Hiện các tuyến đường sắt tại Mỹ đang đóng vai trò chủ yếu trong việc vận chuyển nhiên liệu hóa thạch (than đá, dầu mỏ). Gần đây, một nhóm chuyên gia Mỹ đã đề xuất giải pháp điện khí hóa đường sắt và sử dụng các tuyến đường sắt để truyền tải điện từ các trạm năng lượng Mặt Trời và năng lượng gió ở những vùng xa về các khu dân cư.
| Mô hình sử dụng đường sắt để truyền tải điện năng của kế hoạch "Đường sắt là giải pháp". (Nguồn: CityLab) |
Với tên gọi “Đường sắt là giải pháp”, đề xuất do nhóm Chiến dịch Backbone (một nhóm vận động cho những sáng kiến và phong trào dân chủ, có trụ sở tại bang Washington) khởi xướng và vận động thực hiện.
Nhóm Chiến dịch Backbone từng tham gia vào các phong trào phản đối việc vận chuyển than và dầu bằng đường sắt giữa các bang của Mỹ nhằm hạn chế việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch để bảo vệ môi trường.
Năm 2013, một lãnh đạo trong ngành đường sắt đã "thách thức" Giám đốc điều hành Backbone Bill Moyer hiện đại hóa và "xanh hóa” các tuyến đường sắt ở các bang miền Bắc. Ông Moyer đã nhận lời và kết quả là kế hoạch "Đường sắt là giải pháp" ra đời.
Nhóm chuyên gia đánh giá, đường sắt là hình thức vận chuyển hiệu quả nhất và có khả năng vượt bậc, linh động trong việc chuyên chở hành khách và mọi loại hàng hóa. Ngành đường sắt có thể là ngành vận tải đi tiên phong trong việc sử dụng năng lượng sạch thay vì năng lượng từ dầu và than đá như hiện nay.
Theo kế hoạch, quá trình điện khí hóa sẽ được hoàn tất song song với với quá trình hiện đại hóa đường sắt. Hai quá trình này sẽ cho phép vận tải hàng hóa tốc hành với vận tốc khoảng 129km/giờ và vận tải hành khách trên 200km/giờ. Các tuyến đường sắt hiện nay sẽ được nâng cấp để cùng phục vụ các chuyến tàu chở hàng hóa và hành khách.
Đề xuất này cũng đề cập đến việc vận hành các đường dây truyền tải điện thông qua hành lang an toàn đường sắt do hệ thống hành lang này có thể dễ dàng thích ứng với hạ tầng năng lượng mới, kết nối các khu vực nông thôn giàu năng lượng tái tạo với các khu đô thị lớn.
| Một tuyến đường sắt vận tải hàng hóa ở Mỹ. (Nguồn: TechnologyMag.net) |
Hiện nhóm Backbone bước đầu đang thử nghiệm quá trình điện khí hóa đường sắt ở Hành lang phía Bắc, với các tuyến đường sắt kéo dài từ Chicago đến miền Tây Bắc nước Mỹ để chứng minh tính khả thi của giải pháp.
Theo nhóm chuyên gia, ngành đường sắt không phải là nhân tố chính gây nên biến đổi khí hậu vì lượng khí nhà kính mà ngành này thải ra chỉ chiếm 2% lượng khí nhà kính của toàn ngành vận tải Mỹ. Vì vậy, một hệ thống đường sắt sạch hơn, hiệu quả hơn có thể thay thế đáng kể cho các phương tiện đường bộ, đồng thời trở thành phương tiện chuyên chở đáng tin cậy và cạnh tranh với đường cao tốc và hàng không.