Muôn màu ngoại giao thời Covid-19: Dự tiệc qua Zoom hay chuyện cả đại sứ quán bị... cách ly

Đại dịch Covid-19 trở thành một lực cản lớn chưa từng thấy trong cuộc đời của hầu hết các nhà ngoại giao nhưng cũng là lực đẩy để họ sáng tạo ra các hình thức hoạt động ngoại giao độc đáo nhằm đảm bảo tối đa lợi ích quốc gia của mình.

Các nhà ngoại giao nước ngoài ở Mỹ đang trải qua thời khắc khó khăn khi triển khai các hoạt động ngoại giao trong bối cảnh quốc gia này bị ảnh hưởng nặng nề bởi Covid-19. Các hoạt động tiếp xúc đông người bị hạn chế, phần lớn các hoạt động chào đón Giáng sinh và Năm mới bị hủy khiến các nhà ngoại giao phải dò đường tìm các cách thức tiếp xúc và quảng bá đất nước theo cách “phi truyền thống”.

Dự tiệc qua…Zoom

Giới ngoại giao ở Washington DC truyền tai nhau rằng không có thời điểm nào trong năm tốt hơn để hiểu về chính trường Mỹ và các mối quan tâm của các nhà hoạch định chính sách Mỹ thông qua hoạt động tiếp xúc, gặp gỡ tại các buổi tiệc cuối năm.

“Bạn khó có thể hoạt động ngoại giao với những người mà bạn không biết. Điều đó thực sự sẽ khó khăn hơn nhiều”, một quan chức đại sứ quán phương Tây nói với Financial Times. "Các buổi dạ tiệc thực hiện trên nền tảng Zoom và việc uống rượu sâm banh ở chính nhà của mình có nhiều giới hạn”.

Với gần 17 triệu người nhiễm Covid-19 ở Mỹ cho đến nay, giới chức nước này quy định các cuộc tụ tập ở Washington chỉ giới hạn 25 người ở ngoài trời và 10 người trong nhà. Hàng loạt sự kiện nổi tiếng tổ chức thường niên vào dịp cuối năm ở Mỹ đã bị hủy bỏ.

Trong số đó có bữa tiệc Giáng sinh của Đại sứ quán Pháp, được coi là một trong những bữa tiệc được mong đợi nhất trong giới ngoại giao đoàn và bữa tiệc Đêm giao thừa của Đại sứ quán Anh tại dinh thự của đại sứ cũng bị hủy.

Theo thông lệ, các nhà ngoại giao thường bận rộn nhất vào thời điểm cuối tháng 12 nhưng các đại sứ quán hiện đều phải điều chỉnh các hoạt động tiếp xúc, gặp gỡ ngoại giao.

Một đại sứ tại Washington cho biết: “Ngày lễ Giáng sinh là vô cùng quan trọng. Với việc trò chuyện trực tiếp với mọi người trong môi trường xã hội, bạn sẽ dễ dàng biết rằng chính những người đó sẽ nhấc máy khi bạn cần”. Vị đại sứ trên cũng nhấn mạnh: “Những bữa tiệc lớn là một phần không thể thiếu trong công việc ngoại giao”.

Trong khi Tổng thống Donald Trump tiếp tục tổ chức các sự kiện lớn trong đó nhiều khách mời “trốn” đeo khẩu trang thì đội ngũ của Tổng thống đắc cử Joe Biden đang hạn chế tiếp xúc, bao gồm cả với các quan chức nước ngoài, những người phải đợi sau lễ nhậm chức của ông Biden vào ngày 20/1/2021 để được tiếp cận đầy đủ với chính quyền mới.

Khó khăn trăm bề

Các đại sứ mới đến Washington vào thời điểm Mỹ áp đặt các biện pháp hạn chế tiếp xúc phải đối mặt với những thách thức to lớn, đặc biệt là khó khăn trong việc thiết lập các mối quan hệ với các đối tác tại nơi thường được mệnh danh là nơi đặt cơ quan đại diện ngoại giao quan trọng nhất đối với nước họ.

“Tôi biết rất khó khăn cho những đồng nghiệp đến trong thời Covid-19”, một đại sứ nói.

Karen Pierce, Đại sứ Anh, là một trong số ít các trưởng cơ quan đại diện ngoại giao đến Mỹ trong thời điểm Covid-19, trong đó còn có các đại sứ đến từ Bỉ, Canada, Ai Cập, Phần Lan, Na Uy, Sudan.

Đại sứ Karen Pierce có lợi thế hơn nhiều đồng nghiệp bởi bà từng là thư ký đại sứ ở nhiệm kỳ trước, dưới thời George HW Bush và Bill Clinton. Từng có kinh nghiệm nhiệm kỳ ở đây khiến việc thiết lập lại liên lạc các mối quan hệ của Đại sứ Karen Pierce trở nên dễ dàng hơn.

Nhưng với các hoạt động ngoại giao văn hóa, quảng bá hình ảnh đất nước thì Đại sứ Karen Pierce cũng đành bỏ ngỏ. Đại sứ quán Anh trước đây thường có truyền thống mở tiệc mời khách, trình chiếu các bộ phim nổi tiếng nhưng hiện các hoạt động này đều bị hoãn lại do virus SARS-CoV-2.

Các hoạt động ngoại giao càng trở nên khó khăn hơn khi một số đại sứ quán có người nhiễm bệnh và cách ly toàn bộ đại sứ quán.

Nỗ lực duy trì tương tác

Trong bối cảnh đó, các đại sứ ở Washington đã tìm mọi cách để giữ cho sự tương tác tiếp tục. Khi những trường hợp đầu tiên ở bờ biển phía Đông nước Mỹ bị nhiễm virus SARS-CoV-2 vào mùa Xuân, các cuộc gặp mặt trực tiếp tiếp vẫn được tiến hành. Thay vì bắt tay, các nhà ngoại giao chọn cách chạm khuỷu tay hoặc chạm ngón chân khi gặp mặt

Đến khi Covid-19 bùng phát, một số đại sứ quán tổ chức các bữa tiệc trực tuyến để duy trì các hoạt động.

Thậm chí, một số đại sứ quán giao thức ăn và rượu trực tiếp cho khách tại nhà của họ để lôi kéo khách tham gia các bữa tiệc trực tuyến. “Chúng tôi đã cố gắng tổ chức bữa tiệc cocktail qua nền tảng Zoom” một nhà ngoại giao phương Tây cho biết.

Nhưng sức hấp dẫn của những bữa tiệc trực tuyến này không kéo dài. Một số nhà ngoại giao thừa nhận, các hoạt động tổ chức tiệc trực tuyến chỉ có thể thành công một hay hai lần.

Muôn màu “Môn thể thao tiếp xúc”

Một nhà ngoại giao từng mô tả ngoại giao là "một môn thể thao tiếp xúc".

Dù bị hạn chế tiếp xúc trong kỷ nguyên Covid-19 nhưng với việc tổ chức các sự kiện quy mô nhỏ hơn, kết hợp các cuộc họp trực tuyến, nhiều sứ quán vẫn duy trì được hoạt động. Nhà ngoại giao này cho biết, họ tìm cách dỡ bỏ mọi rào cản để có thể tương tác nhiều nhất với những người đóng vai trò quan trọng đối với với lợi ích của Vương quốc Anh ở Mỹ.

Một số đại sứ quán tìm cách tổ chức các sự kiện nhỏ ngoài trời như các buổi biểu diễn piano, các buổi tiệc nhỏ hay các hoạt động đạp xe gây quỹ từ thiện.

Nhiều sứ quán tổ chức các sự kiện trên mạng và phát trực tiếp nhằm thu hút sự tham gia của nhiều người. Đại sứ Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) Yousef Al Otaiba tại Mỹ, một trong những nhà ngoại giao nước ngoài có thâm niên ở Washington, đã kỷ niệm ngày lễ quốc khánh thứ 49 của UAE trực tuyến và phát sóng công khai.

Đại sứ quán Đức cũng đã có kế hoạch tổ chức lễ kỷ niệm Giáng sinh trực tuyến, trong đó khách mời sẽ dùng hình đại diện là tòa dinh thự của Đại sứ quán Đức được trang hoàng lộng lẫy.

Một số nhà ngoại giao cho rằng trong khó khăn của đại dịch, họ tìm thấy một số lợi ích của các sự kiện "ảo". Nhiều khi, các đại sứ có thể tham gia nhiều sự kiện cùng lúc và không lãng phí thời gian tham gia giao thông.