Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử là một hệ thống hơn 70 điểm di tích, được cấu thành từ 4 cụm di tích lịch sử quốc gia đặc biệt gồm: Khu di tích lịch sử và danh thắng Yên Tử (thành phố Uông Bí, Quảng Ninh), Khu di tích lịch sử nhà Trần (thị xã Đông Triều, Quảng Ninh), Khu di tích danh thắng Tây Yên Tử (Bắc Giang) và Khu di tích Côn Sơn-Kiếp Bạc (Hải Dương).
Quần thể này đang được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã chủ trì, phối hợp với Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam cùng ba tỉnh Quảng Ninh, Hải Dương, Bắc Giang xây dựng hồ sơ đề cử trình UNESCO xem xét, ghi vào Danh mục Di sản Thế giới.
|
| Yên Tử gắn liền với sự ra đời, hình thành và phát triển của nhà Trần (1225-1400) và hình thành nên không gian tôn giáo, văn hóa đặc trưng của Thiền phái Trúc Lâm. Trong ảnh: Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử (còn gọi là Chùa Lân) nằm trên núi Yên Tử, là nơi được vua Trần Nhân Tông chọn làm nơi để tu hành. Đây vốn là một ngôi chùa lớn, với những công trình đồ sộ nhưng đã bị hủy hoại theo thời gian, nay chỉ còn lại một vài dấu tích trên mặt đất. Năm 2002, Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử đã được xây dựng lại. |
|
| Thái Miếu nhà Trần tại Đông Triều là một trong những di tích quan trọng bậc nhất trong quần thể Khu di tích nhà Trần tại Đông Triều (Quảng Ninh), được xếp hạng di tích Quốc gia đặc biệt năm 2013. Thái Miếu được xây dựng từ thời Trần, là công trình đặc biệt có mặt bằng kiến trúc kiểu chữ Vương nhìn từ trên cao. |
|
| Tượng Đức vua Phật hoàng Trần Nhân Tông với dáng nằm mô phỏng Phật nhập niết bàn được đặt trong Am - chùa Ngọa Vân trên núi Bảo Đài, ở độ cao 600m so với mực nước biển, thuộc Khu di tích lịch sử nhà Trần (thị xã Đông Triều, Quảng Ninh). Ngọa Vân là địa danh gắn với nơi tu hành và viên tịch của vị Tổ thứ nhất Thiền phái Trúc Lâm-Trần Nhân Tông, cùng một số cao tăng thời Trần và Lê Trung hưng. |
|
| Am - chùa Ngọa Vân là một di tích quan trọng nằm trong vùng địa linh của Phật giáo Trúc Lâm Yên Tử. Đây chính là điểm dừng chân cuối cùng trong cuộc đời tu hành của Phật Hoàng Trần Nhân Tông. Di tích Ngọa Vân ngày nay là một quần thể chùa tháp lớn được bố trí thành 3 lớp trên núi Bảo Đài. Khu di tích đã được công nhận là di tích Quốc gia đặc biệt năm 2013. |
|
| Đỉnh Ngọa Vân nằm trên núi Bảo Đài thuộc dãy Yên Tử, phía Bắc được che chắn bởi dãy núi cao (Vây Rồng) quanh năm mây phủ, tạo nên khung cảnh mờ ảo, huyền bí nên nơi đây được gọi là Ngọa Vân. |
|
| Chùa Một Mái xưa vốn là động Thanh Long, tương truyền Điều Ngự Giác Hoàng Trần Nhân Tông lập am Ly Trần (thoát cõi trần) để làm nơi đọc sách, soạn kinh. Sau khi đức Điều Ngự viên tịch, am xưa được dựng thành ngôi chùa Bồ Đà, một nửa mái chùa là vòm động, một nửa mái chùa phô ngoài trời nên chùa có tên là Bán Thiên, Bán Mái, ngày nay gọi là chùa Một Mái. Đây cùng là nơi duy nhất của Yên Tử ngày nay vẫn giữ nguyên hệ thống tượng thờ và đồ thờ trong chùa toàn bằng đá trắng có niên đại cuối thời Lê, đầu thời Nguyễn. |
|
| Chùa Đồng nằm ở đỉnh cao nhất dãy Yên Tử. Đây là ngôi chùa trên đỉnh núi bằng đồng lớn nhất châu Á. Chùa còn được dân gian ví như một "kỳ quan mới” tại danh thắng Yên Tử. Chùa Đồng tọa lạc trên đỉnh Yên Sơn có độ cao 1.068 m so với mặt nước biển, có trọng lượng 70 tấn, chiều dài 4,6 m, chiều rộng 3,6 m, cao 3,35 m. Chùa được xây dựng vào thế kỷ XVII thời hậu Lê, chùa ban đầu chỉ là một khám nhỏ đúc bằng đồng. Đến năm 1740, đời vua Lê Cảnh Hưng, một cơn bão làm lật mái chùa, kẻ gian lấy nốt phần còn lại, để lại các dấu tích hố cột trên mỏm đá. Từ khi xây dựng lại đến nay, Chùa Đồng được xem là một trong các công trình kiến trúc độc đáo nhất Đông Nam Á. |
|
| Đền Kiếp Bạc thuộc thành phố Chí Linh (Khu di tích Côn Sơn-Kiếp Bạc, tỉnh Hải Dương) là nơi thờ phụng Anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn. Đền tựa lưng vào núi Trán Rồng, trước mặt là sông Lục Đầu tạo thành vùng đất quần tụ đủ tứ linh, ngũ nhạc, lục đầu giang. |
|
| Đền Kiếp Bạc thờ Anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và toàn thể gia quyến. Đền tọa lạc giữa thung lũng núi Rồng với địa thế thuận lợi nhìn ra sông Thương. Đền bao gồm các công trình Nghi Môn, giếng Mắt Rồng, các tòa điện thờ Hưng Đạo Vương, Phạm Ngũ Lão, công chúa Thiên Thành - phu nhân Hưng Đạo Vương và hai con gái Nhị vị Vương cô. Hiện đền có lưu giữ 5 pho tượng đồng mang giá trị văn hóa, tâm linh lớn. |
|
| “Bàn cờ tiên” trên đỉnh núi Côn Sơn là một khu đất bằng phẳng. Tên gọi "bàn cờ tiên" chỉ là cái tên mà dân gian đặt ra để ca ngợi và tỏ lòng ngưỡng mộ với một địa danh lịch sử đẹp đẽ và nên thơ. |
|
| Tây Yên Tử nằm ở sườn Tây và Bắc của dãy núi Yên Tử, thuộc địa bàn tỉnh Bắc Giang. Đây là nơi có hệ thống các chùa tháp, di tích cùng sự kỳ vĩ của rừng, núi liên quan đến sự hình thành thiền phái Trúc Lâm Yên Tử thời Trần như Chùa Vĩnh Nghiêm (Yên Dũng), chùa Am Vãi (Lục Ngạn), Đồng Thông (Sơn Động),... Trong ảnh: Toàn cảnh phần dưới khu du lịch Tây Yên Tử. Bên trái là ga cáp treo và bên phải là chùa Hạ. (Nguồn: CAND) |
|
| Hệ thống di tích Tây Yên Tử cùng với Đông Yên Tử và Khu di tích lịch sử nhà Trần ở Đông Triều tạo thành Quần thể di tích danh thắng Yên Tử. Trong ảnh: Cầu nối giữa ga cáp treo và chùa Hạ. Bên dưới là những bức tường đá được điêu khắc rất công phu hình của các bậc nho sĩ, trạng nguyên ngày xưa. |
(tổng hợp)