Kế thừa tư tưởng lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong vận dụng sách lược ngoại giao

TS. Ngô Vương Anh
Những quyết sách của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong những giai đoạn then chốt của cách mạng đã giúp xác lập vị trí của “nước Việt Nam mới” trên bản đồ thế giới.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Kế thừa tư tưởng lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong vận dụng sách lược ngoại giao
Chủ tịch Hồ Chí Minh với bạn bè quốc tế. (Ảnh Tư liệu. Nguồn: bqllang.gov.vn)

Cuộc cách mạng của nhân dân Việt Nam tiến đến cao trào với nhân tố mới là những quan hệ quốc tế với lực lượng Đồng minh trong cuộc chiến đấu chống phátxít, giành độc lập dân tộc. Quá trình thiết lập mối quan hệ đã được chuẩn bị từ khá sớm trước khi Tuyên ngôn độc lập được Chủ tịch Hồ Chí Minh trang trọng tuyên đọc trước quốc dân Việt Nam và thế giới. Hôm nay, những kinh nghiệm từ cuộc cách mạng vẫn đang được vận dụng và phát huy.

Tầm nhìn xa và sự lựa chọn sáng suốt

Với kinh nghiệm và sự nhạy cảm chính trị thiên bẩm của một nhà cách mạng nhiều kinh nghiệm, luôn theo dõi sát những diễn biến của tình hình, Chủ tịch Hồ Chí Minh có những nhận định quan trọng về tình hình thế giới cũng như đề ra những quyết sách cho cách mạng Việt Nam trong bối cảnh Thế chiến II đang lan rộng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặt cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam trong bối cảnh chung của cuộc đấu tranh của toàn nhân loại chống chủ nghĩa phátxít.

Người tìm cách tạo mối liên hệ với lực lượng đồng minh để cách mạng Việt Nam có cơ hội nhận được những sự giúp đỡ trực tiếp cho cuộc kháng Nhật cứu nước. Nhưng điều quan trọng hơn sau những hoạt động không mệt mỏi của Người trong giai đoạn gấp rút này là tạo ra những tiền đề cho việc xác lập vị thế của “nước Việt Nam mới” trên trường quốc tế sau này.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thiết lập quan hệ với các lực lượng Trung Quốc chống Nhật ở Trùng Khánh, với các cơ quan quân sự và tình báo Mỹ ở Côn Minh. Người làm cho người Mỹ hiểu rõ hơn về Việt Minh và cuộc chiến đấu giành độc lập của nhân dân Việt Nam. Mặc dù các nguồn tin từ cả phía Pháp và Trung Quốc xác nhận rằng Hồ Chí Minh là người chống Pháp và là cộng sản nhưng Mỹ bắt đầu coi Việt Minh như một lực lượng đồng minh chống Nhật tích cực mà họ có thể phối hợp các nỗ lực. Các đội du kích cách mạng ở Cao Bằng cũng nhận được sự hỗ trợ về vũ khí, về phương tiện thông tin liên lạc và huấn luyện của một số chuyên gia quân sự do Mỹ gửi tới.

Hữu nghị, bình đẳng để cùng phát triển

Chủ tịch Hồ Chí Minh coi cuộc đấu tranh thiết lập quan hệ bình đẳng giữa các quốc gia, chống lại mọi sự áp đặt, thống trị bất công của các “nước lớn” là sự phát triển, hoàn thiện của công cuộc giải phóng dân tộc. Trong tất cả các mối quan hệ quốc tế của Việt Nam, điều được Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh từ rất sớm trong Thông cáo về chính sách đối ngoại của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, ngày 3/10/1945: “Việt Nam muốn xây dựng quan hệ hữu nghị dựa trên cơ sở bình đẳng và tôn trọng quyền lợi lẫn nhau”. Với các nước láng giềng thì “hợp tác bình đẳng để sánh vai ngang hàng cùng tiến hóa”, với các “nước lớn” thì “sẵn sàng hợp tác thân thiện trên nguyên tắc bình đẳng, ủng hộ lẫn nhau”.

Trong cả cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn định hướng mở rộng cánh cửa để cuộc đấu tranh của nhân dân Việt Nam là một bộ phận của cuộc đấu tranh của nhân loại tiến bộ vì hoà bình và những giá trị nhân đạo, nhân văn. Trong giai đoạn trực tiếp lãnh đạo nhân dân đấu tranh giành độc lập những năm 1941-1945, điều này có ý nghĩa to lớn, được Người thực hiện với tất cả sự nỗ lực và đã có những thành công nổi bật. Luôn nhấn mạnh cần “đem sức ta giải phóng cho ta” nhưng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam đánh giá cao và luôn trân trọng mọi sự giúp đỡ quốc tế, tranh thủ tối đa các nguồn ngoại lực cho cách mạng Việt Nam. Đây là tư tưởng lớn đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam thực hiện thành công trong cuộc cách mạng giải phóng dân tộc. Tư tưởng đó tiếp tục được kế thừa và phát triển trong sự nghiệp kháng chiến bảo vệ nền độc lập. Trong sự nghiệp xây dựng đất nước phát triển đi tới phồn thịnh, các nguồn lực đầu tư, viện trợ, hợp tác được khẳng định là những nhân tố quan trọng từ bên ngoài để tăng cường cho những nỗ lực bên trong.

Kinh nghiệm lịch sử tiếp tục được phát huy

Một trong những bài học kinh nghiệm thành công của cách mạng Việt Nam là đã kết hợp được sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, sức mạnh trong nước với sức mạnh quốc tế. Công cuộc đổi mới ở Việt Nam đã qua gần 40 năm, vẫn đang tiếp tục và đi vào chiều sâu trong bối cảnh nền kinh tế tri thức ngày càng phát triển, quá trình toàn cầu hoá ngày càng mạnh mẽ. Trong bối cảnh ấy, bài học kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại từ cuộc cách mạng giải phóng dân tộc vẫn được kế thừa và phát triển sáng tạo. Kinh nghiệm lịch sử tiếp tục được phát huy trong giai đoạn mới bằng nhiều biện pháp, chủ trương, đường lối cụ thể. Trong việc kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại thì nhân tố bên trong, sức mạnh dân tộc giữ vai trò quyết định. Nội lực là quyết định, ngoại lực là quan trọng. Hai nguồn lực này gắn kết với nhau thành sức mạnh tổng hợp để phát triển đất nước.

Từ một nước có nền kinh tế kế hoạch tập trung, bị bao vây, cấm vận, Việt Nam chủ động tạo dựng môi trường quốc tế thuận lợi, huy động các nguồn lực từ bên ngoài để đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và phát triển kinh tế - xã hội. Lợi ích quốc gia - dân tộc đã, đang và sẽ tiếp tục là kim chỉ nam, là tiêu chí cao nhất trong triển khai các hoạt động đối ngoại. Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng xác định đây là quan điểm chỉ đạo xuyện suốt trong định hướng phát triển đất nước. Đối ngoại phải bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc, trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, bình đẳng và cùng có lợi. Đại hội Đảng lần thứ XIII nêu rõ nhiệm vụ “Chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, giải quyết tốt mối quan hệ giữa độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế; hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, linh hoạt, hiệu quả, vì lợi ích quốc gia - dân tộc, bảo đảm độc lập, tự chủ, chủ quyền quốc gia”. Độc lập, tự chủ, tự cường, phát huy nội lực của dân tộc là cơ sở, tạo ra sức mạnh nội sinh để nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế và chủ động, tích cực hội nhập quốc tế. Mục tiêu bao trùm của đối ngoại, ngoại giao Việt Nam trong giai đoạn mới là phát huy tối đa mọi yếu tố thuận lợi để chủ động, tích cực xây dựng, giữ vững môi trường hoà bình, ổn định, thuận lợi để thực hiện các nhiệm vụ chiến lược phát triển đất nước.

Tuân thủ nguyên tắc “Dĩ bất biến ứng vạn biến” đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu lên từ năm 1946, ngoại giao Việt Nam nêu cao thiện chí “Việt Nam là bạn, đối tác tin cậy của các nước trong cộng đồng quốc tế”, được nhấn mạnh kể từ Đại hội X của Đảng (2006).

Những bài học về vận dụng sách lược đối ngoại khôn khéo, sáng tạo trên cơ sở luôn kiên định mục tiêu chiến lược trong cuộc vận động giải phóng dân tộc những năm 1941-1945 để đi đến thắng lợi cuối cùng của cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945 cho đến nay vẫn còn nhiều ý nghĩa. Những bài học xuyên suốt lịch sử dân tộc được Đảng Cộng sản Việt Nam kế thừa, phát huy cùng với Tư tưởng Hồ Chí Minh để hình thành nên trường phái đối ngoại, ngoại giao Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh.

Thực tiễn đã khẳng định những thành tựu của đối ngoại, ngoại giao trong thời kỳ mới, chứng minh đường lối đối ngoại, ngoại giao mang đậm bản sắc “cây tre Việt Nam” đã “góp phần rất quan trọng vào thành tựu chung, to lớn, có ý nghĩa lịch sử của đất nước ta”, nhờ đó “vị thế và uy tín của Việt Nam ngày càng được nâng cao trên trường quốc tế” và “Đất nước ta chưa bao giờ có được tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”, như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đánh giá.

Ngày Quốc khánh, nhớ Bác Hồ và sách lược ngoại giao của Người

Ngày Quốc khánh, nhớ Bác Hồ và sách lược ngoại giao của Người

Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, Chủ tịch Hồ Chí Minh - người anh hùng dân tộc vĩ đại, nhà văn hoá kiệt xuất - ...

Học theo tư tưởng, đạo đức Chủ tịch Hồ Chí Minh giúp cho mỗi cá nhân hoàn thiện bản thân

Học theo tư tưởng, đạo đức Chủ tịch Hồ Chí Minh giúp cho mỗi cá nhân hoàn thiện bản thân

Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Chủ tịch Hồ Chí Minh là nhiệm vụ quan trọng của mỗi cá nhân ...

Báo chí theo lời Người...

Báo chí theo lời Người...

Trên mặt trận ngoại giao, Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng “Thực lực là cái chiêng mà ngoại giao là cái tiếng. Chiêng có ...

Những ký ức sâu đậm về Chủ tịch Hồ Chí Minh

Những ký ức sâu đậm về Chủ tịch Hồ Chí Minh

Mỗi khi nhắc đến Chủ tịch Hồ Chí Minh, hình ảnh một vị lãnh tụ hiền từ, giản dị, chất phác lại hiện lên trong ...

Quyền Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Argentina: Tư tưởng đối ngoại của Chủ tịch Hồ Chí Minh có giá trị lịch sử to lớn

Quyền Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Argentina: Tư tưởng đối ngoại của Chủ tịch Hồ Chí Minh có giá trị lịch sử to lớn

Chủ tịch Hồ Chí Minh là một trong những tấm gương vĩ đại trong cuộc đấu tranh của các dân tộc trên thế giới chống ...

Bài viết cùng chủ đề

79 năm Ngoại giao Việt Nam

Đọc thêm

Phục hồi và bảo tồn Pháp Lam Huế

Phục hồi và bảo tồn Pháp Lam Huế

Pháp Lam Huế - một loại hình nghệ thuật trang trí đặc sắc là một di sản có giá trị đặc biệt, không thua kém bất kỳ di sản nào ...
Giá tiêu hôm nay 24/12/2024: Nhu cầu thế giới ảm đạm tác động tới thị trường trong nước, kỳ vọng từ Trung Quốc

Giá tiêu hôm nay 24/12/2024: Nhu cầu thế giới ảm đạm tác động tới thị trường trong nước, kỳ vọng từ Trung Quốc

Giá tiêu hôm nay 24/12/2024 tại thị trường trong nước đi ngang ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 144.000 - 145.500 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 24/12/2024: Giá vàng trong nước và thế giới ngược chiều, giao dịch ‘mỏng’, BRICS ấp ủ kế hoạch 'được bảo chứng bằng vàng'

Giá vàng hôm nay 24/12/2024: Giá vàng trong nước và thế giới ngược chiều, giao dịch ‘mỏng’, BRICS ấp ủ kế hoạch 'được bảo chứng bằng vàng'

Giá vàng hôm nay 24/12/2024, Giá vàng trong nước tăng trong khi thế giới giảm nhẹ. BRICS ấp ủ loại tiền kỹ thuật số được bảo chứng bằng vàng.
Điện thăm hỏi về thiệt hại do bão Chido gây ra tại Mozambique

Điện thăm hỏi về thiệt hại do bão Chido gây ra tại Mozambique

Chủ tịch nước Lương Cường gửi điện thăm hỏi khi được tin về cơn bão Chido đổ bộ vào miền Bắc Mozambique gây thiệt hại về người và tài sản.
Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Đại sứ Australia tại Việt Nam Andrew Goledzinowski

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Đại sứ Australia tại Việt Nam Andrew Goledzinowski

Tổng Bí thư Tô Lâm đánh giá cao những đóng góp tích cực và nỗ lực của Đại sứ Andrew Goledzinowski cho việc thúc đẩy quan hệ hai nước thời ...
Mỹ 'ra đòn' mới với ngành công nghiệp bán dẫn Trung Quốc, vì lo điều này

Mỹ 'ra đòn' mới với ngành công nghiệp bán dẫn Trung Quốc, vì lo điều này

Ngày 23/12, Mỹ tuyên bố sẽ mở cuộc điều tra về các chính sách của Trung Quốc đối với ngành công nghiệp bán dẫn.
Những con bài nặng ký của Thổ Nhĩ Kỳ

Những con bài nặng ký của Thổ Nhĩ Kỳ

Chuyến thăm của Chủ tịch EC Ursula von der Leyen tới Ankara là cơ hội để Thổ Nhĩ Kỳ nâng tầm ảnh hưởng và mở thêm cơ hội gia nhập EU.
Nga-Ấn Độ: Chiều sâu của quan hệ đối tác

Nga-Ấn Độ: Chiều sâu của quan hệ đối tác

Chuyến thăm Nga của Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ một lần nữa cho thấy chiều sâu của mối quan hệ đối tác quân sự truyền thống giữa New Dehli và Moscow.
Thỏa thuận ngừng bắn Israel-Hezbollah: Con đường dài hòa giải

Thỏa thuận ngừng bắn Israel-Hezbollah: Con đường dài hòa giải

Việc Israel và Hezbollah chấp thuận thỏa thuận ngừng bắn làm dấy lên hy vọng có thể tạo hiệu ứng hòa giải cho các 'điểm nóng' xung đột dai dẳng khác.
Xung đột Nga-Ukraine: Tình thế 'bên miệng hố chiến tranh', nguy cơ Thế chiến III và kịch bản đàm phán

Xung đột Nga-Ukraine: Tình thế 'bên miệng hố chiến tranh', nguy cơ Thế chiến III và kịch bản đàm phán

Những ngày gần đây, xung đột Nga-Ukraine có bước leo thang mới khó lường, cuộc chiến tên lửa căng thẳng, rộ lên cảnh báo nguy cơ Thế chiến III.
Bắc Âu-Baltic: Nỗ lực hợp tác hay chia rẽ?

Bắc Âu-Baltic: Nỗ lực hợp tác hay chia rẽ?

Tăng cường hợp tác an ninh giữa các nước láng giềng trong khu vực là chủ đề chính của Hội nghị thượng đỉnh các nước Bắc Âu và Baltic...
Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

ADMM+ ngày càng thể hiện vai trò là nền tảng cho hợp tác trên thực tế và có ý nghĩa giữa ASEAN với các nước bên ngoài khu vực trong lĩnh vực an ninh.
Truyền thông quốc tế đưa tin đậm nét về Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Truyền thông quốc tế đưa tin đậm nét về Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024

Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024 đã thu hút sự chú ý lớn từ truyền thông quốc tế, khẳng định vị thế của Việt Nam trong hợp tác quốc phòng toàn cầu.
Ukraine tăng gia sản xuất vũ khí tầm xa 'cây nhà lá vườn' để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga

Ukraine tăng gia sản xuất vũ khí tầm xa 'cây nhà lá vườn' để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga

Để giảm phụ thuộc viện trợ quân sự phương Tây và tăng khả năng phản công, Ukraine đang mở rộng kho vũ khí tầm xa có thể tấn công lãnh thổ Nga.
Ấn Độ-Indonesia: Làm sâu sắc nền tảng của tầm nhìn chung về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Ấn Độ-Indonesia: Làm sâu sắc nền tảng của tầm nhìn chung về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương

Khi Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương nổi lên như tâm chấn địa chính trị của thế kỷ XXI, Ấn Độ và Indonesia thúc đẩy quan hệ đối tác hàng hải chiến lược.
Nga và 'biến cố' Syria: Chấp nhận tổn thất lớn, bước lùi tạm thời vì đại cục

Nga và 'biến cố' Syria: Chấp nhận tổn thất lớn, bước lùi tạm thời vì đại cục

Mặc dù sự sụp đổ của chính quyền đồng minh ở Syria là tổn thất khó bù đắp đối với Nga nhưng Moscow có thể không còn lựa chọn nào khác.
Bất định đối thoại hạt nhân Iran dưới nhiệm kỳ Tổng thống Trump 2.0

Bất định đối thoại hạt nhân Iran dưới nhiệm kỳ Tổng thống Trump 2.0

Với màn “tái xuất” của ông Donald Trump trong nhiệm kỳ mới, quan hệ Mỹ-Iran sẽ chứng kiến nhiều biến động trong đối thoại hạt nhân, góp phần định hình nên tác động lâu dài ...
Tình hình Syria: Một bàn tay không vỗ lên thành tiếng, vén màn người đứng sau

Tình hình Syria: Một bàn tay không vỗ lên thành tiếng, vén màn người đứng sau

Những toan tính về Syria chưa khi nào nguôi trong nội bộ Thổ Nhĩ Kỳ. Cân đối tình hình, Ankara có những hành động táo bạo hơn.
Phiên bản di động