Để làm tốt nhất công tác bảo hộ công dân, Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia đã chia ra 6 nhóm người Việt cần bảo hộ. Nhóm đầu tiên là những người đang cư trú tại Malaysia nhưng vẫn giữ quốc tịch Việt Nam. Với những trường hợp này, Đại sứ quán giúp họ về pháp lý để ổn định cuộc sống cùng những nhu cầu khác.
Hai nhóm tiếp theo là những người đi du lịch, sang làm việc, lao động, học tập và những người trong quá trình đi du lịch bị mất hộ chiếu, giấy tờ, bị cướp giật, gặp tai nạn. Đại sứ quán đều có phương án trợ giúp tối đa tất cả những công dân này.
| Đại sứ Phạm Cao Phong (thứ 2 từ trái) thăm ngư dân Việt Nam tại trại giam Miri (1/2016). |
Nhóm thứ tư là những người vi phạm pháp luật, ở quá hạn, lao động bất hợp pháp và nhóm những ngư dân. Đại sứ Phạm Cao Phong cho biết, trong 7 tháng đầu năm 2016 đã có 407 ngư dân với 44 tàu cá của ngư dân Việt Nam bị lực lượng chức năng Malaysia bắt giữ. Đại sứ quán đã đi thăm lãnh sự, đảm bảo các ngư dân được chăm sóc nhân đạo, được xét xử một cách công bằng và hỗ trợ cho họ làm thủ tục lên đường về nước. Riêng vấn đề thủ tục, nhiều ngư dân làm dưới biển lâu năm, không nhớ quê quán của mình, Đại sứ quán cũng trao đổi và xác định với các cơ quan trong nước để có được chính xác chi tiết nhân thân giúp có thể đưa họ về nước.
Đặc biệt, nhóm thứ năm chính là nhóm tội phạm. Cũng theo Đại sứ, hiện nay, tình trạng tội phạm Việt tại Malaysia có xu hướng tăng lên, rất đa dạng. Nhưng dù tội phạm gì, Đại sứ quán vẫn phải hỗ trợ cho gia đình nạn nhân, hoặc nạn nhân đó, đồng thời đảm bảo những tội phạm người Việt đó phải được xét xử công bằng và phù hợp với luật pháp.
Cuối cùng là nhóm những gia đình có người Việt không may qua đời ở Malaysia. Được biết, trong năm 2015, đã có 60 người Việt mất ở Malaysia. Xác định công tác bảo hộ công dân là trách nhiệm của cán bộ Nhà nước, nhưng cũng là lương tâm của một người Việt, bất kể ngày đêm, cán bộ công nhân viên Đại sứ quán đều làm việc với tinh thần trách nhiệm cao nhất.
Theo Đại sứ Phạm Cao Phong, Việt Nam cần tăng cường giáo dục cho công dân tuân thủ luật pháp Việt Nam nhưng cũng phải tôn trọng luật pháp nước bạn. Đồng thời, cơ quan chức năng Việt Nam cần phổ biến, tuyên truyền cho người dân Việt Nam khi sang các nước sở tại cần tôn trọng những nét văn hóa của nước đó. Malaysia là nước có nền văn hóa đạo Hồi, do đó cần phải tôn trọng những nét văn hóa của họ.