NAFTA – Giấc mộng dang dở của Mexico

Hơn 20 năm tham gia Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA), tự do thương mại đã đem lại những sự lựa chọn hoàn hảo cho người tiêu dùng Mexico. Tuy nhiên, nhiều hứa hẹn khác vẫn chưa thể trở thành hiện thực.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Dòng người phản đối NAFTA tại Mexico City vào ngày 31/1/2008. (Nguồn: EPA)

Thị trường hoàn hảo

Nhìn thủ đô Mexico City ngày nay được điểm xuyết bởi Starbucks, Walmart và các cửa hàng Krispy Kreme…, thật khó để nhớ lại hình ảnh đất nước này trước khi NAFTA có hiệu lực. Tự do thương mại đã đem lại những sự lựa chọn hoàn hảo cho người tiêu dùng Mexico.

Nhà kinh tế học Alfredo Coutino - hiện là giám đốc bộ phận nghiên cứu Mỹ Latinh của Moody's Analytics cho biết: Trước đây, ở Mexico, việc có một đôi giày thể thao nhập khẩu là thể hiện được địa vị xã hội, vì nó rất đắt tiền. Nhưng hiện nay thì đại đa số người Mexico đã có thể sở hữu những thứ từng được coi là các mặt hàng xa xỉ phẩm".

Trong một số lĩnh vực nhất định, Mexico cũng đã tận dụng được một số ưu thế khi tham gia Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ với Mỹ và Canada. Trong đó có thể kể đến thị trường ô tô, điện tử và nông nghiệp đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ. Dòng vốn đầu tư từ các ngân hàng nước ngoài đổ vào nền kinh tế nước này đã kéo theo việc tiếp cận tín dụng dễ dàng hơn.

Tuy nhiên, cũng theo ông Alfredo Coutino, “cái giá” để được lựa chọn nhiều hàng hóa hơn của người tiêu dùng Mexico xem ra không phải là rẻ.

Cái giá phải trả…

"Có tới 30-40% những điều mà họ hứa hẹn trong NAFTA đã không bao giờ xảy ra", ông Rodolfo Hurtado Corona, 65 tuổi, làm tài xế ở Mexico City nói. Vừa trả lời phỏng vấn, ông này vừa chỉ vào chiếc xe thể thao đa dụng bóng loáng của ông chủ mình và cho biết: "Trước đây chỉ có một vài thương hiệu thôi, nhưng giờ thì rất nhiều hãng để lựa chọn".

Cách đây hơn 20 năm, cùng với hai ông lớn Mỹ và Canada, Mexico hào hứng tham gia NAFTA với tràn đầy hy vọng. Phần lớn người dân Mexico đã kỳ vọng, hiệp định này sẽ mang lại nhiều lợi ích kinh tế cho bản thân họ và đem lại một cơ hội phát triển cho đất nước. Nhưng cho đến nay, NAFTA dường như vẫn chưa thể thay đổi được một số vấn đề then chốt, vốn lâu nay vẫn tồn tại trong nền kinh tế Mexico như, thu hẹp khoảng cách tiền lương giữa Mexico và Mỹ, thúc đẩy tăng trưởng công ăn việc làm, xóa đói giảm nghèo và bảo vệ môi trường.

Phần lớn người Mexico không thấy có sự thay đổi đáng kể nào trong thu nhập của họ. Không phủ nhận, việc tham gia NAFTA, cùng với toàn cầu hóa đã tạo ra nhiều công ăn việc làm hơn cho người Mexico, nhưng đáng tiếc, hầu hết các công việc này đều có mức lương khá thấp. Không đúng như một điều khoản trong Hiệp đinh NAFTA, tiếng nói của công đoàn ở Mexico vẫn chưa đủ trọng lượng, trong khi áp lực cạnh tranh từ Châu Á và Trung Mỹ khiến cho mức lương người lao động vẫn rất thấp, khiến làn sóng người Mexico nhập cư trái phép vào Mỹ vẫn không ngừng gia tăng. Vấn đề này cho thấy, cơ hội được cải thiện cuộc sống trên đất nước Mexico vẫn còn khá ít ỏi.

Mức lương của lao động Mexico vẫn nổi tiếng là “bèo bọt”, thậm chí, trong một số lĩnh vực, lương của công nhân Trung Quốc còn cao hơn. Bởi thế, tiến trình thu hẹp khoảng cách mức lương giữa Mexico và Mỹ chưa bao giờ đạt được giới hạn. Năm 1997, lương bình quân công nhân ngành sản xuất tại Mexico bằng 15% của Mỹ, tới năm 2012, con số đó đã tăng nhẹ và ổn định ở mức 18%.

Đúng là từ khi gia nhập NAFTA, tầng lớp trung lưu Mexico đang gia tăng về số lượng, nhưng nước này cũng là quốc gia Mỹ Latinh duy nhất có tỷ lệ nghèo đói gia tăng trong các năm gần đây. Theo số liệu của Ủy ban kinh tế nhóm các nước Mỹ Latinh, tại hầu hết các quốc gia thuộc khu vực này, tỷ lệ đói nghèo đã giảm từ 48,4% trong năm 1990 xuống còn 27,9% trong năm 2013. Nhưng riêng Mexico, tỷ lệ nghèo đói đã quay trở lại mức 51,3% vào năm 2012.

Trước NAFTA, Mexico là một nền kinh tế khép kín, nhiều nợ nần, bị chi phối bởi các doanh nghiệp nhà nước và một nền nông nghiệp với phần lớn là các nông trại nhỏ lẻ, năng suất thấp. Đó là lý do khiến nhiều người e ngại về tình trạng thất nghiệp hàng loạt khi Mexico chính thức tham gia NAFTA. Lo ngại đó đã trở thành sự thật, khi nông sản giá rẻ từ Mỹ ồ ạt đổ vào Mexico khiến nhiều nông dân phá sản.

Một vấn đề khác đã được cảnh báo khi Mexico tham gia NAFTA, đó là bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, chỉ trong đoạn từ 2004 tới 2011, lượng ắc quy xe hơi phế thải mà Mỹ xuất qua Mexico để tái chế lấy chì đã tăng 500%. Đến nay, các nhà chức trách mới chỉ bắt đầu xem xét việc buộc các công ty xuất khẩu mặt hàng này sang Mexico phải xin giấy chứng nhận.

Dường như NAFTA đã thực hiện rất tốt việc bảo vệ các nhà đầu tư nước ngoài. Hiệp định đã thiết lập các ủy ban chuyên gia đóng vai trò trọng tài giải quyết khiếu nại của nhà đầu tư, bỏ qua vai trò của tòa án địa phương, trong khi đó, đa phần các khiếu nại có liên quan đến các quy định về tài nguyên thiên nhiên hay môi trường. Tuy nhiên, các quy định về bảo vệ môi trường đã không thể phát huy được sức mạnh trước những thỏa thuận về bảo vệ các nhà đầu tư nước ngoài.

Theo nhận định của chuyên gia Scott Sinclair thuộc một trung tâm nghiên cứu chính sách ở Canada, “tiến trình giải quyết qua trọng tài không giống như hệ thống tòa án trong nước. Nó không có gì là công bằng và cởi mở". Vì thế, từ khi gia nhập NAFTA, Mexico và Canada đã phải thanh toán khoảng 350 triệu USD tiền bồi thường cho các nhà đầu tư nước ngoài.

Một bản báo cáo của Quốc hội Mỹ vào năm 2010 cũng đã chỉ ra rằng, "hầu hết các nghiên cứu đã cho thấy, sau khi NAFTA chính thức có hiệu lực, những tác động tích cực lên Mexico là khá khiêm tốn".

Tuy nhiên, theo ông Alfredo Coutino, đúng là người Mexico đã không đạt được những kỳ vọng về lợi ích mà NAFTA mang lại. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng: “Nếu thỏa thuận này không được ký kết thì Mexico sẽ rơi vào thực trạng còn tồi tệ hơn nhiều so với thời điểm hiện nay, sau khi tham gia Hiệp định được hơn 20 năm".

M.C (theo AP)

Xem nhiều

Đọc thêm

Bế giảng Lớp bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, kỹ năng đối với cán bộ quy hoạch Ủy viên Trung ương Đảng khóa XIV

Bế giảng Lớp bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, kỹ năng đối với cán bộ quy hoạch Ủy viên Trung ương Đảng khóa XIV

Tại Lễ bế giảng, 49 học viên là cán bộ quy hoạch Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIV được trao chứng nhận tốt nghiệp.
Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Tổng thống Bulgaria Rumen Radev

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Tổng thống Bulgaria Rumen Radev

Tổng Bí thư Tô Lâm trao đổi với Tổng thống Rumen Radev một số phương hướng, biện pháp lớn nhằm thúc đẩy đưa quan hệ giữa hai nước lên tầm ...
Đoàn Trưởng cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài được bổ nhiệm năm 2024 làm việc tại Bộ Quốc phòng

Đoàn Trưởng cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài được bổ nhiệm năm 2024 làm việc tại Bộ Quốc phòng

Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng chủ trì buổi gặp mặt với đoàn Trưởng cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài năm 2024.
Trường Đại học Cần Thơ mở thêm nhiều ngành mới, trong đó có Trí tuệ nhân tạo

Trường Đại học Cần Thơ mở thêm nhiều ngành mới, trong đó có Trí tuệ nhân tạo

Hội đồng trường - Trường Đại học Cần Thơ đã phê duyệt chủ trương mở các ngành mới ở trình độ đại học và thạc sĩ.
Tổng thống Mỹ Biden và 'nước cờ cuối' củng cố di sản, tạo không gian để ông Trump trổ tài 'bậc thầy thương thuyết'

Tổng thống Mỹ Biden và 'nước cờ cuối' củng cố di sản, tạo không gian để ông Trump trổ tài 'bậc thầy thương thuyết'

Tổng thống Mỹ Joe Biden vẫn nỗ lực nhằm thay đổi cục diện xung đột Nga-Ukraine và Trung Đông, tuy nhiên, sẽ chỉ là 'muối bỏ bể'.
Tin thế giới 25/11: Ukraine tấn công kho dầu Nga, Tổng thống Philippines bị đe dọa ám sát, Niger nổi giận với EU

Tin thế giới 25/11: Ukraine tấn công kho dầu Nga, Tổng thống Philippines bị đe dọa ám sát, Niger nổi giận với EU

Báo Thế giới và Việt nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong 24h.
Khủng hoảng năng lượng châu Âu: Tình hình đặc biệt lo ngại, dự trữ khí đốt đang cạn kiệt nhanh chóng

Khủng hoảng năng lượng châu Âu: Tình hình đặc biệt lo ngại, dự trữ khí đốt đang cạn kiệt nhanh chóng

Châu Âu đối mặt với cuộc khủng hoảng năng lượng mới khi nguồn dự trữ khí đốt cạn kiệt nhanh chóng cùng với nguy cơ gián đoạn nguồn cung từ Nga.
Cơ hội nghìn năm có một để Mỹ và châu Âu 'đánh thức' Dòng chảy phương Bắc 2, Nga cũng muốn điều này?

Cơ hội nghìn năm có một để Mỹ và châu Âu 'đánh thức' Dòng chảy phương Bắc 2, Nga cũng muốn điều này?

Doanh nhân Stephen P. Lynch đề nghị các quan chức Mỹ cho phép đấu thầu đường ống dẫn khí Dòng chảy phương Bắc 2 của Nga.
Đón ông Trump trở lại, Trung Quốc đã sẵn sàng mở kho 'vũ khí trả đũa', có một vấn đề khổng lồ 'cứu' kinh tế

Đón ông Trump trở lại, Trung Quốc đã sẵn sàng mở kho 'vũ khí trả đũa', có một vấn đề khổng lồ 'cứu' kinh tế

Với nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump tại Nhà Trắng, thuế quan là một nỗi lo với phần còn lại của thế giới, đặc biệt là Trung Quốc.
Giá vàng hôm nay 25/11/2024: Giá vàng lại tăng vọt bất chấp mọi trở ngại, tin địa chính trị 'nóng hổi' thị trường 'nóng rẫy', còn cơ hội đầu tư không?

Giá vàng hôm nay 25/11/2024: Giá vàng lại tăng vọt bất chấp mọi trở ngại, tin địa chính trị 'nóng hổi' thị trường 'nóng rẫy', còn cơ hội đầu tư không?

Giá vàng hôm nay 25/11/2024: Giá vàng lại tăng vọt bất chấp mọi trở ngại, tin địa chính trị 'nóng hổi' thị trường 'nóng rẫy', còn cơ hội đầu tư không?
Tiền điện tử đang thao túng nhận thức của công chúng, làm xao nhãng nhà đầu tư vàng?

Tiền điện tử đang thao túng nhận thức của công chúng, làm xao nhãng nhà đầu tư vàng?

Chuyên gia cảnh báo rằng sự tăng giá của bitcoin đang tạo cảm giác an toàn giả tạo cho nhà đầu tư, cho rằng tiền điện tử không ổn định như vàng.
Đánh đổi xứng đáng của ông Trump?

Đánh đổi xứng đáng của ông Trump?

Vấn đề kinh tế, một trong những yếu tố then chốt giúp ông Trump chiến thắng, đã 'bắn trúng hồng tâm'.
PetroVietnam làm chủ công nghệ thăm dò, khai thác tiên tiến nhất trên thế giới

PetroVietnam làm chủ công nghệ thăm dò, khai thác tiên tiến nhất trên thế giới

PetroVietnam đã trở thành tập đoàn kinh tế - kỹ thuật quan trọng hàng đầu của đất nước, làm chủ các công nghệ thăm dò, khai thác tiên tiến nhất thế giới.
Giá cà phê hôm nay 25/11/2024: Giá cà phê tăng mạnh bất thường, robusta tiến sát mốc lịch sử, dự báo thị trường thế nào?

Giá cà phê hôm nay 25/11/2024: Giá cà phê tăng mạnh bất thường, robusta tiến sát mốc lịch sử, dự báo thị trường thế nào?

Giá cà phê hôm nay 25/11/2024: Giá cà phê tăng mạnh bất thường, robusta tiến sát mốc lịch sử, dự báo thị trường thế nào?
Giá xăng dầu hôm nay 25/11: Xung đột Nga-Ukraine 'khuấy động' thị trường, giá dầu chứng kiến tuần tăng vọt hơn 5%

Giá xăng dầu hôm nay 25/11: Xung đột Nga-Ukraine 'khuấy động' thị trường, giá dầu chứng kiến tuần tăng vọt hơn 5%

Giá xăng dầu hôm nay 25/11, tuần trước, nguy cơ leo thang xung đột Nga-Ukraine là tâm điểm khiến các nhà đầu tư lo lắng khiến giá dầu tăng vọt hơn 5%.
Giá heo hơi hôm nay 25/11: Giá heo điều chỉnh trái chiều giữa các miền, công bố hết dịch và cấp lại heo giống

Giá heo hơi hôm nay 25/11: Giá heo điều chỉnh trái chiều giữa các miền, công bố hết dịch và cấp lại heo giống

Nhìn chung, giá heo hơi hôm nay tiếp tục điều chỉnh trái chiều giữa các miền. Hiện tại, thương lái trên cả nước thu mua heo hơi từ 59.000 - 63.000 đồng/kg.
Đảng bộ PetroVietnam tích cực thực hiện Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam

Đảng bộ PetroVietnam tích cực thực hiện Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam

Đảng bộ PetroVietnam tích cực thực hiện Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam...
Giá tiêu hôm nay 25/11/2024: Thị trường phản ứng trái chiều; người trồng lo lắng trước nguy cơ mất mùa vụ thu hoạch 2025

Giá tiêu hôm nay 25/11/2024: Thị trường phản ứng trái chiều; người trồng lo lắng trước nguy cơ mất mùa vụ thu hoạch 2025

Giá tiêu hôm nay 25/11/2024 tại thị trường trong nước tăng ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 139.000 – 140.000 đồng/kg.
Bất động sản mới nhất: Địa ốc Việt Nam hút vốn nhà đầu tư ngoại, bất ngờ về giá căn hộ tại TPHCM, quyền của chủ sở hữu nhà ở

Bất động sản mới nhất: Địa ốc Việt Nam hút vốn nhà đầu tư ngoại, bất ngờ về giá căn hộ tại TPHCM, quyền của chủ sở hữu nhà ở

Vốn FDI đổ vào địa ốc tăng mạnh, khảo sát giá căn hộ một số dự án TPHCM, quy định về quyền của chủ sở hữu nhà ở… là tin bất động sản (BĐS) mới ...
Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Chênh lệch giá chung cư giữa Đông và Tây Hà Nội, đề nghị dừng thanh tra 10 dự án, điều kiện bồi thường khi thu hồi đất

Khảo sát thị trường chung cư Hà Nội, Hải Dương đề nghị dừng thanh tra 10 dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới

Theo Báo cáo của Batdongsan.com.vn nửa cuối năm 2024, 73% những người đã kết hôn nhưng chưa có con dự định mua nhà trong 1 năm tới.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư chỉ tăng không giảm, giá thuê lại ‘bất động’, điều kiện để cưỡng chế thu hồi đất

Căn hộ chung cư vẫn là 'điểm nóng' của thị trường, gần 4.000 căn hộ cũ tại TP.HCM sắp được sửa chữa… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Bất động sản mới nhất: Danh sách dự án chung cư giá cao ngất tại Hà Nội và TPHCM, làm gì khi mua phải đất ‘dính’ quy hoạch?

Loạt dự án chung cư giá tăng vọt tại Hà Nội và TPHCM, Cần Thơ kiểm kê đất đai chuyên đề về sân golf… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững

Giải thưởng Nhà môi giới bất động sản Việt Nam nhằm tôn vinh các cá nhân có đóng góp tích cực, nỗ lực thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/11: USD nhắm mốc 110, EUR 'bi quan'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/11: USD nhắm mốc 110, EUR 'bi quan'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/11 ghi nhận USD duy trì được vị thế vững chắc.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11: USD vượt mốc 107, thị trường tự do gây bất ngờ

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 22/11 ghi nhận đồng USD lên mức 107,15, mức cao nhất kể từ ngày 4/10/2023.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11: Loạt đồng tiền trú ẩn an toàn tăng giá

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 21/11 ghi nhận Yen Nhật, đồng Franc Thụy Sỹ và đồng bạc xanh đã tăng giá.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11: USD hạ nhiệt, Yen Nhật thêm 'báo động'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 20/11 tiếp tục hạ nhiệt, vẫn neo trên mức 106.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11: USD đảo chiều, thị trường tự do tiếp đà 'bay cao'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/11 ghi nhận đồng USD giảm trong khi đồng EUR tăng 0,54%, đạt mức 1,0598 USD.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11: Thị trường tự do tiến xa

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/11 ghi nhận USD mua vào tại các thị trường tự do đang cao hơn 465 đồng so với kênh ngân hàng.
Phiên bản di động