NAFTA – Giấc mộng dang dở của Mexico

Hơn 20 năm tham gia Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA), tự do thương mại đã đem lại những sự lựa chọn hoàn hảo cho người tiêu dùng Mexico. Tuy nhiên, nhiều hứa hẹn khác vẫn chưa thể trở thành hiện thực.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Dòng người phản đối NAFTA tại Mexico City vào ngày 31/1/2008. (Nguồn: EPA)

Thị trường hoàn hảo

Nhìn thủ đô Mexico City ngày nay được điểm xuyết bởi Starbucks, Walmart và các cửa hàng Krispy Kreme…, thật khó để nhớ lại hình ảnh đất nước này trước khi NAFTA có hiệu lực. Tự do thương mại đã đem lại những sự lựa chọn hoàn hảo cho người tiêu dùng Mexico.

Nhà kinh tế học Alfredo Coutino - hiện là giám đốc bộ phận nghiên cứu Mỹ Latinh của Moody's Analytics cho biết: Trước đây, ở Mexico, việc có một đôi giày thể thao nhập khẩu là thể hiện được địa vị xã hội, vì nó rất đắt tiền. Nhưng hiện nay thì đại đa số người Mexico đã có thể sở hữu những thứ từng được coi là các mặt hàng xa xỉ phẩm".

Trong một số lĩnh vực nhất định, Mexico cũng đã tận dụng được một số ưu thế khi tham gia Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ với Mỹ và Canada. Trong đó có thể kể đến thị trường ô tô, điện tử và nông nghiệp đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ. Dòng vốn đầu tư từ các ngân hàng nước ngoài đổ vào nền kinh tế nước này đã kéo theo việc tiếp cận tín dụng dễ dàng hơn.

Tuy nhiên, cũng theo ông Alfredo Coutino, “cái giá” để được lựa chọn nhiều hàng hóa hơn của người tiêu dùng Mexico xem ra không phải là rẻ.

Cái giá phải trả…

"Có tới 30-40% những điều mà họ hứa hẹn trong NAFTA đã không bao giờ xảy ra", ông Rodolfo Hurtado Corona, 65 tuổi, làm tài xế ở Mexico City nói. Vừa trả lời phỏng vấn, ông này vừa chỉ vào chiếc xe thể thao đa dụng bóng loáng của ông chủ mình và cho biết: "Trước đây chỉ có một vài thương hiệu thôi, nhưng giờ thì rất nhiều hãng để lựa chọn".

Cách đây hơn 20 năm, cùng với hai ông lớn Mỹ và Canada, Mexico hào hứng tham gia NAFTA với tràn đầy hy vọng. Phần lớn người dân Mexico đã kỳ vọng, hiệp định này sẽ mang lại nhiều lợi ích kinh tế cho bản thân họ và đem lại một cơ hội phát triển cho đất nước. Nhưng cho đến nay, NAFTA dường như vẫn chưa thể thay đổi được một số vấn đề then chốt, vốn lâu nay vẫn tồn tại trong nền kinh tế Mexico như, thu hẹp khoảng cách tiền lương giữa Mexico và Mỹ, thúc đẩy tăng trưởng công ăn việc làm, xóa đói giảm nghèo và bảo vệ môi trường.

Phần lớn người Mexico không thấy có sự thay đổi đáng kể nào trong thu nhập của họ. Không phủ nhận, việc tham gia NAFTA, cùng với toàn cầu hóa đã tạo ra nhiều công ăn việc làm hơn cho người Mexico, nhưng đáng tiếc, hầu hết các công việc này đều có mức lương khá thấp. Không đúng như một điều khoản trong Hiệp đinh NAFTA, tiếng nói của công đoàn ở Mexico vẫn chưa đủ trọng lượng, trong khi áp lực cạnh tranh từ Châu Á và Trung Mỹ khiến cho mức lương người lao động vẫn rất thấp, khiến làn sóng người Mexico nhập cư trái phép vào Mỹ vẫn không ngừng gia tăng. Vấn đề này cho thấy, cơ hội được cải thiện cuộc sống trên đất nước Mexico vẫn còn khá ít ỏi.

Mức lương của lao động Mexico vẫn nổi tiếng là “bèo bọt”, thậm chí, trong một số lĩnh vực, lương của công nhân Trung Quốc còn cao hơn. Bởi thế, tiến trình thu hẹp khoảng cách mức lương giữa Mexico và Mỹ chưa bao giờ đạt được giới hạn. Năm 1997, lương bình quân công nhân ngành sản xuất tại Mexico bằng 15% của Mỹ, tới năm 2012, con số đó đã tăng nhẹ và ổn định ở mức 18%.

Đúng là từ khi gia nhập NAFTA, tầng lớp trung lưu Mexico đang gia tăng về số lượng, nhưng nước này cũng là quốc gia Mỹ Latinh duy nhất có tỷ lệ nghèo đói gia tăng trong các năm gần đây. Theo số liệu của Ủy ban kinh tế nhóm các nước Mỹ Latinh, tại hầu hết các quốc gia thuộc khu vực này, tỷ lệ đói nghèo đã giảm từ 48,4% trong năm 1990 xuống còn 27,9% trong năm 2013. Nhưng riêng Mexico, tỷ lệ nghèo đói đã quay trở lại mức 51,3% vào năm 2012.

Trước NAFTA, Mexico là một nền kinh tế khép kín, nhiều nợ nần, bị chi phối bởi các doanh nghiệp nhà nước và một nền nông nghiệp với phần lớn là các nông trại nhỏ lẻ, năng suất thấp. Đó là lý do khiến nhiều người e ngại về tình trạng thất nghiệp hàng loạt khi Mexico chính thức tham gia NAFTA. Lo ngại đó đã trở thành sự thật, khi nông sản giá rẻ từ Mỹ ồ ạt đổ vào Mexico khiến nhiều nông dân phá sản.

Một vấn đề khác đã được cảnh báo khi Mexico tham gia NAFTA, đó là bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, chỉ trong đoạn từ 2004 tới 2011, lượng ắc quy xe hơi phế thải mà Mỹ xuất qua Mexico để tái chế lấy chì đã tăng 500%. Đến nay, các nhà chức trách mới chỉ bắt đầu xem xét việc buộc các công ty xuất khẩu mặt hàng này sang Mexico phải xin giấy chứng nhận.

Dường như NAFTA đã thực hiện rất tốt việc bảo vệ các nhà đầu tư nước ngoài. Hiệp định đã thiết lập các ủy ban chuyên gia đóng vai trò trọng tài giải quyết khiếu nại của nhà đầu tư, bỏ qua vai trò của tòa án địa phương, trong khi đó, đa phần các khiếu nại có liên quan đến các quy định về tài nguyên thiên nhiên hay môi trường. Tuy nhiên, các quy định về bảo vệ môi trường đã không thể phát huy được sức mạnh trước những thỏa thuận về bảo vệ các nhà đầu tư nước ngoài.

Theo nhận định của chuyên gia Scott Sinclair thuộc một trung tâm nghiên cứu chính sách ở Canada, “tiến trình giải quyết qua trọng tài không giống như hệ thống tòa án trong nước. Nó không có gì là công bằng và cởi mở". Vì thế, từ khi gia nhập NAFTA, Mexico và Canada đã phải thanh toán khoảng 350 triệu USD tiền bồi thường cho các nhà đầu tư nước ngoài.

Một bản báo cáo của Quốc hội Mỹ vào năm 2010 cũng đã chỉ ra rằng, "hầu hết các nghiên cứu đã cho thấy, sau khi NAFTA chính thức có hiệu lực, những tác động tích cực lên Mexico là khá khiêm tốn".

Tuy nhiên, theo ông Alfredo Coutino, đúng là người Mexico đã không đạt được những kỳ vọng về lợi ích mà NAFTA mang lại. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng: “Nếu thỏa thuận này không được ký kết thì Mexico sẽ rơi vào thực trạng còn tồi tệ hơn nhiều so với thời điểm hiện nay, sau khi tham gia Hiệp định được hơn 20 năm".

M.C (theo AP)

Xem nhiều

Đọc thêm

Khai trương trụ sở Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent: Nơi phát triển trí tuệ Việt - Dấu ấn 7 năm thành lập

Khai trương trụ sở Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent: Nơi phát triển trí tuệ Việt - Dấu ấn 7 năm thành lập

Ngày 1/11/ 2024, Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent chính thức khai trương trụ sở mới tại 86/42 Phổ Quang, Phường 2, Quận Tân Bình, TP. HCM. ...
Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Người đứng đầu cơ quan lập pháp Crimea Vladimir Konstantinov ngày 2/11 cáo buộc phương Tây đang bí mật cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine bằng nhiều chiêu ...
Doanh nhân Mai Phương: Đam mê, tâm huyết cùng Đông trùng hạ thảo

Doanh nhân Mai Phương: Đam mê, tâm huyết cùng Đông trùng hạ thảo

Thời điểm đại dịch Covid -19 bùng phát từ năm 2020 cũng là doanh nhân Nguyễn Thị Mai Phương nhận ra tiềm năng to lớn của thị trường các sản ...
Nguy cơ nạn đói đang gia tăng, Nam Sudan cần hơn 400 triệu USD

Nguy cơ nạn đói đang gia tăng, Nam Sudan cần hơn 400 triệu USD

Liên hợp quốc kêu gọi khẩn cấp quyên góp 404 triệu USD nhằm hỗ trợ các hoạt động viện trợ nhân đạo tại Nam Sudan trong năm tới trong bối ...
Ông Nghiêm Xuân Thành giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa

Ông Nghiêm Xuân Thành giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa

Chiều 2/11, tại thành phố Nha Trang, Tỉnh ủy Khánh Hòa tổ chức hội nghị công bố quyết định của Bộ Chính trị về công tác cán bộ.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Chương trình của tỷ phú Elon Musk tặng 1 triệu USD ngẫu nhiên cho cử tri khi tham gia bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 5/11 tới vướng vào kiện ...
Khám phá bí mật đằng sau Hello Kitty: Từ biểu tượng đến siêu sao toàn cầu

Khám phá bí mật đằng sau Hello Kitty: Từ biểu tượng đến siêu sao toàn cầu

Nhân vật Hello Kitty, do công ty Nhật Bản Sanrio sở hữu, đã trở thành một biểu tượng văn hóa toàn cầu. Kể từ khi ra đời đã tạo ra tổng doanh thu ước tính ...
‘Cổ tích’ về các quỹ đầu tư Trung Đông

‘Cổ tích’ về các quỹ đầu tư Trung Đông

Các khoản đầu tư tỷ USD đang dần thay thế dầu mỏ, tạo dựng 'quyền lực mới' cho các nền kinh tế Trung Đông.
Thực hiện đúng cam kết trong OPEC+, Iraq xác nhận làm điều này

Thực hiện đúng cam kết trong OPEC+, Iraq xác nhận làm điều này

Nền kinh tế Iraq phụ thuộc rất nhiều vào xuất khẩu dầu thô, chiếm khoảng 90% nguồn thu của nước này.
Căng thẳng Mỹ-Trung Quốc: Một công ty tại New York bị trừng phạt, Washington siết giao dịch mua bất động sản của nước ngoài gần căn cứ quân sự

Căng thẳng Mỹ-Trung Quốc: Một công ty tại New York bị trừng phạt, Washington siết giao dịch mua bất động sản của nước ngoài gần căn cứ quân sự

Mỹ áp dụng mức phạt 500.000 USD đối với công ty GlobalFoundries có trụ sở ở New York do đã vận chuyển chip tới một công ty ở Trung Quốc.
Giá vàng hôm nay 2/11/2024: Giá vàng đang được điều chỉnh mạnh - cơ hội mua vào ngay lúc này, 'diễn biến lạ' ở thị trường trong nước?

Giá vàng hôm nay 2/11/2024: Giá vàng đang được điều chỉnh mạnh - cơ hội mua vào ngay lúc này, 'diễn biến lạ' ở thị trường trong nước?

Giá vàng hôm nay 2/11/2024: Giá vàng đang được điều chỉnh - cơ hội mua vào ngay lúc này, 'diễn biến lạ' ở thị trường trong nước?
Học giả Pháp: Mục tiêu của BRICS không chỉ là phi USD hóa, mà là phi phương Tây hóa

Học giả Pháp: Mục tiêu của BRICS không chỉ là phi USD hóa, mà là phi phương Tây hóa

Mục tiêu của BRICS không chỉ là phi USD hóa, mà là phi phương Tây hóa. Họ đã chuẩn bị chu đáo từng bước để tiến tới mục tiêu này?
Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt

Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt

Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt.
Giá xăng dầu hôm nay 2/11: Tăng nhẹ trước thông tin Iran có khả năng tấn công trả đũa Israel

Giá xăng dầu hôm nay 2/11: Tăng nhẹ trước thông tin Iran có khả năng tấn công trả đũa Israel

Giá xăng dầu hôm nay 2/11, giá dầu tăng nhẹ do có thông tin Iran đang chuẩn bị tấn công trả đũa Israel từ phía Iraq trong những ngày tới.
Giá heo hơi hôm nay 2/11: Tăng, giảm trái chiều tại 2 miền Nam, Bắc; nhập khẩu thịt và phụ phẩm động vật dùng làm thực phẩm tăng nhẹ

Giá heo hơi hôm nay 2/11: Tăng, giảm trái chiều tại 2 miền Nam, Bắc; nhập khẩu thịt và phụ phẩm động vật dùng làm thực phẩm tăng nhẹ

Giá heo hơi hôm nay điều chỉnh tăng, giảm trái chiều tại thị trường miền Bắc và miền Nam, giao dịch trong khoảng 58.000 - 64.000 đồng/kg.
Giá tiêu hôm nay 2/11/2024: Kim ngạch xuất khẩu tiêu Việt tăng ấn tượng, thị trường giảm trước áp lực bán ra

Giá tiêu hôm nay 2/11/2024: Kim ngạch xuất khẩu tiêu Việt tăng ấn tượng, thị trường giảm trước áp lực bán ra

Giá tiêu hôm nay 2/11/2024 tại thị trường trong nước lao dốc ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 141.000 - 142.500 đồng/kg.
Blockchain và AI giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và duy trì lợi thế cạnh tranh

Blockchain và AI giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và duy trì lợi thế cạnh tranh

Blockchain và AI không chỉ là xu hướng, mà đã trở thành những công cụ thiết yếu giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và duy trì lợi thế cạnh tranh.
Đông Triều, Quảng Ninh trở thành thành phố: Bước tiến vượt bậc, mở kỷ nguyên phát triển mới

Đông Triều, Quảng Ninh trở thành thành phố: Bước tiến vượt bậc, mở kỷ nguyên phát triển mới

Từ một vùng quê thuần nông, ngày 1/11, Đông Triều chính thức vươn mình trở thành thành phố.
Bất động sản mới nhất: Chung cư từ cũ đến mới liên tục tăng giá, thiết lập mặt bằng mới, TPHCM quy định về diện tích tối thiểu được tách thửa

Bất động sản mới nhất: Chung cư từ cũ đến mới liên tục tăng giá, thiết lập mặt bằng mới, TPHCM quy định về diện tích tối thiểu được tách thửa

Giá chung cư tăng mạnh, cục bộ lên tới 40% theo quý, thủ tục chuyển đất trồng hoa màu sang đất thổ cư… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Đất nền Vành đai 4 ‘nổi sóng’, Hà Nội đề xuất giá thuê nhà ở xã hội, nguyên tắc đóng góp khi xây lại chung cư

Bất động sản mới nhất: Đất nền Vành đai 4 ‘nổi sóng’, Hà Nội đề xuất giá thuê nhà ở xã hội, nguyên tắc đóng góp khi xây lại chung cư

Đất nền Vành đai 4 hút nhà đầu tư, nguyên tắc đóng góp khi xây lại nhà chung cư… là những tin bất động sản mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội liên tục leo đỉnh, không còn căn hộ vừa túi tiền, ngăn ‘cò đất’ thổi giá ở TPHCM

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội liên tục leo đỉnh, không còn căn hộ vừa túi tiền, ngăn ‘cò đất’ thổi giá ở TPHCM

Dư thừa căn hộ cao cấp, thiếu nhà ở vừa túi tiền đa số người dân, thủ tục mua bán căn hộ chung cư năm 2024… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội ‘nhảy múa’, khảo sát những dự án điển hình; hoàn tất thương vụ sang tay ‘siêu’ dự án ở TPHCM

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội ‘nhảy múa’, khảo sát những dự án điển hình; hoàn tất thương vụ sang tay ‘siêu’ dự án ở TPHCM

Giá chung cư Hà Nội chỉ tăng không giảm, hoàn tất thoái vốn khỏi pháp nhân chủ đầu tư 'siêu' dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giá nhà cao phi thực tế, đề xuất biện pháp chặn đầu cơ, chung cư dẫn dắt thị trường, thời điểm ấn nút tăng tốc

Bất động sản mới nhất: Giá nhà cao phi thực tế, đề xuất biện pháp chặn đầu cơ, chung cư dẫn dắt thị trường, thời điểm ấn nút tăng tốc

Đề xuất biện pháp hạn chế đầu cơ, mua đi bán lại để kiếm lời, kịch bản thị trường quý IV/2024… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Công ty cổ phần Tư vấn & Xây dựng VINHOUSES dẫn đầu thị trường về thiết kế và xây dựng nhà hiện đại

Công ty cổ phần Tư vấn & Xây dựng VINHOUSES dẫn đầu thị trường về thiết kế và xây dựng nhà hiện đại

Công ty cổ phần Tư vấn & Xây dựng VINHOUSES đã khẳng định vị thế là đơn vị dẫn đầu thị trường về thiết kế và xây dựng nhà ở, thiết lập các tiêu chuẩn ...
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 1/11: BOJ thể hiện quan điểm 'diều hâu', USD chịu áp lực so với Yen

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 1/11: BOJ thể hiện quan điểm 'diều hâu', USD chịu áp lực so với Yen

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 1/11 ghi nhận USD giảm so với Yen Nhật.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 31/10: Thông tin từ Anh gây hỗn loạn thị trường

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 31/10: Thông tin từ Anh gây hỗn loạn thị trường

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 31/10 ghi nhận USD đã giảm giá so với các loại tiền tệ chính khác.
Agribank tham dự Hội nghị Sibos 2024 do Hiệp hội viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu (SWIFT) tổ chức tại Trung Quốc

Agribank tham dự Hội nghị Sibos 2024 do Hiệp hội viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu (SWIFT) tổ chức tại Trung Quốc

Từ ngày 21-24/10/2024 tại Bắc Kinh, Trung Quốc, đoàn công tác của Agribank do Phó Tổng giám đốc Đoàn Ngọc Lưu làm trưởng đoàn đã tham dự Hội nghị Sibos (SWIFT International Banking Operations Seminar) ...
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 30/10: USD đã tăng 3,6%, trong nước không có biến động mới

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 30/10: USD đã tăng 3,6%, trong nước không có biến động mới

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 30/10 ghi nhận đồng USD đạt mức cao nhất trong 3 tháng so với đồng Yen.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/10: Yen Nhật biến động mạnh nhất, USD vững vàng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/10: Yen Nhật biến động mạnh nhất, USD vững vàng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/10 ghi nhận đồng USD đã ổn định, đồng Yen Nhật chạm mức thấp nhất trong 3 tháng.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/10: USD vững xu hướng tăng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/10: USD vững xu hướng tăng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/10 ghi nhận thị trường kỳ vọng đà tăng của đồng USD sẽ tiếp tục trong vài tuần tới.
Phiên bản di động