Cuối tháng 4 vừa qua, các nguồn tin tình báo của Iraq cho biết, một vài thủ lĩnh IS đã quay lại quốc gia này để bắt đầu đàm phán với các phần tử còn sót lại của al-Qaeda để thành lập một liên minh mới.
Trước đó, sự đối đầu khốc liệt giữa hai bên bắt đầu từ tháng 5/2013 khi thủ lĩnh al-Qaeda al-Zawahri tuyên bố “tẩy chay IS”. Hai bên buộc tội nhau là những kẻ phản bội. Một thủ lĩnh cấp cao của IS đã gọi al-Qaeda là “bè lũ Do Thái của Jihad (thánh chiến)”. Đối đầu giữa hai bên căng thẳng đến mức dẫn đến các cuộc đụng độ quân sự.
| Các tay súng thuộc IS. (Nguồn: Press TV) |
Tuy nhiên, những nhu cầu thiết yếu trong cuộc chiến hiện nay đã khiến thủ lĩnh hai phe xem xét đến việc liên minh. al-Qaeda từng thành công trong việc thu nạp những phần tử thánh chiến rải rác khắp nơi để chiến đấu cho mình. Tuy vậy, phiến quân của chúng bây giờ không còn mạnh như trước, thời mà tổ chức này có tiền, có nơi để huấn luyện quân lính, và có sự dẫn dắt của Osama bin Laden. Hiện tại, lực lượng của IS vẫn mạnh hơn và có tác động mạnh trên chiến trường nhiều hơn al-Qaeda.
Không ai có thể phủ nhận sự tương đồng trong tư tưởng hoạt động của cả hai phe, điều có thể làm bàn đạp giúp chúng hợp tác. Nhưng không phải vì thế mà hai phe sẽ ngừng cạnh tranh để đạt vị trí bá chủ trong thế giới Hồi giáo cực đoan. Cả hai phe đều có mong muốn xây dựng Nhà nước Hồi giáo trên toàn thế giới, nhưng al-Qaeda tin rằng chúng cần tấn công nhưng kẻ thù phương Tây, đặc biệt là Mỹ, còn IS chỉ tập trung đến kẻ thù trong khu vực.
| IS và al-Qaeda có nhiều điểm tương đồng trong tư tưởng, hai tổ chức này cũng cạnh tranh quyết liệt. (Nguồn: WSJ) |
Có nhiều viễn cảnh về một liên minh giữa al-Qaeda và IS, nhưng chắc chắn rằng al-Baghdadi và các thủ lĩnh IS khác sẽ không chấp nhận hoạt động dưới trướng của al-Qaeda. Cũng chính những mối bất hòa sâu xa khiến cho hai phe khó đạt được thỏa thuận liên minh trong giai đoạn này.
Tuy nhiên, IS đang chiến đấu cùng một lúc trên nhiều mặt trận khác nhau, khiến chúng mất đi khá nhiều thủ lĩnh nổi bật. Ngoài ra, Mỹ đã hứa trao thưởng 25 triệu USD cho thông tin về al-Baghdadi, còn al-Zawahri và các thủ lĩnh al-Qaeda khác cũng đang bị Mỹ săn đuổi rất sát sao. Vì thế, nếu một trong hai tên thủ lĩnh bị tiêu diệt, việc liên minh giữa IS và al-Qaeda có thể sẽ diễn ra dễ dàng hơn.