Khủng hoảng S-400 và F-35 đẩy mối quan hệ Mỹ - Thổ đến bờ vực

Trường Phan
TGVN. Mối quan hệ đồng minh Mỹ - Thổ Nhĩ Kỳ đang đứng trước nguy cơ đổ vỡ toàn diện nếu các nỗ lực đối thoại giữa các bên không đạt được tiếng nói chung, cũng như Ankara tiếp tục triển khai công nghệ tên lửa S-400 của Nga (được cho là đối thủ của tiêm kích F-35) trong quân đội nước này.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
Thổ Nhĩ Kỳ quyết mua S-400, Mỹ dừng chương trình bàn giao máy bay tiêm kích F-35
Hệ thống phòng không S-400 của Nga "đắt hàng"
khung hoang s 400 va f 35 day moi quan he my tho ben bo vuc tan vo
Tên lửa S-400 được cho là kì phùng địch thủ của máy bay F35 hiện nay. (Nguồn: International Interest)

Lầu Năm Góc "mệt mỏi" vì S-400

Theo hãng thông tấn Nga TASS, quân đội Nga trong tuần này đã tiến hành các cuộc tập trận bắn đạn thật cho các hệ thống tên lửa đất đối không S-400 miền Nam Astrakhan. Được biết, Nga sử dụng các loại máy bay tàng hình mang tên lửa Strizh-M, Favorit Kaban và tên lửa mục tiêu tầm thấp Armavir để tạo môi trường huấn luyện chiến đấu giả định, đặc biệt mô phỏng các cuộc tấn công của tiêm kích F-35. Kết quả là, tất cả các mục tiêu được chỉ định đều bị bắn hạ một cách tinh nhạy theo yêu cầu kiểm tra.

S-400 Triumf là hệ thống tên lửa đất đối không tầm xa hiện đại nhất có thể phát hiện và tiêu diệt máy bay, tên lửa hành trình và đạn đạo tấn công các mục tiêu ở phạm vi lên đến 400km, gấp 6 lần tốc độ ánh sáng, độ cao 30.000m và cũng có thể phóng siêu tên lửa đánh chặn 40N6.

S-400 cũng được cho là hệ thống phòng thủ duy nhất có khả năng đối đầu với máy bay chiến đấu tàng hình F-35 do Mỹ sản xuất. Những chiếc F-35 được thiết kế với công nghệ tàng hình phức tạp như sơn hấp thụ radar, vật liệu và các đường góc cạnh của thân máy bay, giúp chúng giảm nhiệt, xóa dấu vết và phát xạ điện từ để trốn tránh hệ thống radar.

Được cho là khắc tinh của của F35, tên lửa S-400 có khả năng xác định và theo dõi máy bay tàng hình và mục tiêu siêu thanh, cũng như có thể gần như vô hiệu hóa các tính năng nổi bật nhất của F-35. Đó là một trong những lý do khiến Mỹ đứng ngồi không yên khi Tổng thống Nga Vladimir Putin xuất khẩu rộng rãi S-400. Mỹ thậm chí đã áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với các nước mua hệ thống phòng thủ này, trong đó bao gồm cả đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ.

Mong manh liên minh Mỹ-Thổ-NATO

Sau khi Mỹ thẳng tay gạt bỏ Thổ Nhĩ Kỳ tham gia vào “Chương trình máy bay chiến đấu F-35” vì đã mua hệ thống tên lửa S-400 chiến lược của Nga, Quốc hội Mỹ dự đoán sẽ tiến hành các biện pháp trừng phạt thứ cấp đối với Ankara. Tất cả những đòn trừng phạt này sẽ đẩy mối quan hệ liên minh Mỹ-Thổ đến bờ vực. Điều đó càng làm cho Mỹ và phương Tây lo ngại rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ “dứt khoát quay lưng” với NATO để theo đuổi các mối quan hệ đối tác thay thế.

khung hoang s 400 va f 35 day moi quan he my tho ben bo vuc tan vo
Các chiến thuật của F-35 có thể bị bắt bài nếu triển khai chung với tên lửa S-400 trên bầu trời Thổ Nhĩ Kỳ. (Nguồn: International Interest)

Giới chuyên gia nhận định, mặc dù thỏa thuận quân sự mang tính “chọc ngoáy” như S-400 có thể coi là tín hiệu báo trước cho sự ra đời một liên minh nồng ấm Nga-Thổ sắp tới, thế nhưng kể từ sau Chiến tranh Lạnh đến nay, Ankara luôn đứng bên kia chiến tuyến đối nghịch với Nga rõ nét trong các cuộc chiến ở Syria, Libya, thậm chí cả xung đột Azerbaijan và Armenia.

Vậy nên, nhiều ý kiến cho rằng, mối quan hệ Mỹ-Thổ vẫn còn nhiều cơ hội hàn gắn thông qua các thỏa thuận từ các hoạt động đối ngoại. Cụ thể, trước mắt, là các bên tăng cường tham gia vào các dự án đối thoại liên minh Mỹ-Thổ-NATO giữa viện Carnegie Europe từ phía Mỹ và Trung tâm Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại và Kinh tế (EDAM) của Thổ Nhĩ Kỳ phối hợp tổ chức.

Cái giá của S-400 có quá đắt với Thổ?

Từ quan điểm quân sự, hành động mua sắm tên lửa S-400 của Ankara sẽ gây ra những trở ngại kỹ thuật tối kỵ đối với việc vận hành các vũ khí quân sư của Mỹ-NATO, cụ thể là hoạt động của máy bay chiến đấu tàng hình F-35 trong không phận Thổ Nhĩ Kỳ.

Thời điểm hiện tại và trong tương lai, có thể Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không trực tiếp tham gia vào các hoạt động bảo trì sơ cấp hệ thống tên lửa S-400, vì Nga vẫn chưa chuyển giao công nghệ và các thuật toán vận hành, cũng như bản thiết kế của S-400 cho Ankara quản lí.

Từ đây dấy lên e ngại rằng trong trường hợp chuyển giao công nghệ và thỏa thuận hợp tác toàn diện về tên lửa S-400 không thành công, Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ khó lòng kiểm soát hệ thống SAM chiến lược của Nga trên đất của mình. Thậm chí đã xuất hiện nghi vấn rằng liệu hệ thống này có phải là “gián điệp” ngầm chuyển các thông tin tình báo quân sự của NATO cho Moscow hay không. Điều này được giới quân sự Mỹ đánh giá là mối nguy hại khủng khiếp cho các hạm đội Mỹ trên khắp toàn cầu.

Mặc dù Ankara đã nhiều lần kêu gọi thành lập một ủy ban chung để đảm bảo an ninh cho dữ liệu F-35, nhưng trớ trêu thay, nước này lại sẵn sàng thử nghiệm các cảm biến của S-400 (có thể là hệ thống nhận dạng đồng minh- kẻ thù IFF hoặc hệ thống gây mù radar) trên các máy bay F-16 và F-4 do Mỹ sản xuất, vốn được coi là đóng vai trò “nòng cốt” trong lực lượng Không quân Thổ Nhĩ Kỳ. Có thể nói, Thổ Nhĩ Kỳ đã đi một nước cờ táo bạo đẩy Lầu Năm Góc vào thế ngồi trên lửa.

Nếu NATO miễn cưỡng triển khai F-35 hoặc tiến hành các cuộc tập trận chung trong không phận Thổ Nhĩ Kỳ song song với đối thủ S-400, người ta e rằng các chiến thuật của NATO sẽ thường xuyên bị S-400 bắt bài. Bên cạnh đó, việc mua tên lửa S-400 đồng nghĩa với việc Ankara mất quyền sở hữu vũ khí tàng hình F-35 từ đồng minh Mỹ. Nhưng có lẽ quan trọng hơn, thất bại của đối thoại Mỹ-Thổ sau thương vụ S-400/F-35 không chỉ gây rạn nứt sâu sắc mối quan hệ đồng minh, mà còn đặc biệt khiến Ankara chuyển hướng tăng cường mua thêm sản phẩm quốc phòng từ Nga hoặc các quốc gia khác.

Vì sao S-400 hay S-500 'khó nhằn' máy bay tàng hình B-21 của Mỹ?

Vì sao S-400 hay S-500 'khó nhằn' máy bay tàng hình B-21 của Mỹ?

TGVN. Quân đội Mỹ đang phát triển thế hệ máy bay ném bom tàng hình B- 21, hứa hẹn sẽ mở ra một kỷ nguyên ...

Sau S-400, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục gây choáng váng với tên lửa phòng không SUNGUR?

Sau S-400, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục gây choáng váng với tên lửa phòng không SUNGUR?

TGVN. Hệ thống tên lửa phòng không SUNGUR được gắn trên nóc xe bọc thép Vuran 4x4 do Công ty BMC của Thổ Nhĩ Kỳ ...

Nga bắt đầu sản xuất các hệ thống phòng không S-400 cho Ấn Độ

Nga bắt đầu sản xuất các hệ thống phòng không S-400 cho Ấn Độ

TGVN. Nga đã bắt đầu sản xuất các hệ thống phòng không S-400 cho Ấn Độ, việc giao hàng sẽ được thực hiện theo đúng ...

(theo National Interest và Eur Asian Times)

Đọc thêm

Nhận định, dự đoán tỷ số Nottingham vs Man City, 19h30 ngày 27/12 - Vòng 18 Ngoại hạng Anh

Nhận định, dự đoán tỷ số Nottingham vs Man City, 19h30 ngày 27/12 - Vòng 18 Ngoại hạng Anh

Nhận định trận đấu, dự đoán tỷ số Nottingham vs Man City tại vòng 18 giải Ngoại hạng Anh được diễn ra vào lúc 19h30 ngày 27/12.
Thủ tướng Chính phủ phát động phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2026-2030: 'Một mục tiêu xuyên suốt – Ba đột phá – Năm trọng tâm'

Thủ tướng Chính phủ phát động phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2026-2030: 'Một mục tiêu xuyên suốt – Ba đột phá – Năm trọng tâm'

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tầm quan trọng của phong trào thi đua yêu nước, khẳng định đây là nguồn động lực mạnh mẽ cho sự phát triển ...
Đưa Không gian tranh Đông Hồ ra thế giới

Đưa Không gian tranh Đông Hồ ra thế giới

Tranh dân gian Đông Hồ bền bỉ như chính tinh thần của văn hóa làng Việt, nơi cái đẹp gắn với đạo lý, nghệ thuật gắn với đời sống.
Ngành Khoa học và Công nghệ Việt Nam năm 2025: Bước đột phá trong thể chế, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo

Ngành Khoa học và Công nghệ Việt Nam năm 2025: Bước đột phá trong thể chế, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo

Năm 2025, ngành Khoa học và Công nghệ Việt Nam ghi nhận những bước tiến vượt bậc, trở thành một trong những động lực tăng trưởng quan trọng của nền ...
Campuchia-Thái Lan ngừng bắn, ký Tuyên bố chung 16 điểm

Campuchia-Thái Lan ngừng bắn, ký Tuyên bố chung 16 điểm

Campuchia-Thái Lan ngừng bắn, ký Tuyên bố chung 16 điểm của Ủy ban Biên giới chung đặc biệt lần thứ 3 giữa hai nước.
Nhận định, dự đoán tỷ số West Ham vs Fulham, 22h00 ngày 27/12 - Vòng 18 Ngoại hạng Anh

Nhận định, dự đoán tỷ số West Ham vs Fulham, 22h00 ngày 27/12 - Vòng 18 Ngoại hạng Anh

Nhận định trận đấu, dự đoán tỷ số West Ham vs Fulham tại vòng 18 giải Ngoại hạng Anh được diễn ra vào lúc 22h00 ngày 27/12.
Căng thẳng Thái Lan - Campuchia: Kêu gọi vì hòa bình

Căng thẳng Thái Lan - Campuchia: Kêu gọi vì hòa bình

Những diễn biến căng thẳng leo thang giữa Campuchia và Thái Lan trong năm 2025 đang đặt ra những thách thức nghiêm trọng đối với hòa bình khu vực Đông Nam Á.
Khi nước Mỹ nhìn lại chính mình

Khi nước Mỹ nhìn lại chính mình

Chiến lược an ninh quốc gia (NSS) được Tổng thống Donald Trump công bố mới đây cho thấy bước chuyển lớn trong tư duy chiến lược của Washington.
Cú hích mới cho quan hệ Nga-Ấn

Cú hích mới cho quan hệ Nga-Ấn

Chuyến thăm của ông chủ Điện Kremlin tới New Delhi ngày 4-5/12 kỳ vọng sẽ 'tiếp lửa' cho mối quan hệ truyền thống Nga-Ấn Độ giữa bộn bề thách thức.
Phép thử cho kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ với Ukraine

Phép thử cho kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ với Ukraine

Kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất mở ra một hướng tiếp cận mới trong vấn đề Ukraine, nhưng cũng cho thấy những khác biệt lớn về lợi ích và quan điểm.
Kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ, phản ứng từ các bên, hy vọng và trở ngại*

Kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ, phản ứng từ các bên, hy vọng và trở ngại*

Ngày 21/11, một số trang tin đăng dự thảo “Kế hoạch hòa bình 28 điểm” của Nhà Trắng nhằm chấm dứt xung đột ở Ukraine.
'Ngoại giao thực dụng' của Tổng thống Lee Jae Myung: Hướng về phương Nam

'Ngoại giao thực dụng' của Tổng thống Lee Jae Myung: Hướng về phương Nam

Chuyến công du 10 ngày của Tổng thống Lee Jae Myung phản ánh nỗ lực của Hàn Quốc nhằm đa dạng hóa hợp tác tại khu vực Trung Đông và châu Phi.
Đưa Không gian tranh Đông Hồ ra thế giới

Đưa Không gian tranh Đông Hồ ra thế giới

Tranh dân gian Đông Hồ bền bỉ như chính tinh thần của văn hóa làng Việt, nơi cái đẹp gắn với đạo lý, nghệ thuật gắn với đời sống.
Chiến lược an ninh quốc gia Mỹ 2025 (Kỳ 1): Luật chơi mới của siêu cường

Chiến lược an ninh quốc gia Mỹ 2025 (Kỳ 1): Luật chơi mới của siêu cường

Khép lại năm 2025, việc chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố Chiến lược An ninh Quốc gia (NSS) vào đầu tháng 12 đã trở thành tâm điểm của hồ sơ chính trị ...
Kazakhstan nỗ lực đa dạng hóa mạng lưới xuất khẩu dầu mỏ

Kazakhstan nỗ lực đa dạng hóa mạng lưới xuất khẩu dầu mỏ

Kazakhstan đa dạng hóa các tuyến xuất khẩu dầu mỏ trong bối cảnh thị trường năng lượng biến động mạnh và nhu cầu giảm phụ thuộc vào các tuyến truyền thống.
Nhà ngoại giao nào của Anh sẽ trở thành tân Đại sứ tại Mỹ?

Nhà ngoại giao nào của Anh sẽ trở thành tân Đại sứ tại Mỹ?

Trong bối cảnh London chuẩn bị bổ nhiệm tân Đại sứ Anh tại Mỹ, một số chi tiết về nhà ngoại giao cấp cao này đang dần được hé lộ.
Nga tuyên bố tung vũ khí 'độc nhất vô nhị' vào trực chiến, uy lực mạnh cỡ nào?

Nga tuyên bố tung vũ khí 'độc nhất vô nhị' vào trực chiến, uy lực mạnh cỡ nào?

Quân đội Nga đã đưa hệ thống S-500 Prometheus vào thực hiện nhiệm vụ trực chiến, được xem là vũ khí 'độc nhất vô nhị'.
Cuộc đua vũ khí thế hệ mới đang 'nóng' trở lại

Cuộc đua vũ khí thế hệ mới đang 'nóng' trở lại

Việc đẩy nhanh phát triển tên lửa, tàu ngầm và tiêm kích, làm dấy lên lo ngại về cuộc chạy đua vũ trang mới và nguy cơ mất kiểm soát an ninh toàn cầu.
Thấy gì qua chính sách năng lượng xanh của Uzbekistan?

Thấy gì qua chính sách năng lượng xanh của Uzbekistan?

Uzbekistan đang nỗ lực để trở thành quốc gia dẫn đầu trong khu vực Trung Á trong việc thực hiện các mục tiêu xanh hoá.
Kinh tế không gian mới: Một mặt trận cạnh tranh đang nóng lên?

Kinh tế không gian mới: Một mặt trận cạnh tranh đang nóng lên?

Theo học giả He Yan trên Modern Diplomacy, “nền kinh tế không gian mới” đã trở thành một mặt trận cạnh tranh đang nóng lên giữa các quốc gia.
Nhìn lại thế giới 2025: 12 tháng gian nan đầy thử thách, lực đẩy xung đột như 'ngựa bất kham', hòa bình mờ lối

Nhìn lại thế giới 2025: 12 tháng gian nan đầy thử thách, lực đẩy xung đột như 'ngựa bất kham', hòa bình mờ lối

Năm 2025 thế giới chứng kiến những đổi thay đầy bất định và khó lường.
Ai đang nắm 'chìa khóa' an ninh của Ukraine?

Ai đang nắm 'chìa khóa' an ninh của Ukraine?

Dù Tổng thống Ukraine có tin tưởng các cam kết của Mỹ mạnh mẽ đến đâu, quyền lực thực sự có thể vẫn nằm trong tay Nga.
Chiến lược an ninh kinh tế Nhật Bản: Tìm lại vầng sáng dưới ánh dương

Chiến lược an ninh kinh tế Nhật Bản: Tìm lại vầng sáng dưới ánh dương

Nhật Bản chi tiêu mạnh để tìm lại vai trò dẫn đầu trong ngành bán dẫn thông qua các dự án lớn nhằm đảm bảo an ninh kinh tế.
Bốn kịch bản thế giới 2026: Sự pha trộn của biến động sẽ làm nên một 'thế giới kiên cường'

Bốn kịch bản thế giới 2026: Sự pha trộn của biến động sẽ làm nên một 'thế giới kiên cường'

Mô hình 'thế giới kiên cường' là mô hình nhận được nhiều sự chú ý nhất từ các nhà hoạch định chính sách quốc tế.
Phiên bản di động