| Một số nước NATO muốn áp mức 2% GDP là mức chi tiêu quốc phòng tối thiểu. (Nguồn: US Army) |
Hãng thông tấn DPA của Đức dẫn phát biểu của ông Stoltenberg cho hay: "Một số đồng minh ủng hộ mạnh mẽ việc xoay chuyển mục tiêu hiện tại 2% thành mức tối thiểu. Chúng tôi sẽ gặp nhau và tiến hành các cuộc họp cấp bộ cũng như thảo luận ở các nước thành viên".
Tuy nhiên, người đứng đầu NATO không nói cụ thể quốc gia thành viên nào kêu gọi mục tiêu tham vọng đó, bày tỏ kỳ vọng đạt được thỏa thuận muộn nhất vào thời điểm diễn ra hội nghị thượng đỉnh thường kỳ của tổ chức quân sự này, sẽ diễn ra tại thủ đô Vilnius của Lithuania vào ngày 11-12/7/2023.
Dù không thể hiện quan điểm cá nhân ủng hộ yêu cầu áp mức 2% GDP là tối thiểu nhưng ông Stlotenberg cho rằng, NATO cần bảo đảm năng lực phòng thủ tốt nhất có thể và việc tăng chi tiêu quốc phòng là điều không thể tránh.
Giới quan sát nhận định, các cuộc thảo luận này có thể dẫn tới nguy cơ nảy sinh mâu thuẫn mới trong nội bộ NATO về vấn đề chi tiêu quốc phòng.
Theo các nhà ngoại giao, các nước đồng minh ở phía Đông thường có những yêu cầu tài chính khắt khe hơn. Các nước như Ba Lan và Lithuania cùng với Anh gần đây thường thể hiện ủng hộ những quy định nghiêm ngặt hơn.
Trong khi đó, Đức và một số đồng minh khác như Canada và Bỉ đang xem xét những ý tưởng ngược lại. Đến nay, chi tiêu cho quốc phòng của những nước này thấp hơn đáng kể so với mức 2% GDP.
Theo các dữ liệu của NATO, Hy Lạp đang đứng đầu về chi tiêu quốc phòng là 3,76% GDP, tiếp đến là Mỹ với 3,57% GDP. Tính về số tiền, Mỹ chi 822 tỷ USD (768 tỷ Euro), hơn gấp đôi tất cả nước đồng minh khác cộng lại.
Đức chi khoảng 55,6 tỷ Euro trong khi đứng đầu tại châu Âu là Anh chi 60,9 tỷ Euro. Lần gần nhất NATO mâu thuẫn về vấn đề chi tiêu quốc phòng là khi cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump còn tại nhiệm và ông yêu cầu các nước còn lại tăng chi tiêu quốc phòng để cùng gánh vác sứ mệnh chung nếu không Washington sẽ rút khỏi khối này.
Ước tính, các nước NATO chỉ đạt mục tiêu chi 2% GDP cho quốc phòng vào năm 2024 và 2025. Theo các kế hoạch tài chính và dự báo tăng trưởng trước đây, trong 2 năm tới, chi tiêu quốc phòng của các nước trong NATO có thể giảm về mức 1,8% và 1,2%.