| Thiếu tướng Hoàng Kiền (thứ hai từ trái) cùng các đồng đội tại Lễ kỷ niệm 60 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao và 45 năm ngày ký Hiệp ước Hữu nghị và hợp tác Việt Nam-Lào. (Nguồn: FBNV) |
Thiếu tướng Hoàng Kiền (nguyên Tư lệnh Binh chủng Công binh, Phó Chủ tịch Hội Trường Sơn Việt Nam) tham gia chiến đấu tại Tây Trường Sơn ngay từ ngày đầu nhập ngũ và có 6 năm (1970-1976) gắn bó với tuyến đường này. Chính vì vậy, ông là người hiểu rõ vai trò của tuyến đường cũng như tình cảm của quân và dân trên tuyến đường huyền thoại này.
Bên lề lễ kỷ niệm 60 năm quan hệ ngoại giao và 45 năm Hiệp ước Hữu nghị và hợp tác Việt Nam-Lào, tổ chức tại Hà Nội ngày 18/7 vừa qua, Thiếu tướng Hoàng Kiền đã có những chia sẻ về những tháng ngày “đồng cam cộng khổ” của dân và quân hai nước Việt Nam và Lào trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Thiếu tướng Hoàng Kiền cho biết, cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, giải phóng miền Nam cần phải chi viện sức người, sức của rất lớn. Lúc này, Đảng và Bác Hồ đã vạch ra con đường Đông Trường Sơn - Hồ Chí Minh để làm tuyến hậu cần chiến lược trọng yếu cung cấp binh vật lực.
Từ năm 1959-1961, khi phát hiện tuyến đường vận tải chiến lược quan trọng này, đế quốc Mỹ và tay sai đã kết hợp các lực lượng không quân, bộ binh với phương tiện chiến tranh hiện đại liên tục tổ chức các cuộc càn quét, truy lùng nhằm cắt đứt tuyến chi viện từ miền Bắc vào tiền tuyến miền Nam. Chính vì vậy, trong kháng chiến, có thời điểm việc chi viện phải tạm ngừng.
Trước tình hình đó, Trung ương Đảng Lao động Việt Nam và Trung ương Đảng Nhân dân cách mạng Lào cùng thỏa thuận và đi đến thống nhất mở cánh đường Trường Sơn về phía Tây. Quân đội Việt Nam và Lào mở một chiến dịch giải phóng các tỉnh Xiengkhuang, tới Nam Lào, từ đó giúp giải phóng một vùng rộng lớn, nhanh chóng tạo thành một hành lang dài và rộng theo chiều Đông - Tây.
Từ con đường Trường Sơn đã đưa vào chiến trường 1 triệu tấn vũ khí và 2 triệu lượt người ra vào; giai đoạn Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, đã đưa 40 vạn quân vào chiến trường, với các đoàn viên kỹ thuật chủ yếu đi trên đất Lào.
Trong suốt hành trình chi viện, bảo vệ con đường chiến lược đó, Thiếu tướng Hoàng Kiền không khỏi xúc động vì những đóng góp, giúp đỡ của quân dân và các dân tộc Lào dọc tuyến Tây Trường Sơn.
| Vận chuyển hàng ra mặt trận ở Đường Tây Trường Sơn. (Ảnh tư liệu) |
Ông xúc động nhớ lại, chiến tranh ác liệt, đường vận chuyển bị đánh phá liên tục, nhân dân Lào nhường cho bộ đội Việt Nam tất cả những khu vực có thể mở đường, thậm chí dời cả nhà, bản làng để lấy chỗ cho bộ đội Việt Nam mở đường; cung cấp cho bộ đội lương thực, thực phẩm thiết yếu hàng ngày… Đặc biệt, có cả đoàn của nhà tư sản địa phương đã mua lương thực của nhân dân Lào, Campuchia để cung cấp cho chiến trường miền Nam Việt Nam.
“Nhân dân Lào giúp đỡ chúng ta rất vô tư, không hề đòi hỏi gì”, tướng Hoàng Kiền nhấn mạnh.
Vị tướng quân đội Việt Nam cho rằng, nhân dân Lào đã chịu nhiều mất mát, hy sinh khi không quân Mỹ đánh phá đường Trường Sơn rất ác liệt. Trong đó, Mỹ ném xuống toàn Đông Dương khoảng 7 triệu tấn bom đạn thì riêng Lào phải hứng chịu khoảng 4 triệu tấn. Nhiều người dân, chiến sĩ Lào đã hy sinh trên cung đường này.
“Sự giúp đỡ của nhân dân Lào với bộ đội Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước vô cùng to lớn”, ông nói.
Năm 1976, thiếu tướng Hoàng Kiền về nước. Năm 1997, ông về công tác tại Bộ Tư lệnh Công binh. Ông nhiều lần sang Lào, hỗ trợ bạn khảo sát các công trình, các đơn vị công binh Lào trong huấn luyện, kỹ thuật, cung cấp tài liệu tạo điều kiện cho phát triển. Gần đây nhất, vị tướng quân đội vừa có chuyến đi 10 ngày dọc khắp các tỉnh của Lào.
Đặc biệt, ông đã viết cuốn sách “Những chuyến đi Triệu voi”, trong đó nói về mối quan hệ đặc biệt, thủy chung, trong sáng và bền chặt giữa Việt Nam-Lào.
Thiếu tướng Hoàng Kiền cho rằng: "Việt Nam-Lào là hai nước anh em 'núi liền núi, sông liền sông'. Chúng ta cùng chống kẻ thù chung là thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và gắn bó với nhau trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ. Trong sự nghiệp xây dựng Tổ quốc đã tạo nên tình hữu nghị đoàn kết đặc biệt, bây giờ trở nên vĩ đại mà không nước nào trên thế giới có được. Chúng ta giúp đỡ bạn, bạn giúp ta để cùng phát triển, xây dựng phát triển mỗi nước và cho hai nước".