Mỹ: Thượng viện muốn để người dân kiện Saudi Arabia

Nguồn tin chính thức từ Quốc hội Mỹ cho biết, với kết quả áp đảo gần như tuyệt đối 97 phiếu thuận và chỉ 1 phiếu chống trong cuộc bỏ phiếu sáng ngày 28/9, Thượng viện Mỹ đã có nhiều hơn đa số phiếu tối thiểu theo luật định để qua đó vô hiệu hóa quyết định phủ quyết dự luật Công lý chống hành động bảo trợ khủng bố (JASTA) của ông Obama.

Động thái này được coi là “đòn choáng váng” đối với chính sách đối ngoại của Tổng thống Obama chỉ vài tháng trước khi ông rời nhiệm sở. Đây cũng là lần đầu tiên Thượng viện Mỹ có đủ số phiếu cần thiết để vô hiệu hóa một quyết định phủ quyết trong 2 nhiệm kỳ Tổng thống của ông Obama.

Chỉ có duy nhất Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Harry Reid bỏ phiếu tán thành quyết định phủ quyết của Nhà Trắng. Đa số các Thượng nghị sĩ Mỹ cho biết họ không muốn bị đánh giá là "yếu đuối" trước những đối tượng bảo trợ khủng bổ chỉ vài tuần trước khi nước Mỹ bước vào cuộc tổng tuyển cử. Đây là điều cần thiết trong bối cảnh cử tri Mỹ ngày càng lo lắng về chủ nghĩa khủng bố Hồi giáo cực đoan sau các vụ tấn công mới đây tại New York, Minnesota và Orlando. 

Tổng thống Obama đã gửi thư cho các nhà lãnh đạo tại Thượng viện để bày tỏ quan ngại đối với động thái này. Ông cảnh báo dự luật JASTA sẽ “gây phương hại cho các lợi ích quốc gia của Mỹ” và làm xói mòn nguyên tắc quyền miễn trừ pháp lý của một quốc gia. Nếu dự luật được ban hành, quan hệ đồng minh thân cận giữa Mỹ và Saudi Arabia có nguy cơ leo thang căng thẳng, tạo tiền lệ để các nước khác ban hành những điều luật tương tự. Khi đó, quân đội Mỹ, các nhân viên tình báo, ngoại giao và công vụ Mỹ có thể bị khởi kiện ở nước ngoài. Các tài sản của Chính phủ Mỹ cũng đứng trước nguy cơ bị tịch thu. 

Hạ viện Mỹ sẽ phải tiến hành một cuộc bỏ phiếu tương tự để vô hiệu hóa quyền phủ quyết của Tổng thống. Phát biểu hồi tuần trước với báo giới, Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan nói rằng ông hy vọng Hạ viện sẽ giành đủ số phiếu cần thiết để qua đó đưa dự luật JASTA vào thực thi.