“Mối quan hệ đồng minh Mỹ - Nhật Bản không thể tách rời”

Nhật Bản là chặng dừng chân thứ hai trong chuyến công du châu Á kéo dài 10 ngày của Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence. Đây được cho là một trong những điểm dừng chân mang tính chiến lược của ông Pence, bên cạnh Hàn Quốc, nhằm củng cố lòng tin của chính quyền Abe vào những chính sách của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump.

Cam kết tăng cường an ninh cho Nhật Bản 

Tại cuộc hội đàm, ông Pence và ông Abe đã thảo luận về việc tăng cường hợp tác giữa Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản với quân đội Mỹ, tình hình căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên, cũng như thúc giục Trung Quốc sử dụng ảnh hưởng của mình kêu gọi Triều Tiên kiềm chế hành động thử tên lửa. 

Thủ tướng Nhật Bản Abe đã kêu gọi tìm ra một giải pháp hòa bình để giải quyết tình hình căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên và nhấn mạnh các bên cần theo đuổi những nỗ lực ngoại giao cũng như giải pháp hòa bình cho vấn đề Triều Tiên. Theo nhà lãnh đạo Nhật Bản, đối thoại chỉ để có đối thoại là vô giá trị và các nước cần gây áp lực trong vấn đề này. Tuy nhiên, ông Abe cũng không loại trừ khả năng áp dụng các biện pháp mạnh mẽ trong vấn đề Triều Tiên. 

Về phần mình, Phó Tổng thống Mỹ Pence cho biết Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết tâm hợp tác chặt chẽ với Nhật Bản, Hàn Quốc cùng tất cả các đồng minh trong khu vực, cũng như với Trung Quốc để đạt được một giải pháp hòa bình và thúc đẩy việc phi hạt nhân hóa tại bán đảo Triều Tiên, trong bối cảnh thời kỳ kiên nhẫn chiến lược đã qua và mọi phương án đang được thảo luận. 

Ngoài ra, Phó Tổng thống Mỹ ca ngợi mối quan hệ an ninh lâu bền giữa hai nước, đồng thời tái khẳng định cam kết của Washington đối với nền an ninh của Nhật Bản. Ông Pence nhấn mạnh mối quan hệ đồng minh giữa Mỹ và Nhật Bản là nền tảng của hòa bình và an ninh tại khu vực Đông Bắc Á.

Trong khuôn khổ chuyến thăm Nhật Bản, Phó Tổng thống Mỹ Pence và Phó Thủ tướng nước chủ nhà Taro Aso đã đồng chủ trì cuộc đối thoại kinh tế cấp cao, mở đường cho việc hợp tác sâu rộng hơn trong lĩnh vực kinh tế giữa hai nước.

Phát biểu trong cuộc họp báo chung tại thủ đô Tokyo, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence khẳng định trong tương lai, Mỹ và Nhật Bản có thể đưa ra quyết định về những vấn đề hai bên đã đề cập trong cuộc đối thoại song phương lần này, cũng như xúc tiến quá trình đàm phán về một thỏa thuận thương mại tự do giữa hai nước.

Tuyên bố của ông Mike Pence trùng lặp với tuyên bố lâu nay của Tổng thống Donald Trump về việc nước Mỹ tập trung vào các thỏa thuận thương mại song phương, thay vì thảo thuận đa phương mà ông cho là có thể làm tổn hại nền kinh tế của Mỹ. Ông Pence một lần nữa khẳng định không còn bất cứ hi vọng nào về sự tồn tại của Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Trong khi đó, Phó Thủ tướng Nhật Bản Taro Aso khẳng định Washington và Tokyo nhất trí sẽ tiến hành vòng 2 đối thoại kinh tế cấp cao giữa hai nước vào cuối năm 2017. Ông khẳng định ông sẽ tiếp tục có các cuộc thương lượng mang tính xây dựng với đại diện của Mỹ để quan hệ kinh tế giữa hai nước giành được thắng lợi sâu rộng hơn.

Bước ngoặt lịch sử trong quan hệ Mỹ - Nhật

Dưới thời chính quyền Mỹ tiền nhiệm, Nhật Bản là một trong những nước đồng minh vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, khi còn trong quá trình tranh cử, ông Donald Trump đã có những tuyên bố mang tính cứng rắn, chỉ trích Nhật Bản chưa đóng góp tích cực cho những nỗ lực của Mỹ để bảo đảm an ninh cho quốc gia này, đồng thời lên án thâm hụt ngoại thương với Nhật Bản và ký sắc lệnh rút Mỹ khỏi TPP.

Dẫu vậy, dường như những tuyên bố này đã sớm chìm vào quên lãng khi ông Donald Trump nhậm chức. Không phải ngẫu nhiên mà Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis lại chọn Nhật Bản làm điểm đến trong chuyến công du đầu tiên trên cương vị mới. Chỉ ít ngày sau chuyến công du này, Tổng thống Trump đã tiếp Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại Nhà Trắng.

Các nhà phân tích cho rằng, mối quan hệ đồng minh Mỹ - Nhật hiện đang ở trong một giai đoạn được coi là bước ngoặt lịch sử, trong đó cả hai nước cũng như mỗi nước đang đứng trước những thách thức mang tính chất sống còn và do đó rất cần sự hợp tác cùng nhau trong mọi lĩnh vực và hành động chung để hóa giải.

Về lĩnh vực kinh tế, đối với Mỹ, hợp tác kinh tế với Nhật Bản sẽ tạo thuận lợi cho hàng hóa sản xuất tại Mỹ xâm nhập thị trường Nhật Bản cũng như thu hút đầu tư của Nhật Bản cho các dự án cơ sở hạ tầng ở Mỹ. Ngay chính Tổng thống Mỹ Trump sau khi rút Mỹ khỏi thỏa thuận TPP cũng mong muốn phát triển quan hệ kinh tế mạnh mẽ hơn với Nhật Bản. Còn đối với Nhật Bản, chính quyền Thủ tướng Abe sẽ thực hiện được thêm nhiều dự án đầu tư vào thị trường Mỹ cũng như tuyển dụng được nhiều nhân công Mỹ. 

Về an ninh, đối với Nhật Bản, nước này đang trên con đường tìm kiếm một vai trò lớn hơn tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương - một khu vực được coi là phát triển năng động nhất thế giới, là đầu tàu của sự tăng trưởng kinh tế thế giới; cũng như đang trải qua một giai đoạn đầy thách thức trước những hành động khiêu khích ngày càng gia tăng trên vùng biển nước này. Chính vì vậy, việc Mỹ duy trì ảnh hưởng tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương và có ý nghĩa rất lớn đối với Nhật Bản.

Còn đối với Mỹ, mối quan hệ liên minh xuyên Thái Bình Dương với Nhật Bản có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc kiềm chế sức mạnh quân sự và kinh tế ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực, đối phó với các vụ thử tên lửa và hạt nhân gây quan ngại của Triều Tiên… Những cam kết của Phó Tổng thống Mỹ Pence đưa ra trong chuyến thăm Nhật Bản lần này đã một lần nữa khẳng định mối quan hệ đồng minh Mỹ - Nhật là không thể tách rời.