'Phép màu' đang bảo vệ kinh tế Ukraine hay vẫn phụ thuộc một phần vào 'cái gật đầu' của Nga?

Minh Anh
Khi xung đột Nga-Ukraine leo thang, người ta cho rằng, nó sẽ gây ra những điều tồi tệ nhất về mặt kinh tế. Nhưng có 'phép màu' đang giữ cho GDP của Kiev không còn lao dốc tới 30% như năm 2022, mà sẽ tăng trưởng dương?
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Kinh tế Ukraine sẽ không còn suy giảm!
Kinh tế Ukraine sẽ không còn suy giảm! Trong ảnh: Những chiếc ô tô bị cháy và đống đổ nát của một trung tâm mua sắm trong xung đột quân sự Nga-Ukraine. Theo ước tính mới nhất, chi phí tái thiết Ukraine hiện đã tăng lên 411 tỷ USD. (Nguồn: AP)

Các tổ chức tài chính như Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng Trung ương Ukraine (NBU) và Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) cho rằng, nền kinh tế Ukraine sẽ không còn suy giảm mạnh trong năm 2023 mà... sẽ đình trệ.

Trong báo cáo đánh giá tình hình kinh tế mới công bố, WB kỳ vọng tăng trưởng GDP của Ukraine năm 2023 sẽ đạt 0,5%. Theo phân tích của WB, bất chấp những thiệt hại kinh tế “to lớn” mà Kiev đang phải gánh chịu do xung đột quân sự Nga-Ukraine, việc mở lại các cảng ở Biển Đen và nối lại thương mại ngũ cốc, cũng như sự hỗ trợ đáng kể của các nhà tài trợ, "đang là các yếu tố chính giúp hoạt động kinh tế Ukraine không còn tụt dốc mạnh trong năm nay".

Tuy nhiên, theo ước tính mới nhất, chi phí tái thiết và phục hồi Ukraine hiện đã tăng lên 411 tỷ USD, cao hơn gấp đôi quy mô nền kinh tế trước xung đột với Nga.

Đà suy giảm của kinh tế Ukraine đã dừng lại?

Năm 2022, GDP của Ukraine đã giảm khoảng 30% do cuộc xung đột với Nga. Tuy nhiên, hiện nay, đà suy thoái dường như đã dừng lại. Trong đầu năm nay, nền kinh tế Ukraine đã phục hồi ở một mức độ nào đó nhờ sự phối hợp giữa Ngân hàng trung ương, Bộ Tài chính và các nước tài trợ.

Đối mặt với những thách thức to lớn, người ta đã lo sợ điều tồi tệ nhất có thể xảy ra đối với nền kinh tế Ukraine, khi Nga mở rộng chiến dịch quân sự đặc biệt tại quốc gia này, từ tháng 2/2022.

Đầu tiên, doanh thu của chính phủ Ukraine bị thu hẹp vì các hoạt động kinh tế đang đi vào bế tắc. Thứ hai, chi tiêu đang tăng vọt, đặc biệt là cho quốc phòng. Trong quý đầu tiên của năm 2023, Ukraine đã chi 403 tỷ Hryvnia (10,8 tỷ USD) cho quốc phòng - gấp hơn 5 lần cùng kỳ năm 2022. Chi phí quốc phòng hiện chiếm 57% chi tiêu của chính phủ.

Kết quả là thâm hụt ngân sách của đất nước tăng lên một cách đáng lo ngại. Bên cạnh đó, Ukraine cũng phải đối mặt với rất nhiều khó khăn. Một mặt, Ukraine không còn có thể vay nước ngoài. Mặt khác, thị trường vốn trong nước kém phát triển.

NBU đã phải nỗ lực xoay sở. Năm 2022, NBU đã tạm thời trang trải tới một nửa số thâm hụt ngân sách hàng tháng bằng cách mua trái phiếu chính phủ. Tuy nhiên, loại tài chính tiền tệ nhà nước này ẩn chứa những rủi ro lớn vì nó làm gia tăng lạm phát. Ban lãnh đạo NBU cũng đã nhiều lần cảnh báo về điều này.

Năm nay, ngân hàng trung ương không còn đóng vai trò là “người cho vay cuối cùng” đối với nhà nước. Có những nhân tố khác giúp cải thiện tình hình ở Ukraine về mặt này.

Các nước phương Tây và IMF đã hợp tác để cung cấp viện trợ tài chính cho Ukraine, nhưng cần thời gian để phát huy tác dụng, tương tự như viện trợ quốc tế.

Ngoài ra, rất nhiều tiền đã được hứa hẹn cung cấp cho Ukraine vào năm 2022, tuy nhiên, việc chuyển tiền vẫn còn diễn ra khá chậm chạm. Vào tháng 4/2023, Ukraine đã nhận được các khoản viện trợ tài chính trị giá 5,6 tỷ USD, nhiều hơn bất kỳ tháng nào kể từ tháng 2/2022.

Trong năm 2023, EU đã cam kết viện trợ khoảng 19,5 tỷ USD cho Ukraine, Mỹ muốn đóng góp 11 tỷ USD, các quốc gia khác và các tổ chức quốc tế như IMF cũng hứa hẹn đóng góp các quỹ bổ sung.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính Ukraine ước tính, nước này vẫn còn thiếu hụt tài chính 13 tỷ USD cho cả năm 2023. Hỗ trợ tài chính tiếp tục gắn liền với nhiều điều không chắc chắn. Chẳng hạn như những thay đổi chính phủ ở các quốc gia tài trợ có thể làm thay đổi chính sách hỗ trợ.

Khi xung đột Nga-Ukraine leo thang, NBU đã đảo ngược chính sách tiền tệ. Trước đây, tỷ giá hối đoái của đồng nội tệ được điều chỉnh linh hoạt thì nay đã cố định vào đồng USD.

NBU cũng tăng lãi suất cơ bản lên 25%. Điều này sẽ giúp kiểm soát lạm phát và thúc đẩy người dân giữ số dư bằng đồng Hryvnia. NBU cũng bán ngoại hối để hỗ trợ tỷ giá của họ. Tuy nhiên, NBU nên thận trọng với những giao dịch như vậy, vì Ukraine cần ngoại tệ để thanh toán hàng nhập khẩu.

Nợ của Ukraine là không bền vững?

Điều bất ngờ là nhờ viện trợ tài chính quốc tế, Ukraine hiện có dự trữ cao đáng kinh ngạc là 36 tỷ USD, đây là mức cao kỷ lục đối với nền kinh tế Ukraine trong 11 năm qua.. Cho đến nay, chính sách tiền tệ của NBU đã hoạt động khá tốt. Lạm phát gần đây đã giảm từ 25% xuống 21,3%. Tất nhiên, giá năng lượng và lương thực giảm cũng góp phần vào việc giảm này. NBU đã nhận được lời khen ngợi cho các quyết định và hành động của mình.

Chuyên gia Robert Kirchner từ Nhóm Kinh tế Đức, thay mặt cho Bộ Kinh tế Đức cố vấn cho chính phủ Ukraine cho biết, chính sách tiền tệ chặt chẽ cũng có mặt trái của nó. Lãi suất cao là gánh nặng đối với các công ty vốn cũng đang phải vật lộn với vấn đề cung và cầu sụt giảm.

Hệ thống ngân hàng Ukraine đã vượt qua bài kiểm tra khó khăn, trong bối cảnh gần đây đã xảy ra hiện tượng “tháo chạy khỏi ngân hàng” ở Thụy Sỹ và Mỹ. Nhiều người đã rút tiền của họ vì không còn tin tưởng vào các tổ chức tài chính. Tuy nhiên, bất chấp xung đột, các ngân hàng Ukraine cho đến nay vẫn tránh được tình trạng này.

Hệ thống tài chính cũng hoạt động tốt về mặt kỹ thuật. Tuy nhiên, thời gian đang chống lại các ngân hàng. Trước tháng 2/2022, tỷ lệ nợ xấu của Ukraine đã giảm từ mức cao, nhưng sau đó xu hướng này đột ngột đảo ngược. Theo NBU, 30-37% các khoản vay cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ hiện nay không hoạt động.

Về mặt kinh tế, những ngày tới có tầm quan trọng lớn đối với Ukraine. Không rõ, liệu Thỏa thuận Ngũ cốc do Liên hợp quốc (LHQ) và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian có thể tiếp tục kéo dài nữa hay không. Vào giữa tháng 3/2023, Thỏa thuận chỉ được gia hạn thêm 60 ngày và hiện nó đang phụ thuộc nhiều vào "cái gật đầu" của Nga.

Vừa mới đây, phó Tổng Thư ký phụ trách các vấn đề nhân đạo và cứu trợ khẩn cấp tại Liên hợp quốc (LHQ) Martin Griffiths cho biết, trong những ngày tới LHQ sẽ tập hợp các nỗ lực nhằm thúc đẩy các bên liên quan tiếp tục gia hạn Thỏa thuận ngũ cốc trước khi nó hết hạn vào ngày 18/5.

Trước đó, ông Griffiths đã có một cuộc họp với các đại diện từ Nga và Ukraine tại Thổ Nhĩ kỳ để bàn về tầm quan trọng và các điều khoản nhằm thúc đẩy hai bên sớm đạt sự đồng thuận về gia hạn. Tuy nhiên, sau buổi họp trên triển vọng về việc gia hạn thỏa thuận vẫn còn “lu mờ”, bởi Nga cho rằng, những điều kiện được đưa ra là không phù hợp nguyện vọng của Moscow. Nga chưa thể đồng ý gia hạn Thỏa thuận Ngũ cốc vì cho rằng Thỏa thuận này không hoạt động theo đúng chức năng của nó.

Kể từ mùa Hè năm 2022, Thỏa thuận Ngũ cốc đã cho phép Ukraine xuất khẩu lúa mỳ, ngô và các mặt hàng nông nghiệp khác qua Biển Đen.

Đất nước này phụ thuộc vào thu nhập ngoại hối từ kinh doanh nông nghiệp, vì các mặt hàng xuất khẩu khác đã giảm mạnh. Hàng hóa nông nghiệp chiếm khoảng 69% xuất khẩu của Ukraine trong quý đầu tiên.

Ngay cả sau khi xung đột Nga-Ukraine kết thúc, tình hình tài chính nhà nước của Ukraine sẽ khiến các nhà đầu tư và các tổ chức quốc tế bận rộn trong một thời gian dài.

Chuyên gia Robert Kirchner đã chỉ rõ vấn đề trong nền kinh tế Ukraine hiện tại, “IMF phân loại nợ của Ukraine là không bền vững”. Viện trợ tài chính từ các quốc gia và IMF một phần là các khoản trợ cấp, nhưng một phần cũng là các khoản vay mà Ukraine phải trả trong thời gian dài.

Giá cà phê hôm nay 16/5/2023: Giá cà phê đồng loạt tăng mạnh, vẫn lo ngại lớn về nguồn cung, nhưng giá chững lại vì lý do này

Giá cà phê hôm nay 16/5/2023: Giá cà phê đồng loạt tăng mạnh, vẫn lo ngại lớn về nguồn cung, nhưng giá chững lại vì lý do này

Giá cà phê hôm nay bị ảnh hưởng do lo ngại thiếu hụt nguồn cung trong ngắn hạn. Đầu tháng 5, giá cà phê robusta ...

Pháo đài kinh tế Nga 'né đạn' trừng phạt đỉnh cao hay bỗng dưng đắc lợi?

Pháo đài kinh tế Nga 'né đạn' trừng phạt đỉnh cao hay bỗng dưng đắc lợi?

Nền kinh tế Nga đã được cách ly an toàn khỏi thị trường tài chính toàn cầu nhờ các biện pháp trừng phạt từ Mỹ ...

Chuyên gia Trung Quốc: 'Cuộc chiến' trần nợ công ở Mỹ tạo thời cơ cho Nhân dân tệ tiến lên, truất quyền bá chủ của đồng USD

Chuyên gia Trung Quốc: 'Cuộc chiến' trần nợ công ở Mỹ tạo thời cơ cho Nhân dân tệ tiến lên, truất quyền bá chủ của đồng USD

"Cuộc chiến trần nợ công" giữa hai đảng Dân chủ và Cộng hòa tại Mỹ có thể đang mang lại một số cơ hội tốt ...

Gói trừng phạt thứ 11 nhằm vào Nga: EU quyết làm ‘điều cấm kỵ’, châu Âu đang làm theo cách của Mỹ?

Gói trừng phạt thứ 11 nhằm vào Nga: EU quyết làm ‘điều cấm kỵ’, châu Âu đang làm theo cách của Mỹ?

Đường biên giới giữa Kazakhstan và Nga dài hơn 7.600 km, chạy qua thảo nguyên, sa mạc và rừng núi, đang khiến các quan chức ...

Ukraine gia nhập EU: 7 ‘cửa ải’ chưa vượt qua, ông Zelensky nóng lòng giục châu Âu 'đốt cháy giai đoạn'

Ukraine gia nhập EU: 7 ‘cửa ải’ chưa vượt qua, ông Zelensky nóng lòng giục châu Âu 'đốt cháy giai đoạn'

Đơn xin gia nhập EU của Ukraine phụ thuộc vào việc sẽ hoàn thành 7 cải cách quan trọng như thế nào, trong đó có ...

(theo NNZ, Ukrinform)

Bài viết cùng chủ đề

Căng thẳng Nga-Ukraine

Xem nhiều

Đọc thêm

Lịch cúp điện Tây Ninh hôm nay ngày 26/11/2024

Lịch cúp điện Tây Ninh hôm nay ngày 26/11/2024

Thông tin lịch cúp điện tại Tây Ninh theo từng khu vực được cập nhật mới nhất từ Điện lực miền Nam ngày 26/11/2024.
Tình hình Lebanon: Beirut tố Israel gửi 'thông điệp đẫm máu' từ chối hòa giải, Mỹ dọa rút khỏi đàm phán ngừng bắn

Tình hình Lebanon: Beirut tố Israel gửi 'thông điệp đẫm máu' từ chối hòa giải, Mỹ dọa rút khỏi đàm phán ngừng bắn

Ngày 24/11, Thủ tướng lâm thời của Lebanon Najib Mikati cáo buộc rằng, Israel từ chối giải pháp chính trị cho xung đột với lực lượng Hezbollah.
Tôn vinh giá trị trường tồn của âm nhạc cổ điển

Tôn vinh giá trị trường tồn của âm nhạc cổ điển

Nhằm gắn kết và thúc đẩy giao lưu văn hóa, Hội Nhạc cổ điển Việt Nam sẽ tổ chức hai đêm hoà nhạc giao hưởng vào ngày 8 và 9/12, ...
Báo Thế giới và Việt Nam - 'Sợi dây' kết nối tôi với dải đất xinh đẹp hình chữ S

Báo Thế giới và Việt Nam - 'Sợi dây' kết nối tôi với dải đất xinh đẹp hình chữ S

Báo Thế giới và Việt Nam đã và đang có giá trị đặc biệt đối với tôi...
Khủng hoảng năng lượng châu Âu: Tình hình đặc biệt lo ngại, dự trữ khí đốt đang cạn kiệt nhanh chóng

Khủng hoảng năng lượng châu Âu: Tình hình đặc biệt lo ngại, dự trữ khí đốt đang cạn kiệt nhanh chóng

Châu Âu đối mặt với cuộc khủng hoảng năng lượng mới khi nguồn dự trữ khí đốt cạn kiệt nhanh chóng cùng với nguy cơ gián đoạn nguồn cung từ ...
Thông cáo báo chí Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII

Thông cáo báo chí Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII

Ngày 25/11, tại Thủ đô Hà Nội, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII họp xem xét, cho ý kiến về một số nội dung như sau:
Giá cà phê hôm nay 25/11/2024: Giá cà phê tăng mạnh bất thường, robusta tiến sát mốc lịch sử, dự báo thị trường thế nào?

Giá cà phê hôm nay 25/11/2024: Giá cà phê tăng mạnh bất thường, robusta tiến sát mốc lịch sử, dự báo thị trường thế nào?

Giá cà phê hôm nay 25/11/2024: Giá cà phê tăng mạnh bất thường, robusta tiến sát mốc lịch sử, dự báo thị trường thế nào?
Giá xăng dầu hôm nay 25/11: Xung đột Nga-Ukraine 'khuấy động' thị trường, giá dầu chứng kiến tuần tăng vọt hơn 5%

Giá xăng dầu hôm nay 25/11: Xung đột Nga-Ukraine 'khuấy động' thị trường, giá dầu chứng kiến tuần tăng vọt hơn 5%

Giá xăng dầu hôm nay 25/11, tuần trước, nguy cơ leo thang xung đột Nga-Ukraine là tâm điểm khiến các nhà đầu tư lo lắng khiến giá dầu tăng vọt hơn 5%.
Giá heo hơi hôm nay 25/11: Giá heo điều chỉnh trái chiều giữa các miền, công bố hết dịch và cấp lại heo giống

Giá heo hơi hôm nay 25/11: Giá heo điều chỉnh trái chiều giữa các miền, công bố hết dịch và cấp lại heo giống

Nhìn chung, giá heo hơi hôm nay tiếp tục điều chỉnh trái chiều giữa các miền. Hiện tại, thương lái trên cả nước thu mua heo hơi từ 59.000 - 63.000 đồng/kg.
Đảng bộ PetroVietnam tích cực thực hiện Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam

Đảng bộ PetroVietnam tích cực thực hiện Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam

Đảng bộ PetroVietnam tích cực thực hiện Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam...
Giá tiêu hôm nay 25/11/2024: Thị trường phản ứng trái chiều; người trồng lo lắng trước nguy cơ mất mùa vụ thu hoạch 2025

Giá tiêu hôm nay 25/11/2024: Thị trường phản ứng trái chiều; người trồng lo lắng trước nguy cơ mất mùa vụ thu hoạch 2025

Giá tiêu hôm nay 25/11/2024 tại thị trường trong nước tăng ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 139.000 – 140.000 đồng/kg.
PetroVietnam dẫn đầu danh sách các doanh nghiệp nộp ngân sách lớn nhất Việt Nam

PetroVietnam dẫn đầu danh sách các doanh nghiệp nộp ngân sách lớn nhất Việt Nam

PetroVietnam dẫn đầu danh sách các doanh nghiệp nộp ngân sách lớn nhất Việt Nam, vượt xa tất cả các doanh nghiệp còn lại.
Bất động sản mới nhất: Địa ốc Việt Nam hút vốn nhà đầu tư ngoại, bất ngờ về giá căn hộ tại TPHCM, quyền của chủ sở hữu nhà ở

Bất động sản mới nhất: Địa ốc Việt Nam hút vốn nhà đầu tư ngoại, bất ngờ về giá căn hộ tại TPHCM, quyền của chủ sở hữu nhà ở

Vốn FDI đổ vào địa ốc tăng mạnh, khảo sát giá căn hộ một số dự án TPHCM, quy định về quyền của chủ sở hữu nhà ở… là tin bất động sản (BĐS) mới ...
Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Khảo sát thị trường chung cư Hà Nội, Hải Dương đề nghị dừng thanh tra 10 dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

Theo Báo cáo của Batdongsan.com.vn nửa cuối năm 2024, 73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Căn hộ chung cư vẫn là 'điểm nóng' của thị trường, gần 4.000 căn hộ cũ tại TP.HCM sắp được sửa chữa… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Loạt dự án chung cư giá tăng vọt tại Hà Nội và TPHCM, Cần Thơ kiểm kê đất đai chuyên đề về sân golf… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Giải thưởng Nhà môi giới bất động sản Việt Nam nhằm tôn vinh các cá nhân có đóng góp tích cực, nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/11: USD nhắm mốc 110, EUR 'bi quan'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/11: USD nhắm mốc 110, EUR 'bi quan'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/11 ghi nhận USD duy trì được vị thế vững chắc.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11 ghi nhận đồng USD lên mức 107,15, mức cao nhất kể từ ngày 4/10/2023.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11 ghi nhận Yen Nhật, đồng Franc Thụy Sỹ và đồng bạc xanh đã tăng giá.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11 tiếp tục hạ nhiệt, vẫn neo trên mức 106.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11 ghi nhận đồng USD giảm trong khi đồng EUR tăng 0,54%, đạt mức 1,0598 USD.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11 ghi nhận USD mua vào tại các thị trường tự do đang cao hơn 465 đồng so với kênh ngân hàng.
Phiên bản di động