Mở rộng hợp tác, định vị Việt Nam trên bản đồ bán dẫn và trí tuệ nhân tạo thế giới

Ngày 1/10, phát biểu trước rất nhiều lãnh đạo của các tập đoàn công nghệ lớn nhất thế giới thuộc lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) và bán dẫn như Meta, Nvidia, AMD, Qualcomm… tại Hội thảo “Doanh nghiệp và thế hệ trẻ trước làn sóng công nghệ trí tuệ nhân tạo và công nghệ bán dẫn” trong khuôn khổ Ngày hội Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2024, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, Việt Nam đang ở thời điểm hết sức quan trọng, khi chuẩn bị bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc như khẳng định của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm. Việt Nam tập trung thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo để tạo bứt phá về năng suất, chất lượng và tăng sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Bảy yếu tố để bứt phá, chuyển mình

Nhìn nhận ngành công nghiệp bán dẫn sẽ là động lực để quốc gia chuyển mình, người đứng đầu ngành Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, Việt Nam đang hội tụ đầy đủ những yếu tố để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn:

Thứ nhất, Việt Nam có hệ thống chính trị ổn định và quyết tâm chính trị cao trong thúc đẩy đổi mới sáng tạo, các ngành công nghệ cao.

Thứ hai, Việt Nam có dân số hơn 100 triệu dân, đang trong thời kỳ dân số vàng, có thế hệ trẻ đầy nhiệt huyết và có năng lực tiếp cận khoa học công nghệ và các lĩnh vực STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học) được đánh giá cao.

Thứ ba, Việt Nam lựa chọn phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo trên cơ sở nghiên cứu tổng hợp từ thực tiễn khách quan. Theo đó, Việt Nam ưu tiên lựa chọn các lĩnh vực này nhằm hiện thực hóa các chủ trương đường lối của Đảng, Nhà nước trong việc bắt kịp, tiến cùng, vượt lên so với các quốc gia phát triển trên thế giới.

Thứ tư, Việt Nam ban hành Chiến lược phát triển lĩnh vực trí tuệ nhân tạo từ năm 2021. Ngày 21/9, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược quốc gia phát triển ngành công nghiệp bán dẫn và Chương trình Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050.

Theo đó, trong thời gian qua, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ động phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan, đối tác trong nước và quốc tế đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao tham gia ngành công nghiệp trí tuệ nhân tạo và bán dẫn, nhằm thực hiện mục tiêu đào tạo được 50.000 kỹ sư từ nay tới năm 2030.

Thứ năm, hiện nay, Việt Nam đã hình thành một hệ sinh thái bán dẫn, trí tuệ nhân tạo có quy mô lớn trong khu vực với sự tham gia của Google, Meta, Nvidia, AMD, Qualcomm, Intel, Amkor, Hana Micron, LAM Research, Marvell, Cadence, Synopsys, Qorvo, Ampere, Infineon và rất nhiều doanh nghiệp công nghệ cao trong ngành điện tử.

Thứ sáu, Việt Nam từng bước hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về đầu tư để tạo môi trường thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp công nghệ cao và trong lĩnh vực bán dẫn, trí tuệ nhân tạo. Chính phủ sẽ sớm ban hành Nghị định về việc thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ hỗ trợ đầu tư trong năm 2024 để hỗ trợ đầu tư cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực bán dẫn, trí tuệ nhân tạo và công nghệ cao.

Thứ bảy, Việt Nam thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn do Thủ tướng Chính phủ trực tiếp làm Trưởng ban; thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) cùng với ba khu công nghệ cao tại TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội và Đà Nẵng sẵn sàng đón nhận các nhà đầu tư ngành bán dẫn với cơ chế ưu đãi cao.

Nhận diện, tháo gỡ “điểm nghẽn”

Tại Hội thảo, nhiều vấn đề, “điểm nghẽn” đã được các chuyên gia, diễn giả trong và ngoài nước đề cập, tìm cách tháo gỡ, sớm đưa ngành công nghiệp bán dẫn phát triển bứt phá.

Ông Trần Anh Minh, đồng sáng lập quỹ ViSemi (hỗ trợ các tài năng Việt trong ngành bán dẫn), cho rằng Việt Nam đang đứng trước “cơ hội vàng” khi tình hình địa chính trị tạo ra sự dịch chuyển mạnh về công nghệ, nhu cầu về chip đang tăng nhanh và nhiều nhất trong lịch sử loài người. Chưa kể, Việt Nam có mạng lưới chuyên gia trong ngành trải khắp trên thế giới từ châu Á đến châu Âu và tất cả đều mong muốn góp sức phát triển ngành bán dẫn quốc gia.

Tuy nhiên, không riêng Việt Nam, những quốc gia trong khu vực có những lợi thế khá tương đồng nên muốn bứt phá, Việt Nam bắt buộc phải tăng tốc. “Như Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng có phát biểu, Việt Nam có rất nhiều điều kiện thuận lợi nhưng thực tế chúng ta vẫn chưa mở khoá hết tiềm năng cơ hội”, ông Minh cho hay.

TS. Ettikan Karuppiah, Giám đốc, chuyên gia công nghệ khu vực châu Á - Thái Bình Dương, Tập đoàn Nvidia nhận định thế hệ tiếp theo của thời đại AI sẽ là một cuộc cách mạng và Nvidia đang cố gắng kết nối các nhà sáng tạo (như Google, Facebook, các startup…) cùng tham gia vào tiến trình này. Theo đó, nhiều phát minh mới đã xuất hiện nhờ AI tạo sinh, trong đó các công ty Việt Nam cũng tạo ra nhiều sản phẩm AI có giá trị thương mại.

Dù được đánh giá là sở hữu nguồn nhân lực trẻ, có năng lực trong lĩnh vực STEM, một số đại biểu cho rằng, Việt Nam đối mặt với không ít thách thức để có thể thực sự bứt phá trong lĩnh vực AI và bán dẫn.

Đầu tiên và quan trọng nhất là tình trạng “khát” kỹ sư chuyên nghiệp. Hiện nay số lượng kỹ sư AI và bán dẫn còn hạn chế, chưa theo kịp tốc độ tăng trưởng “nóng” của thị trường.

Chia sẻ với TG&VN bên lề Hội thảo, ông Trần Đăng Hoà, Chủ tịch FPT IS, Tập đoàn FPT kiêm Chủ tịch FPT Semiconductor cho biết, trong 50.000 kỹ sư đào tạo từ nay tới năm 2030 thuộc Chương trình Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn của Chính phủ, FPT mong muốn sẽ đào tạo được khoảng 15.000 kỹ sư (khoảng gần một phần ba).

“Ngành bán dẫn còn rất mới, vì vậy, việc đầu tiên của những cơ sở đào tạo như FPT là phải làm sao thuyết phục được rằng đây là ngành học hấp dẫn và có tương lai giống như nhiều ngành học khác. Ngoài ra, vì mới nên toàn bộ giảng viên, giáo trình, tài liệu, chúng tôi đều phải tham khảo kinh nghiệm, hợp tác với các trường, học viện, đối tác nhiều nơi trên thế giới để xây dựng. Cuối cùng, nguồn lực tài chính chắc chắn sẽ rất lớn và cần sự chung tay của nhiều đơn vị, đối tác”, ông Hòa cho hay.

Với quyết tâm và nỗ lực của Việt Nam, các đại biểu cho rằng, đây là thời điểm then chốt để phát triển AI và bán dẫn. Theo đó, Việt Nam có thể trở thành một trung tâm sáng tạo cho khu vực và thế giới. Để đạt được mục tiêu này, Chính phủ cần xây dựng những giải pháp hiệu quả để vượt qua những thách thức. Sự hợp tác giữa Chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng sẽ là “chìa khóa” cho thành công của hành trình bứt phá này.