| Mâm cúng Tết Hàn thực với bánh trôi, bánh chay, cau trầu và hoa tươi. |
Trong ngày Tết Hàn thực 3/3 (Âm lịch) của người Việt chủ yếu mang ý nghĩa hướng về cội nguồn, tưởng nhớ công lao của những người đã khuất. Các gia đình không cần “mâm cao, cỗ đầy”, bày vẽ các thủ tục tốn kém. Thay vào đó, các gia chủ chỉ cần thành tâm, dâng bánh trôi, bánh chay và mâm ngũ quả lên bàn thờ để nguyện cầu những điều tốt đẹp, bình an trong cuộc sống.
Mâm cúng Tết Hàn thực
Bánh trôi, bánh chay
Trong mâm cúng Tết Hàn thực, không thể thiếu món bánh trôi, bánh chay. Số lượng bánh trôi, bánh chay trong mâm cúng là 5 hoặc 3 bát bánh trôi, 3 hoặc 5 bát bánh chay.
Bánh trôi làm bằng bột nếp nhào nặn với nước, có nhân bằng đường. Gạo làm bánh trôi, bánh chay phải là gạo nếp cái hoa vàng. Cứ 9 phần nếp cho 1 phần tẻ hoặc non hai phần tẻ. Đường làm nhân bánh trôi ngon nhất là đường phên, những miếng đường vuông thành, sắc cạnh, đỏ thắm, rắn đanh và giòn, hương thơm mát. Bánh nặn xong, được thả vào nồi nước sôi. Bánh chìm xuống rồi nổi lên thì vớt ra và ngâm trong nước đun sôi để nguội cho săn trở lại rồi lại vớt ra bày vào đĩa. Đĩa bánh trôi được rắc thêm mấy hạt vừng đã rang thơm.
Hương, hoa tươi, trầu cau
Trong mâm cúng, người Việt đều không thể thiếu nén hương, hoa tươi và trầu cau. Do vậy, vào ngày Tết Hàn thực, mâm cúng cũng sẽ không thể thiếu những thứ này.
Mâm ngũ quả
Ngoài những thực phẩm trên, các gia đình có thể mua một đĩa hoa quả tươi với khoảng 5 loại quả. Tùy từng mùa, gia chủ chọn 5 quả có màu sắc khác nhau như màu xanh, đỏ, vàng, tím... để đại diện cho ngũ hành, dâng cúng tổ tiên thể hiện lòng hiếu thảo và ước mong những điều tốt lành.
Ly nước sạch
Mỗi lần thắp hương gia tiên, người nhà đều không quên thay một ly nước sạch trên bàn thờ. Dịp Tết Hàn thực cũng cần phải có một ly nước sạch. Nước là thể hiện cho tâm của gia chủ.
Đèn cày hoặc nến
Tùy vào điều kiện gia đình, việc lựa chọn đèn cày hay nến đều có thể sử dụng được. Tuy nhiên, số lượng đèn cày hay nến nên là số 2. Nó vừa giúp tiện cho việc châm hương thuận tiện phù hợp theo thuận tay người thắp mà còn làm bàn thờ cân xứng và ấm cúng hơn.
Tuy nhiên, việc cúng bái cốt ở thành tâm chứ không cần phải quá cầu kỳ nên nếu không có thời gian, bạn có thể chuẩn bị một đĩa trái cây tươi đơn giản là được.
Sau khi chuẩn bị đủ mâm lễ cúng Tết Hàn thực, gia chủ dâng lễ lên ban thờ và có một bài văn khấn đúng truyền thống cùng lòng thành tâm khấn vái.