Nằm ở nơi cực Nam Tổ quốc, Cà Mau là miền đất trù phú với rừng già, biển khơi và sông ngòi. Hệ sinh thái đa dạng cùng với sự khéo léo, sáng tạo của người dân địa phương đã tạo nên một nền văn hoá ẩm thực riêng biệt, khiến những du khách từng thưởng thức đều không khỏi vương vấn nhớ thương.
| Cua Năm Căn, đặc sản trứ danh của Cà Mau. |
Hệ sinh thái đa dạng bậc nhất
Hiếm có nơi đâu mà bức tranh thiên nhiên lại tràn ngập màu sắc như đất mũi Cà Mau. Về thăm Cà Mau, bạn sẽ được đi thuyền xuyên qua rừng đước ở U Minh Hạ, xem cảnh đánh cá trên đầm Thị Tường được mệnh danh là “biển hồ giữa đồng bằng”, hay ngắm những sân chim cò bay sải cánh.
Khám phá những khu rừng ngập mặn bao la của Cà Mau chính là khám phá hệ sinh thái đa dạng thứ hai trên thế giới chỉ sau rừng mưa Amazon ở Nam Mỹ. Nơi đây là ngôi nhà chung của hàng trăm loài cây, hàng trăm loài cá, tôm và hàng chục loài thú, và du khách sẽ được cảm nhận không khí hoang sơ, trong trẻo cùng vẻ đẹp ngây ngất lòng người.
Nhờ vào sự trù phú của thiên nhiên và khí hậu cận xích đạo ôn hoà với hai mùa mưa và mùa khô rõ rệt, sự đa dạng của văn hóa khi là nơi sinh sống của nhiều đồng bào dân tộc Kinh, Khmer, Hoa… Cà Mau đã dệt nên một nền văn hoá ẩm thực bình dị mà đầy sức hút, thể hiện sự giao thoa văn hoá với những món ăn pha trộn thú vị như bún nước lèo, bánh tằm cay, bún riêu cua.
Ẩm thực Cà Mau - tinh hoa vùng đất mũi
“Của ngon vật lạ” ở Cà Mau dường như là vô tận, đó là nhờ sự tồn tại song song của hai hệ sinh thái nước ngọt và ngập mặn, mang đến cho du khách những trải nghiệm du lịch hết sức phong phú.
Nếu có dịp tham quan Vườn quốc gia U Minh Hạ, món ăn đầu tiên mà những du khách nên thử là cá lóc nướng trui. Người Cà Mau đặc biệt yêu thích các món nướng, đến mức có câu: “nhất nướng, nhì chiên, tam xào, tứ luộc”, trong đó nướng trui là một cách chế biến món ăn ra đời vào thời kỳ khai khẩn Cà Mau, một cách chế biến không quá cầu kỳ, tinh tế, nhưng lại giữ được hương vị tươi ngon của các nguyên liệu.
Để cảm nhận được hết cái ngon của cá lóc nướng trui kèm với các loại rau rừng, du khách hãy tìm đến một không gian gần gũi với thiên nhiên, nơi đất trời mở rộng và thưởng thức tinh thần phóng khoáng của con người nơi đất mũi.
| Lẩu mắm U Minh. |
Một món ăn nức tiếng nữa của U Minh Hạ là lẩu mắm cá đồng. Với hương vị đặc trưng của nước lẩu được nấu bằng mắm cá sặc, hòa cùng mùi thơm từ sả băm nhuyễn và các loại rau gia vị khiến mùi vị thêm nồng nàn, hấp dẫn. Cái ngon của lẩu mắm nào chỉ đến từ những nguyên liệu đậm vị Cà Mau, mà còn đến từ tấm lòng thơm thảo, hiếu khách của người dân nơi đây.
Côn trùng là một yếu tố thú vị trong văn hóa ẩm thực ở U Minh Hạ. Các món ăn làm từ ong, đuông chà là, dế hay sâm đất có thể khiến du khách mới đầu ngại thử, nhưng một khi đã thử thì sẽ ngay lập tức say mê.
Sâu trong rừng U Minh Hạ có nghề gác ong thu mật nổi tiếng, ngoài thu những miếng mật ngọt thơm, thì nhộng ong cũng là một nguyên liệu chế biến nên đặc sản Cà Mau gỏi ong non. Nhộng ong non được trộn với các loại rau thơm, rau quế, rau răm và nước mắm chua ngọt, việc trộn gỏi sẽ giữ được những tinh tuý trong ong non và tạo nên một món ngon mang đậm vị vùng rừng U Minh Hạ. Thưởng thức nhộng ong non đã trở thành một phần không thể thiếu đối với du khách trong hành trình khám phá đất mũi.
| Cá thòi lòi được chế biến nhiều món khác nhau, điển hình như món cá nướng muối ớt. |
Hệ sinh thái ngập mặn cũng mang tới cho Cà Mau những đặc sản từ sông nước như tôm tít, cá thòi lòi, mắm ba khía, hàu sữa, sò huyết. Cá thòi lòi cũng là một đặc sản hiếm có khó tìm, bởi loài cá này vừa bơi được dưới nước, vừa leo được trên cây, hơn hết, cá thòi lòi có nguồn dinh dưỡng cao, thịt chắc, mềm mọng và thơm ngon. Bạn có thể thưởng thức món cá thòi lòi nướng muối ớt, nấu lẩu chua cay hay kho tiêu…
Khô cá thòi lòi cũng là món quà được du khách ưa chuộng để biếu bạn bè, người thân sau mỗi chuyến đi. Món đặc sản nổi tiếng bậc nhất vùng cực Nam Tổ quốc chắc chắn là cua. Người ta ví von rằng Cà Mau là “vương quốc cua” với hai loại chính là cua thịt ngọt thơm và cua gạch béo ngậy.
Cua ngon nhất là cua Năm Căn, một huyện ven biển với hai mặt giáp biển có sông Cửa Lớn chảy qua mang theo phù sa mặn. Đây là loài cua thịt chắc, nước ngọt, gạch béo, hàm lượng dinh dưỡng cao và nằm trong top 100 món ăn đặc sản Việt Nam.
| Mắm ba khía, đặc sản đặc trưng của Cà Mau. |
Người Cà Mau có đa dạng cách chế biến cua mà ăn hoài không ngán bạn có thể ăn cua hấp để thưởng thức vị ngọt béo đậm đà của cua, hay thử cua rang sốt tía tô và cua rang me đậm đà hương vị. Không có những cách chế biến cầu kỳ, người Cà Mau thích thưởng thức và tôn vinh hương vị mộc mạc, dân dã của món ăn và tận dụng nguồn nguyên liệu, gia vị, rau xanh sẵn có từ cây nhà lá vườn. Chuyến hành trình khám phá đất mũi của du khách sẽ thực sự thú vị và trọn vẹn khi bạn được thưởng thức những đặc sản kể trên bởi đó là những tinh hoa của đất trời mà thiên nhiên ưu ái ban tặng cho vùng đất này.