Liệu chúng ta có thể ngăn chặn ung thư?

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, con người vẫn có thể chữa được ung thư và làm dịu bớt nỗi sợ hãi về căn bệnh nguy hiểm này.

Những nguyên nhân bất biến

Nhiều người tin rằng, căn bệnh tim, nguyên nhân hàng đầu gây tử vong tại Mỹ, có thể phòng tránh được. Nếu mọi người ăn uống lành lạnh hơn, chịu khó rèn luyện thể chất hơn và không hút thuốc thì chúng ta sẽ trở nên khỏe mạnh hơn. Mặc dù, sống lành mạnh đến mấy, mọi người không thể thay đổi những yếu tố như độ tuổi, chủng tộc và gene di truyền.

Một nghiên cứu được xuất bản trên tạp chí Science vào tháng 1/2015 từng giải thích tại sao một số loại mô tế bào lại dẫn đến ung thư nhiều hơn những loại mô khác khi tìm ra mối tương quan giữa số lần tế bào phân tách trong một đời người với nguy cơ gia tăng căn bệnh ung thư.

Nói cách khác, nghiên cứu này cho rằng, ADN của chúng ta tự sao chép càng nhiều lần, thì càng có nguy cơ xảy ra các vấn đề. Từ đó, một số người suy luận, ung thư chủ yếu là do “xui xẻo, do định mệnh” hơn là do những nhân tố mà con người có thể kiểm soát.

Tuy nhiên, thực tế không hoàn toàn giống nghiên cứu trên. Ví dụ, những tế bào phổi dù rất ít khi phân chia nhưng lại gây ra nhiều ca ung thư. Dù những tế bào trong bộ máy tiêu hóa phân chia liên tục nhưng lại rất ít khi gây ra căn bệnh ung thư. Một số loại ung thư (như ung thư tế bào hắc tố) lại do những nguyên nhân bên trong (những nguyên nhân chúng ta không thể kiểm soát), dù nhiều người cho rằng những nguyên nhân bên ngoài (như ánh nắng Mặt Trời) là nguyên nhân chính.

Chúng ta có thể làm gì?

Điều mà mọi người thực sự quan tâm là liệu chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ ung thư bằng cách thay đổi hành vi và thói quen sống của mình? Một nghiên cứu xuất bản trong tạp chí Nature mới đây đã cho thấy điều này. 

Những nghiên cứu trước đây cho rằng, các yếu tố môi trường có liên quan đến nhiều căn bệnh ung thư: Chế độ ăn uống có liên quan đến ung thư trực tràng; Rượu và thuốc lá có liên quan đến ung thư thực quản; Virus HPV có liên quan đến ung thư vòm họng; Cũng như, rõ ràng hút thuốc gây ra căn bệnh ung thư phổi và phơi nắng quá nhiều có thể dẫn đến căn bệnh ung thư da...

Bằng cách sử dụng những phương pháp nghiên cứu phức tạp, các nhà nghiên cứu chứng minh được rằng, chỉ chưa đến 30% nhân tố gây ung thư là những nhân tố bên trong (hay có thể nói là “vận xui”). 70% nhân tố còn lại là những nhân tố mà chúng ta có thể kiểm soát và thay đổi.

Gần đây nhất, một nghiên cứu trên tạp chí y tế JAMA Oncology đã tìm cách định lượng một lối sống khỏe mạnh để có thể thay đổi được nguy cơ ung thư Các nhà nghiên cứu đã xác định bốn lĩnh vực thường được cho là có liên quan đến việc phòng chống căn bệnh ung thư: hút thuốc lá, uống rượu, béo phì và tập luyện thể dục thể thao.

Theo đó, gần 150.000 người tham gia nghiên cứu được theo dõi trong thời gian dài bởi hai tổ chức Nurses’ Health Study và Health Professionals Follow-up Study. Kết quả, trong 90.000 phụ nữ và 46.000 đàn ông tham gia nghiên cứu có 16.531 phụ nữ và 11.731 đàn ông nằm trong nhóm có tỉ lệ mắc ung thư thấp. Đây là những người mắc loại bệnh ung thư mà có thể phòng tránh được nếu họ có thói quen sống lành mạnh.

Trong nghiên cứu này, tình trạng “nguy cơ mắc ung thư thấp” yêu cầu chúng ta tuân thủ cả 4 lối sống khỏe mạnh. Vi phạm bất cứ nguyên tắc nào cũng sẽ đặt bạn vào tình trạng có nguy cơ cao. Tuy nhiên, thực ra những yêu cầu này không quá khó khăn để thực hiện.

Sự bùng nổ của căn bệnh ung thư có thể tiêu tốn của thế giới hàng tỉ USD mỗi năm và có lẽ không đạt được kết quả nào đáng kể. Vì thế, ngăn chặn không chỉ là phương pháp rẻ nhất, mà còn là phương pháp hiệu quả nhất.

Những thay đổi đơn giản trong thói quen của chúng ta có thể đảm bảo rằng nhiều loại ung thư sẽ không bao giờ xảy ra. Không chỉ vậy, những thay đổi này còn có ích cho những vấn đề sức khỏe khác. Đầu tư thời gian công sức vào những nỗ lực này có lẽ sẽ không gây sự thích thú, nhưng sẽ mang lại những kết quả tốt đẹp không ngờ.