| Quốc hội thảo luận tại hội trường về các dự án sửa đổi luật. |
Buổi sáng, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Đầu tư công (sửa đổi).
Buổi chiều, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu.
Về các dự án luật này, các đại biểu Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày Tờ trình và Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh báo cáo thẩm tra, sau đó cũng đã Quốc hội thảo luận ở tổ ngày 29/10.
Về dự án Luật Đầu tư công (sửa đổi), dự thảo Luật gồm 7 Chương, 109 Điều (sửa đổi 44 điều, trong đó có 16 điều chỉ sửa đổi, bổ sung từ ngữ nhằm quy định rõ, tạo sự thống nhất, đồng bộ trong triển khai, không làm thay đổi nội hàm chính sách so với Luật Đầu tư công năm 2019; bổ sung 15 điều; bãi bỏ 7 điều).
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh các nội dung sửa đổi lần này, trong đó về chuẩn bị đầu tư phải căn cứ vào quy hoạch, vào nguồn vốn, khu tái định cư đã xác định và quan trọng nhất là quyết tâm của cấp ủy, của người đứng đầu.
Trước đây dự án chia thành hai phần là phần chuẩn bị và phần thực hiện, còn hiện nay là chuẩn bị đầu tư, làm thủ tục, chuẩn bị thực hiện dự án là giải phóng mặt bằng, tiếp đến là thực hiện dự án là xây lắp. Nếu tách bạch được ba khâu này và quy rõ được trách nhiệm và từng bước cụ thể thì sẽ rút ngắn được nhiều thời gian. Đây cũng là quyết tâm của việc sửa đổi luật lần này, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Do vậy, tại Luật lần này đã cụ thể hóa 5 nhóm chính sách lớn: nhóm chính sách thể chế hóa các cơ chế, chính sách thí điểm, đặc thù đã được Quốc hội cho phép áp dụng; cho phép tách công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập đối với tất cả các nhóm dự án (bao gồm cả dự án nhóm B, C); nhóm chính sách về tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; nâng cao chất lượng chuẩn bị đầu tư, khai thác nguồn lực, năng lực thực hiện dự án đầu tư công của địa phương, doanh nghiệp nhà nước; thúc đẩy thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn ODA và vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài (vốn nước ngoài); đơn giản hóa trình tự, thủ tục; bổ sung, làm rõ các khái niệm, thuật ngữ, quy định, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật.
Về phân cấp phân quyền, lần này đổi mới rất mạnh mẽ trên tinh thần Hội nghị Trung ương 10 đã quyết, đó là “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
Về phân cấp từ Hội đồng nhân dân cấp tỉnh cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp đối với dự án nhóm B, C. Điều 17 của Luật Đầu tư công hiện hành đã quy định nội dung về thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư chương trình, dự án và trên thực tế đã có 43 tỉnh thực hiện phân cấp. Còn tại dự án Luật lần này là thay đổi cấp quyết định chủ trương đầu tư còn các nội dung liên quan khác không thay đổi, đảm bảo phù hợp với quy hoạch, kế hoạch.
Dự án Luật cũng thiết kế một chương riêng về thúc đẩy thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn ODA và vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài (vốn nước ngoài), trong đó bổ sung quy định về việc cho phép giải ngân kế hoạch vốn nước ngoài nguồn NSTW và kế hoạch vốn cho vay lại của ngân sách địa phương được giải ngân theo quy định của pháp luật về quản lý nợ công, không phụ thuộc vào tỷ lệ cấp phát và cho vay lại.
Về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, việc xây dựng Luật nhằm kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cấp thiết về thể chế, đơn giản hóa thủ tục hành chính và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực quy hoạch, đầu tư kinh doanh, đầu tư theo phương thức đối tác công tư và đấu thầu.
Quan điểm của xây dựng luật là tập trung sửa đổi những quy định có mâu thuẫn, đang gây vướng mắc, yêu cầu cấp bách cần sửa đổi để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh. Những quy định sửa đổi phải được xác định rõ ràng nội dung sửa đổi và đánh giá tác động cụ thể; bảo đảm tính độc lập, ổn định, kế thừa được nội dung khi sửa đổi, bổ sung toàn diện các luật. Đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật, phù hợp với các điều ước, cam kết quốc tế của Việt Nam.
Về nội dung sửa đổi, bổ sung tại dự thảo Luật Quy hoạch, Luật sửa đổi một số nội dung như: quy định rõ mối quan hệ giữa quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành với các quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia nhằm giải quyết vướng mắc về căn cứ lập quy hoạch khi quy hoạch cấp trên chưa được phê duyệt; Cho phép sử dụng nguồn vốn đầu tư công, nguồn chi thường xuyên và các nguồn vốn hợp pháp khác cho hoạt động quy hoạch; Phân quyền cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành kế hoạch thực hiện quy hoạch tỉnh...
Về sửa đổi Luật Đầu tư, phân quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ cho UBND cấp tỉnh đối với dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết hạ tầng KCN, KCX; dự án đầu tư xây dựng mới bến cảng, khu bến cảng có quy mô vốn đầu tư dưới 2.300 tỷ đồng thuộc cảng biển đặc biệt và dự án đầu tư không phân biệt quy mô thuộc phạm vi bảo vệ của khu vực I và khu vực II của di tích được cấp có thẩm quyền công nhận là di tích quốc gia, di tích quốc gia đặc biệt, trừ các dự án đầu tư thuộc khu vực bảo vệ I của di tích quốc gia đặc biệt thuộc Danh mục di sản thế giới nhằm tạo chủ động cho các địa phương. Một số quy định việc thẩm định, thành lập Quỹ Hỗ trợ đầu tư, chấm dứt hoạt động đối với các dự án chậm tiến độ...
Về sửa đổi Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật sửa đổi một số nội dung về lĩnh vực và hình thức hợp đồng đầu tư theo phương thức PPP. Theo đó, khuyến khích thực hiện phương thức PPP đối với tất cả các dự án thuộc lĩnh vực đầu tư công; Bãi bỏ hạn mức về quy mô vốn đầu tư tối thiểu để thực hiện dự án PPP; Bổ sung loại hợp đồng BT không yêu cầu thanh toán; Về cơ chế tài chính đối với dự án PPP; Về quy trình, thủ tục thực hiện dự án PPP...
Về sửa đổi Luật Đấu thầu, Luật này sửa đổi một số nội dung như: cho phép phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu trước khi dự án được phê duyệt; Cho phép áp dụng hình thức đấu thầu hạn chế, đấu thầu quốc tế, đấu thầu trong nước; Bổ sung các gói thầu được áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt; Sửa đổi quy định về áp dụng mua sắm trực tiếp đối với việc mua thuốc để bán lẻ…