawi Ahmed Yusuf, Chủ tịch TAQT và tất cả các thành viên HĐBA.

Chủ tịch TAQT nhắc lại hai trường hợp hợp tác điển hình giữa HĐBA và TAQT trước đây. Năm 1947, HĐBA đã khuyến nghị các bên đưa vụ tranh chấp Vương quốc Anh kiện Albania về Kênh đào Corfu ra giải quyết tại TAQT và năm 1970, HĐBA đã xin ý kiến tư vấn pháp lý của TAQT liên quan đến hệ quả pháp lý đối với các quốc gia từ việc Nam Phi tiếp tục hiện diện tại Namibia.

Từ đó, Thẩm phán Yusuf đề nghị HĐBA khôi phục truyền thống khuyến nghị các bên tranh chấp đưa vụ việc ra giải quyết tại TAQT, xin ý kiến tư vấn pháp lý của TAQT.

Ông Yusuf cho rằng, cả HĐBA và TAQT đều đóng góp vào sự phát triển của luật pháp quốc tế, tăng cường pháp quyền quốc tế, như việc HĐBA xác định vi phạm có hệ thống và phổ biến luật pháp quốc tế được coi là một trong các tiêu chí cấu thành “mối đe dọa đối với hòa bình và an ninh quốc tế”, cũng như việc TAQT giải thích, làm rõ việc các nghị quyết của HĐBA có giá trị ràng buộc pháp lý.

Các thành viên HĐBA khẳng định giải quyết hòa bình tranh chấp là một trong các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, TAQT trong thực thi chức năng cơ quan xét xử chính của LHQ đóng vai trò quan trọng vào thúc đẩy pháp quyền và công lý.

Các ý kiến phát biểu nhất trí HĐBA và TAQT có vai trò bổ trợ cho nhau trong duy trì hòa bình, an ninh quốc tế và ủng hộ việc tăng cường đối thoại và hợp tác giữa hai cơ quan này.

Phát biểu tại cuộc họp, Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại LHQ, cho rằng, trong bối cảnh các thách thức đối với hòa bình, an ninh quốc tế gia tăng, hành vi vi phạm luật pháp quốc tế vẫn diễn ra tại nhiều khu vực, HĐBA cần đề cao và sử dụng luật pháp quốc tế, thúc đẩy giải quyết hòa bình tranh chấp nhằm ngăn ngừa xung đột.

Đại sứ ủng hộ HĐBA tăng cường hợp tác với TAQT thông qua các cơ chế được Hiến chương LHQ cho phép, đối thoại với TAQT về các vấn đề pháp lý phức tạp.

Đại sứ Đặng Đình Quý khẳng định chính sách nhất quán của Việt Nam là tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế về giải quyết hòa bình các tranh chấp, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, tăng cường vai trò của các cơ quan pháp lý quốc tế trong thúc đẩy quan hệ hợp tác, hữu nghị giữa các nước.

Việt Nam ủng hộ các tiến trình pháp lý quốc tế, trong đó có TAQT, ủng hộ tăng cường hợp tác quốc tế, nâng cao năng lực quốc gia trong sử dụng các cơ chế xét xử, trọng tài quốc tế và kêu gọi TAQT tăng cường các hoạt động đào tạo, thực tập cho sinh viên luật làm quen với công việc của Tòa và tiến trình giải quyết tranh chấp thông qua pháp luật.

Tòa án quốc tế là cơ quan xét xử chính của LHQ, được thành lập năm 1945 theo Hiến chương LHQ, có tiền thân là Tòa án quốc tế thường trực được thành lập cùng với sự ra đời của Hội Quốc liên. TAQT là cơ quan xét xử chính của LHQ, có thẩm quyền xét xử các tranh chấp giữa các quốc gia, cung cấp ý kiến tư vấn pháp lý cho Hội đồng Bảo an, Đại hội đồng, một số tổ chức quốc tế và cơ quan chuyên môn được ĐHĐ cho phép.

Đây là lần thứ hai trong hai tháng qua, HĐBA tổ chức cuộc họp, đối thoại với đại diện của TAQT. Hàng năm, Chủ tịch TAQT đối thoại riêng với các thành viên HĐBA về các vấn đề pháp lý liên quan đến duy trì hòa bình, an ninh quốc tế.