Khi không gian mạng là chiến trường của chiến tranh hiện đại

Theo Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ thành lập Văn phòng Không gian mạng và Chính sách Kỹ thuật số do một đại sứ được Thượng viện phê chuẩn đứng đầu để thúc đẩy các nỗ lực ngoại giao an ninh mạng. Động thái này diễn ra trong bối cảnh những thách thức an ninh toàn cầu đang đe dọa đến không gian mạng của Mỹ, bao gồm cả các cáo buộc tấn công an ninh mạng gần đây.

Quyết định này của Ngoại trưởng Blinken nằm trong nỗ lực hiện đại hóa Bộ Ngoại giao mà Mỹ đang triển khai gần đây. Phát biểu công bố về kế hoạch này, ông Blinken nói: “Với sự ủng hộ của Quốc hội, tôi dự định thành lập Văn phòng Không gian mạng và Chính sách Kỹ thuật số do một đại sứ đứng đầu, đồng thời cử ra một đặc phái viên về lĩnh vực công nghệ quan trọng mới nổi. Cả hai sẽ báo cáo với Thứ trưởng Ngoại giao Wendy Sherman trong ít nhất năm đầu tiên”.

Theo CNN, trong một email gửi đến các nhân viên trong Bộ, nhà ngoại giao hàng đầu nước Mỹ nhấn mạnh: “Cơ chế trên sẽ mang lại cho chúng ta khả năng lãnh đạo tốt hơn và trách nhiệm giải trình cao hơn trong thúc đẩy chương trình nghị sự ngoại giao liên ngành trong và ngoài nước, đồng thời xây dựng sự đồng bộ trong toàn ngành”.

Theo Ngoại trưởng Blinken, bước chuyển về công nghệ này nhằm góp phần xây dựng nền dân chủ Mỹ, chống lại thông tin sai lệch, ủng hộ tự do Internet, giảm lạm dụng công nghệ giám sát, thúc đẩy hợp tác, nâng cao chương trình nghị sự theo từng lĩnh vực công nghệ và từng vấn đề với các đối tác dân chủ.

Ông Blinken coi an ninh mạng là một trong những trụ cột quan trọng trong kế hoạch hiện đại hóa Bộ Ngoại giao Mỹ và đang kêu gọi tăng 50% ngân sách cho các hoạt động công nghệ thông tin.

Những nỗ lực trước đây

Dưới thời chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, việc triển khai an ninh mạng trong Bộ Ngoại giao Mỹ được triển khai không đồng đều. Năm 2017, Ngoại trưởng Rex Tillerson đã sáp nhập một văn phòng an ninh mạng với một văn phòng khác, gây ra sự chỉ trích từ cộng đồng an ninh.

Cuối nhiệm kỳ Tổng thống Trump, Ngoại trưởng Mike Pompeo đã thành lập Cục An ninh mạng và các công nghệ mới nổi nhưng bị cả các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa và Dân chủ chỉ trích vì thời điểm thành lập. Chính quyền của Tổng thống Joe Biden hiện được cho là đã xem xét đề xuất của ông Pompeo và dường như đang tiến tới với một mô hình tương tự.

Theo The Hill, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price tiết lộ rằng văn phòng mới sẽ tập trung vào an ninh không gian mạng quốc tế, chính sách kỹ thuật số quốc tế và tự do kỹ thuật số.

Cụ thể là, đặc phái viên mới của Bộ Ngoại giao về công nghệ quan trọng mới nổi sẽ dẫn đầu các nỗ lực ngoại giao với các đồng minh và đối tác cũng như trên các diễn đàn đa phương.

Ông Price lưu ý, kể cả khi Văn phòng Không gian mạng và Chính sách Kỹ thuật số được thành lập thì những vấn đề về an ninh mạng vẫn là vấn đề chung của tất cả các bộ, ngành chính phủ. Vì vậy, vấn đề về an ninh mạng và chính sách kỹ thuật số sẽ không chỉ gói gọn trong phạm vi văn phòng này và một bộ phận chuyên trách về vấn đề này là rất cần thiết.

Trong khi đó, cựu Giám đốc kỹ thuật mạng và an ninh của Không quân Mỹ Tim Wade nhận định rằng đây là một dấu hiệu khác cho thấy các quốc gia hùng mạnh không biết nên phân loại an ninh mạng là lĩnh vực quân sự hay ngoại giao.

Ông Tim Wade bày tỏ lo ngại về việc thẩm quyền pháp lý chồng chéo với Bộ Tư lệnh đặc trách an ninh mạng thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ khi đề cập việc thiết lập các chuẩn mực chính sách và xác định chiến lược an ninh quốc gia.

Chính xác là những gì nước Mỹ cần

Sau thông báo, một số nhà lập pháp từ lâu ủng hộ cho việc thành lập một văn phòng chuyên trách về an ninh mạng của Bộ Ngoại giao Mỹ ca ngợi động thái này.

Thượng nghị sĩ Angus King, đồng chủ tịch Ủy ban Phòng thủ không gian mạng và thành viên Ủy ban Jim Langevin đã bày tỏ hoan nghênh quyết định này trong cuộc gặp Thứ trưởng Ngoại giao Wendy Sherman.

Trên Twitter, ông Angus King lưu ý: “Khi không gian mạng trở thành chiến trường của chiến tranh hiện đại, một văn phòng chuyên trách chính xác là những gì chúng ta cần để bảo vệ các trang mạng của Mỹ và thiết lập các chuẩn mực quốc tế. Xin cảm ơn Ngoại trưởng Blinken và Thứ trưởng Wendy Sherman vì sự tiên phong của họ trong vấn đề này”.

Trong một tuyên bố chung, ông Angus King và ông Jim Langevin khẳng định ủng hộ cách tiếp cận của chính quyền ông Biden nhằm phối hợp tốt hơn chính sách ngoại giao mạng và thiết lập các chuẩn mực quốc tế về an ninh mạng.

Thảo luận về sáng kiến ​​này của Bộ Ngoại giao Mỹ, ông Bill O'Neill, Phó chủ tịch, phụ trách khu vực công của công ty ThycoticCentrify, cho rằng: “Đây là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy chính phủ liên bang đang tiếp tục ưu tiên an ninh mạng. Bằng cách tích hợp cơ quan này vào Bộ Ngoại giao, chính quyền hiện tại đang báo hiệu rằng các biện pháp phòng thủ mạng sẽ tiếp tục là mục tiêu trong nước cũng như ưu tiên ngoại giao toàn cầu”.

Ông Bill O'Neill nhận định rằng, ba nhiệm vụ chính của văn phòng này có thể được hiểu là một sự thúc đẩy hợp tác toàn cầu nhằm thực thi các tiêu chuẩn và chính sách quốc tế, cải tiến các chiến thuật khắc phục và các biện pháp phân bổ tấn công hoặc tạo ra các khuôn khổ chủ động mới để kiểm soát công nghệ kỹ thuật số trong dài hạn.

Động thái này của Bộ Ngoại giao Mỹ "đi trước một bước" dự luật được đưa ra bởi Hạ nghị sĩ Mike McCaul, thành viên đảng viên Cộng hòa hàng đầu trong Ủy ban Đối ngoại Hạ viện. Dự luật Ngoại giao Mạng được Hạ viện thông qua sẽ yêu cầu Bộ Ngoại giao tạo ra một bộ phận ưu tiên an ninh mạng trong toàn bộ cơ quan.

Ca ngợi nỗ lực này, Christopher Painter, cựu điều phối viên về các vấn đề an ninh mạng trong cả chính quyền Tổng thống Obama và Tổng thống Trump chia sẻ trên Twitter rằng đây là một hướng đi tuyệt vời, tạo nên cấu trúc mạnh mẽ cho Bộ Ngoại giao Mỹ.

Ông Christopher Painter cho rằng cần phải có một bộ phận an ninh mạng có thẩm quyền xuyên suốt và được đặt ở cấp cao trong bộ máy Bộ Ngoại giao, và Văn phòng Không gian mạng và Chính sách Kỹ thuật số được thành lập sẽ đáp ứng tất cả những điều này.