Mỹ - Nhật Bản khẳng định quan hệ đồng minh

Đây là chuyến thăm Mỹ đầu tiên của Thủ tướng Nhật Bản Abe kể từ khi ông Donald Trump lên nắm quyền điều hành nước Mỹ hôm 20/1.

Thúc đẩy hợp tác kinh tế

Trong khuôn khổ chuyến thăm, Thủ tướng Nhật Bản Abe sẽ có cuộc hội đàm với Tổng thống nước chủ nhà Donald Trump tại thủ đô Washington. Dự kiến, hai nhà lãnh đạo sẽ thảo luận về các vấn đề như an ninh, hiệp ước an ninh Mỹ - Nhật, chính sách tiền tệ, kế hoạch mở rộng hợp tác kinh tế thương mại-đầu tư trị giá tới 17.000 tỷ Yen (tương đương 150 tỷ USD) và kế hoạch “Sáng kiến tăng trưởng và việc làm Mỹ-Nhật” gồm các gói hợp tác kinh tế trong 5 lĩnh vực: phát triển cơ sở hạ tầng tiên tiến nhất thế giới tại Mỹ, tạo ra nhu cầu về cơ sở hạ tầng trên khắp thế giới, nghiên cứu và phát triển robot và trí tuệ nhân tạo, hợp tác trong các lĩnh vực không gian và mạng, hợp tác về việc làm và quốc phòng. Kế hoạch đầy tham vọng này ước tính có thể tạo thêm 700.000 việc làm mới tại Mỹ, trong đó có 650.000 việc làm trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng.

Nguồn tin từ chính phủ Nhật Bản cho biết, tại cuộc hội đàm, Thủ tướng Abe sẽ cam kết giúp Mỹ thay thế 3.000 toa tàu đang sử dụng trong hệ thống đường sắt nổi đô thị và tàu điện ngầm bằng các mẫu mới trong vòng 10 năm tới. Ngoài ra, Nhật Bản sẽ cung cấp hợp tác kỹ thuật và các khoản vay lãi suất thấp từ các ngân hàng lớn ở Nhật Bản, các thể chế tài chính liên kết với nhà nước, từ các quỹ ngoại hối cũng như quỹ đầu tư hưu trí của chính phủ. Theo chính phủ Nhật Bản, đây là kế hoạch mà cả Mỹ và Nhật Bản đều có lợi.

Ngoài ra, Thủ tướng Abe dự kiến cũng sẽ đề xuất tăng nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Mỹ nhằm đáp ứng nhu cầu năng lượng rất lớn của Nhật Bản.

Trong chuyến công du, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cũng sẽ đến thăm khu nghỉ dưỡng của Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Florida và tham dự Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nhật.

Nhiệm vụ không dễ dàng

Các nhà phân tích cho rằng, chuyến thăm Mỹ của Thủ tướng Shinzo Abe diễn ra trong bối cảnh Tokyo lo ngại về những nguy cơ tiềm tàng trong quan hệ kinh tế, thương mại và cả an ninh với Mỹ khi Tổng thống Donald Trump đã có những tuyên bố mang tính cứng rắn về mối quan hệ đồng minh thân thiết, trong đó lên án thâm hụt ngoại thương với Nhật Bản, công kích tập đoàn sản xuất ô tô lớn nhất Nhật Bản Toyota về một dự án xây dựng một cơ sở sản xuất mới của tập đoàn này ở Mexico và dọa áp thuế nặng.

Mới đây nhất, ngày 23/1, Tổng thống Mỹ Trump đã ký sắc lệnh rút Mỹ khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) - thỏa thuận tự do thương mại được 12 quốc gia ven Thái Bình Dương ký kết năm 2015, mà Nhật Bản là nước đầu tiên hoàn tất các thủ tục pháp lý trong nước để phê chuẩn văn kiện này. Các tuyên bố và hành động của Tổng thống Mỹ Trump đã khiến giới kinh doanh Nhật Bản lo ngại về những bấp bênh trong môi trường kinh doanh toàn cầu sắp tới.

Về an ninh, chuyến thăm Nhật Bản ngày 4/2 vừa qua của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis cùng với lời trấn an đồng minh đã phần nào giảm bớt những quan ngại trong chính phủ cũng như trong dư luận Nhật Bản về mối quan hệ an ninh song phương với Mỹ. Tuy nhiên, theo nhận định của chính phủ Nhật Bản, những bình luận của người đứng đầu Lầu Năm Góc về Hiệp ước an ninh Mỹ - Nhật chưa chắc sẽ phản ánh đúng chính sách đối với Tokyo của chính quyền mới ở Mỹ. Chính vì vậy, Nhật Bản có lý do để vẫn chưa thể yên tâm, đặc biệt trong bối cảnh nhiều bất ổn khó lường nảy sinh từ chính sách “nước Mỹ là trên hết” của Tổng thống Donald Trump.

Nhằm tránh những xung đột kinh tế xảy ra giữa Nhật Bản và Mỹ có thể ảnh hưởng đến quan hệ đồng minh giữa hai nước, chính quyền Thủ tướng Abe đã nghiên cứu và đưa ra nhiều kế hoạch đầu tư vào thị trường Mỹ cũng như tuyển dụng nhiều nhân công Mỹ. Mới đây, Thủ tướng Nhật Bản Abe đã kêu gọi Chủ tịch tập đoàn Toyota Akio Toyada thảo luận xây dựng những nhà máy sản xuất ô tô mới tại Mỹ nhằm hóa giải những lo ngại của ông chủ Nhà Trắng về thương mại.

Nhìn chung, các chuyên gia phân tích cho rằng, cuộc gặp song phương trực tiếp lần đầu tiên sắp tới giữa hai nhà lãnh đạo Nhật Bản và Mỹ sẽ không dễ dàng. Trong đó mhiệm vụ khó khăn nhất đối với Thủ tướng Abe là phải làm thế nào để xoa dịu những hiểu lầm dẫn đến những “trách móc” của Tổng thống Mỹ Trump đối với Nhật Bản nhưng vẫn thể hiện những quan điểm rõ ràng và nhất quán của Tokyo.

Chuyến thăm Mỹ sắp tới của Thủ tướng Shinzo Abe còn chứng tỏ một điều rằng, chính phủ Nhật Bản sẵn sàng hợp tác với chính quyền của Tổng thống Donald Trump nhằm duy trì và thúc đẩy quan hệ đồng minh Mỹ - Nhật trong mọi lĩnh vực kinh tế, thương mại và đặc biệt là đảm bảo an ninh trong bối cảnh khu vực tiềm ẩn những nguy cơ bất ổn khó lường.