| Đại sứ Iran Kazem Gharib Abadi. (Nguồn: EPA-EFE) |
Cuộc họp đặc biệt của IAEA được diễn ra theo yêu cầu của phía Mỹ, sau khi Iran hồi tuần trước xác nhận nước Cộng hòa Hồi giáo này đã vượt qua mức dự trữ uranium được làm giàu theo thỏa thuận hạt nhân năm 2015, có tên gọi chính thức là “Kế hoạch hành động chung toàn diện” (JCPOA), mà Iran ký với nhóm P5+1 (gồm 5 thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và Đức).
Trong cuộc họp, Washington yêu cầu Tehran phải tuân thủ những giới hạn trong thỏa thuận hạt nhân năm 2015 ký với các cường quốc thế giới.
Tại phiên họp, Đại sứ Mỹ tại các tổ chức quốc tế ở Vienna, Jackie Wolcott cho rằng, Iran đang theo đuổi hành vi “tống tiền hạt nhân”, khi Tehran thông báo sẽ không tuân thủ những giới hạn trong JCPOA chừng nào các bên còn lại trong thỏa thuận, đặc biệt là Anh, Pháp và Đức, có các hành động mạnh mẽ hơn để giảm thiểu tác động từ các biện pháp trừng phạt của Mỹ nhằm vào Iran. Đại sứ Wolcott tuyên bố: “Thông báo của Iran có nghĩa đây là một nỗ lực rõ ràng nhằm tống tiền cộng đồng quốc tế”.
Đáp trả, người đồng cấp Iran Kazem Gharib Abadi cho rằng, cuộc họp của IAEA được diễn ra theo yêu cầu của Mỹ và tình thế hiện nay là kết quả của những hành vi “ngoài vòng pháp luật” của Washington, đồng thời lên án cách hành xử của Mỹ khi áp đặt trừng phạt Iran.
Chia sẻ quan điểm, Đại sứ Nga Mikhail Ulyanov tuyên bố sau cuộc họp rằng, Mỹ đã bị cô lập về vấn đề hạt nhân Iran, khi bản thân Washington từng cho rằng JCPOA là một “thỏa thuận tồi” và những tuyên bố của Mỹ tại cuộc họp này lại cho thấy Washington đã nhận ra tầm quan trọng của JCPOA.
Về phần mình, Anh, Pháp và Đức vẫn duy trì lập trường tiếp tục những nỗ lực ngoại giao nhằm cứu vãn JCPOA. Trong thông cáo chung đưa ra sau cuộc họp, ba nước cho rằng sự tiếp tục ủng hộ của mình đối với JCPOA sẽ phụ thuộc vào việc Iran thực thi đầy đủ những cam kết trong thỏa thuận hạt nhân. Bên cạnh đó, vấn đề hiện nay cần phải được giải quyết với sự tham gia của các bên trong JCPOA, đồng thời kêu gọi tổ chức khẩn cấp một cuộc họp ủy ban chung.
Trước đó, các nguồn tin ngoại giao cho biết, trong phiên họp kín ngày 10/7, IAEA đã thông báo với các quốc gia thành viên rằng Iran đang làm giàu uranium tới độ tinh khiết 4,53%, cao hơn giới hạn 3,67% mà Tehran đã nhất trí với Nhóm P5+1.