Hợp tác Mekong-Lan Thương: Cho một dòng sông phát triển bền vững

Cơ chế Hợp tác Mekong-Lan Thương (MLC) là một cơ chế hợp tác phù hợp với xu thế toàn cầu hóa và hội nhập ngày càng mạnh mẽ hiện nay.

Cộng đồng trách nhiệm vì lợi ích tiểu vùng

MLC hướng tới mục tiêu thúc đẩy hợp tác toàn diện để xây dựng cộng đồng trách nhiệm và lợi ích chung ở tiểu vùng. Ngoài ra, MLC còn hướng tới các mục tiêu khác bao gồm củng cố lòng tin và hiểu biết lẫn nhau, duy trì hòa bình và ổn định; thúc đẩy phát triển bền vững, giảm nghèo, thu hẹp khoảng cách phát triển, hội nhập toàn diện vào kinh tế khu vực và toàn cầu; tăng cường tình hữu nghị và quan hệ láng giềng tốt đẹp giữa các nước.

MLC có ba trụ cột hợp tác chính, bao gồm: Chính trị và an ninh; Kinh tế và phát triển bền vững; Văn hóa, xã hội và giao lưu nhân dân. Trong đó, các nội dung ưu tiên hợp tác là: Hợp tác về quản lý nguồn nước Mekong - Lan Thương; Tăng cường kết nối giữa sáu nước; Hợp tác phát triển năng lực sản xuất; Hợp tác kinh tế xuyên biên giới; Hợp tác nông nghiệp và giảm nghèo.

Đặc biệt, các định hướng đã và đang được triển khai bằng các chính sách cụ thể qua các kỳ hội nghị. Tại Hội nghị cấp cao MLC đầu năm nay, các nước đã thông qua hai văn kiện là Tuyên bố chung Phnom Penh, và Kế hoạch hành động MLC giai đoạn 2018 - 2022. Hợp tác MLC cũng cần phối hợp hài hoà với các chương trình, kế hoạch phát triển như Kế hoạch tổng thể kết nối ASEAN (MPAC), Sáng kiến Hội nhập ASEAN (IAI), Chương trình nghị sự 2030 của Liên hợp quốc về Phát triển bền vững cũng như các sáng kiến liên kết khu vực.

Về nguồn tài chính, Trung Quốc cam kết đóng góp 300 triệu USD cho Quỹ hợp tác Mekong - Lan Thương trong 5 năm tới để hỗ trợ việc thực hiện các dự án “thu hoạch sớm”; dành 10 tỷ NDT cho các khoản vay ưu đãi, 5 tỷ USD cho các khoản tín dụng bên mua và 5 tỷ USD cho các khoản vay đặc biệt cho các dự án hạ tầng cơ sở và hợp tác năng lực sản xuất.

Về cơ chế làm việc, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Mekong - Lan Thương sẽ được tổ chức định kỳ thường niên; Hội nghị Cấp cao tổ chức hai năm một lần và luân phiên theo thứ tự chữ cái.

Vai trò tích cực của Việt Nam

Việt Nam đã tích cực tham gia cơ chế MLC ngay từ quá trình thành lập và có nhiều đóng góp về nội dung, lĩnh vực hợp tác. Các đoàn đại biểu Việt Nam tham gia đầy đủ các cuộc họp nhóm công tác, theo dõi quá trình triển khai các chương trình, dự án hợp tác trong khuôn khổ hợp tác tiểu vùng này.

Việt Nam cũng tích cực, chủ động đề xuất các lĩnh vực hợp tác. Cụ thể, nước ta đã đề xuất bốn dự án tại Hội nghị cấp cao MLC lần thứ nhất và bảy dự án trong năm 2017. Hiện các bộ, ngành liên quan của Việt Nam đang đẩy mạnh đề xuất các dự án trong nhiều lĩnh vực khác.

Chuyến tham dự Hội nghị cấp cao MLC lần thứ hai của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thể hiện sự coi trọng của Việt Nam đối với cơ chế MLC, đóng góp tiếng nói quan trọng vào các định hướng MLC thời gian tới, khẳng định vai trò của Việt Nam trong hợp tác tiểu vùng Mekong. Sự tham gia của Việt Nam cũng nhằm thúc đẩy các nội dung phù hợp với lợi ích của Việt Nam và có ý nghĩa đối với sự phát triển chung, bền vững của Tiểu vùng.

Việt Nam cũng đã đề xuất nhiều dự án và đã được các nước nhất trí đưa vào Danh sách dự án thu hoạch sớm để triển khai giai đoạn đầu MLC. Các dự án này đều có lợi ích thiết thực, phù hợp với ưu tiên MLC, nhất là dự án tăng cường phối hợp quản lý lũ lụt, hạn hán trong lưu vực sông Mekong - Lan Thương và dự án hài hòa hóa tiêu chuẩn, thủ tục giữa các nước trong tiểu vùng.

Là một trong những thành viên tích cực của cơ chế MLC, Việt Nam sẵn sàng phối hợp với các nước tiểu vùng Mekong triển khai dự án chung về thành lập Trung tâm hợp tác nguồn nước Mekong - Lan Thương nhằm chia sẻ thông tin, nâng cao năng lực về quản lý bền vững tài nguyên nước sông Mekong, trong đó có việc đóng góp tài chính, chuyên gia làm việc tại Trung tâm này.

Có thể khẳng định, Việt Nam đã tham gia tích cực vào hợp tác Mekong - Lan Thương với nhiều đóng góp về nội dung, lĩnh vực hợp tác, góp phần thúc đẩy hợp tác Mekong -Lan Thương đi vào thực chất.