| Chiến dịch quân sự “chống khủng bố” của Azerbaijan đang làm nóng tình hình khu vực Nagorno-Karabakh. (Nguồn: Turkiye) |
Đụng độ bùng phát được cho là xuất phát từ tranh chấp xung quanh mỏ vàng và bạc với trữ lượng lên tới 120 tấn nằm vắt qua biên giới hai nước thuộc vùng núi Kavkaz này. Tuy nhiên, đây chỉ là cái cớ, còn mầm mống xung đột thì đã tồn tại từ lâu.
Nargony-Karabakh thuộc Azerbaijan nhưng lại có đa số người Armenia sinh sống. Sau khi Liên Xô tan rã, vùng đất này muốn đòi độc lập để gắn với Armenia. Hệ quả là, xung đột nổ ra giữa Armenia và Azerbaijan.
Lúc đầu, Armenia chiếm ưu thế. Tuy nhiên, tình thế đảo chiều sau khi Azerbaijan mở cuộc tấn công toàn diện Nargony-Karabakh vào tháng 9/2020. Dù xung đột kết thúc với hiệp định đình chiến được ký dưới sự bảo trợ của Nga là nước có quan hệ chặt chẽ với Armenia, nhưng Armenia đã bị mất một phần lãnh thổ Nagorny-Karabakh.
Việc Nga vướng bận với xung đột ở Ukraine, lực lượng vũ trang Armenia thì chịu tổn thất nặng nề trong cuộc xung đột năm 2020 và chưa thể tái thiết vì kinh tế khó khăn là cơ hội để Azerbaijan tìm cách giành thêm lợi thế. Nếu để mất thêm các vùng đất thuộc Nagorny-Karabakh, Armenia sẽ phải ký hiệp định hòa bình với các điều khoản bất lợi, thậm chí từ bỏ yêu sách chủ quyền.
Xung đột hiện nay ở Nagorny-Karabakh gây cho Nga những bất lợi khi không duy trì được vai trò gìn giữ hòa bình ở khu vực này. Lâu nay, Mỹ và châu Âu đã tìm cách can dự vào khu vực Kavkaz bằng cách đưa ra các sáng kiến hòa bình riêng cho Nagorny-Karabakh. Toan tính này sẽ có thêm cơ hội khi hiệp định đình chiến giữa Armenia và Azerbaijan do Nga bảo trợ không còn vai trò.
Kavkaz lâu nay vốn được coi là khu vực ảnh hưởng của Nga. Mâu thuẫn giữa Armenia với Azerbaijan cùng cuộc cạnh tranh giữa các nước lớn đang làm khu vực này nóng thêm.