| Căng thẳng Iran-Israel đang gây nên mối lo về nguy cơ leo thang xung đột ra toàn khu vực Trung Đông. (Nguồn: Shafaq) |
"Thần chú" kiềm chế
Ngày 14/4, Gulf News dẫn thông tin từ nhiều hãng truyền thông lớn cho hay, các quốc gia Arab như Saudi Arabia, Kuwait và Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), Kuwait, Oman, Ai Cập, Iraq, Jordan và Qatar đã bày tỏ quan ngại sâu sắc trước chiều hướng leo thang quân sự gần đây ở Trung Đông sau cuộc tấn công trên, đồng thời kêu gọi tất cả các bên liên quan kiềm chế tối đa.
Tổng thư ký Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) Jasem Mohamed Albudaiwi khẳng định tầm quan trọng của nhiệm vụ duy trì ổn định khu vực và toàn cầu, đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế triển khai những nỗ lực ngoại giao chung để giải quyết tranh chấp một cách hòa bình.
Cùng ngày, Italy, nước hiện giữ chức Chủ tịch luân phiên Nhóm Các nước công nghiệp phát triển (G7), đã tổ chức cuộc họp trực tuyến của các nhà lãnh đạo nhóm này nhằm thảo luận về vụ việc.
Reuters dẫn tuyên bố chung của các nhà lãnh đạo G7 nhấn mạnh "sự cần thiết phải tránh leo thang hơn nữa, kêu gọi các bên kiềm chế hành động có thể làm trầm trọng thêm căng thẳng trong khu vực".
Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ ra tuyên bố kêu gọi tất cả các bên liên quan kiềm chế để hạn chế nguy cơ dẫn đến chiến tranh khu vực. Một số nguồn thạo tin cho biết, Mỹ đã đề nghị phía Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian hòa giải với Tehran.
Ngày 15/4, Ngoại trưởng Anh David Cameron cho rằng, Israel "có quyền" đáp trả cuộc tấn công của Iran" nhưng London "không ủng hộ một cuộc tấn công trả đũa".
Nỗ lực "tháo ngòi" căng thẳng
Giữa lúc lo ngại về sự leo thang căng thẳng tại khu vực sau cuộc tấn công của Iran nhằm vào Israel, Liên hợp quốc (LHQ) và Ai Cập đang nỗ lực hành động nhằm tránh cho "giọt nước tràn ly".
UN News đưa tin, chiều 14/4 (giờ địa phương), Hội đồng Bảo an (HĐBA) LHQ tổ chức phiên họp khẩn về tình hình Trung Đông, trọng tâm là vụ Iran tấn công trả đũa Israel.
Phát biểu khai mạc phiên thảo luận, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres cho rằng, Trung Đông đang ở bên bờ vực nguy hiểm, đồng thời nhấn mạnh: “Cả khu vực và thế giới đều không thể chịu đựng thêm xung đột. Bây giờ là lúc để xoa dịu và xuống thang”.
Hối thúc “lập tức chấm dứt hành động thù địch”, ông kêu gọi các bên liên quan tôn trọng tuyệt đối sự an toàn của các cơ sở và nhân viên ngoại giao, lãnh sự trong mọi tình huống.
Theo Tổng thư ký Guterres, vấn đề cấp thiết trong thời điểm hiện nay là tránh mọi hành động có thể dẫn tới đối đầu quân sự quy mô lớn, trên nhiều mặt trận khác nhau ở Trung Đông và cộng đồng quốc tế có trách nhiệm, nghĩa vụ chung trong tiến trình can dự chủ động với tất cả các bên liên quan để ngăn chặn leo thang.
| Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres phát biểu khai mạc trong cuộc họp khẩn cấp của HĐBA về tình hình ở Trung Đông ngày 14/4. (Nguồn: AFP) |
Trong khi đó, cùng ngày, Ngoại trưởng Ai Cập Sameh Shoukry tiến hành những nỗ lực ngoại giao con thoi thông qua các cuộc điện đàm với những người đồng cấp từ Mỹ, Iran và Israel.
Ahram online dẫn thông báo của Bộ Ngoại giao Ai Cập cho hay, trong 2 cuộc điện đàm riêng rẽ với 2 người đồng cấp Iran và Israel - lần lượt là các ông Hossein Amir-Abdollahian và Israel Katz, Ngoại trưởng Shoukry nhấn mạnh mối đe dọa nghiêm trọng do chiều hướng leo thang quân sự đối với an ninh và ổn định khu vực.
Người đứng đầu ngành ngoại giao Ai Cập kêu gọi Iran và Israel kiềm chế tối đa và tránh thực hiện các chính sách “bên miệng hố chiến tranh”, cũng như khiêu khích lẫn nhau có thể làm leo thang thêm căng thẳng và bất ổn ở Trung Đông.
Ông kêu gọi Iran và Israel củng cố và tạo điều kiện cho các nỗ lực ngoại giao, nhằm duy trì ổn định ở Trung Đông và bảo đảm an toàn cho người dân trong khu vực.
Ngày 15/4, trả lời phỏng vấn kênh truyền hình BFM và đài phát thanh RMC, bày tỏ lo ngại trước nguy cơ leo thang căng thẳng Iran-Israel, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuyên bố, nước này sẽ làm tất cả những gì có thể để ngăn chặn tình hình này.
Ở Nhật Bản, Kyodo dẫn lời Chánh văn phòng Nội các Yoshimasa Hayashi nhấn mạnh, Tokyo tiếp tục thực hiện mọi nỗ lực ngoại giao có thể để xoa dịu căng thẳng sau cuộc tấn công trả đũa của Iran nhằm vào Israel.
Hai đương sự dỡ bỏ phòng ngừa
Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cho biết, tất cả các biện pháp phòng ngừa được áp dụng trước cuộc tấn công của Iran đã được dỡ bỏ vào đêm 14/4, sau khi đánh giá tình hình.
Các biện pháp hạn chế, trong đó có lệnh cấm các trường học và cơ sở giáo dục hoạt động và cấm tụ tập ngoài trời, có hiệu lực từ tối 13/4 và dự kiến kéo dài đến tối 15/4, trong khuôn khổ kế hoạch phòng thủ của Israel trước cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái của Iran.
Tuyên bố của IDF nêu rõ: "Trong khuôn khổ những thay đổi, các hoạt động giáo dục trên khắp Israel được khôi phục. Lệnh hạn chế tụ tập cũng được dỡ bỏ”.
Về phía Iran, ngày 15/4, các sân bay ở thủ đô Tehran và nhiều nơi khác đã nối lại hoạt động sau khi tạm thời đóng cửa vì căng thẳng với Israel leo thang.
Theo hãng thông tấn chính thức IRNA, các chuyến bay tại sân bay quốc tế Khomeini ở Tehran đã trở lại hoạt động bình thường vào khoảng 6h sáng 15/4 (7h30 giờ Việt Nam).
Bên cạnh đó, sân bay nội địa Mehrabad ở Tehran và các sân bay khác trên cả nước trong đó có Tabriz ở phía Tây Bắc, Mashhad ở phía Đông Bắc và Shiraz ở phía Nam cũng đã hoạt động như dự kiến.
Các hãng hàng không như Lufthansa đã hoãn các chuyến bay đến và đi từ Iran trong khi các hãng khác như Qantas của Australia cũng điều chỉnh lộ trình bay tránh qua không phận Iran.
Một số nước ở khu vực Trung Đông như Jordan, Lebanon và Iraq đã đóng không phận trong đêm 13 đến ngày 14/4 nhưng đến nay đều đã mở lại.