Ngày ấy “vui sao nước mắt lại trào”

Mới đó mà đã 43 năm ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước thu về một mối. Tôi không thể quên được những ngày "vui sao nước mắt lại trào" như lời một bài hát của nhạc sĩ Xuân Hồng viết sau ngày Sài Gòn được giải phóng…
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
ngay ay vui sao nuoc mat lai trao Những người lính bước tiếp cuộc chiến năm xưa
ngay ay vui sao nuoc mat lai trao Gặp người chiến sĩ bắn rơi B52

Sau ba năm làm Tổ trưởng Tổ phóng viên thường trú của Thông tấn xã Giải phóng (TTXGP) tại Đặc khu Quảng Đà, cuối tháng 2/1975, tôi nhận quyết định làm Tổ trưởng Tổ phóng viên TTXGP tại tỉnh Quảng Ngãi.

Một buổi sáng, vừa cuốc bộ vượt qua Dốc Cọp, một con dốc khá cao, tôi dừng lại bên đường nghỉ thì thấy mấy chiếc xe ô tô U-oát của Liên Xô đi đến rồi dừng lại cách tôi chỉ vài chục mét. Từ trên hai chiếc xe bước ra, tôi nhận ra Bí thư Khu ủy Khu V Võ Chí Công và Tư lệnh Quân khu Chu Huy Mân cùng một số cán bộ tháp tùng. Hai vị chỉ huy cao nhất của Đảng và Quân Giải phóng tại Khu V trò chuyện với nhau những gì tôi không thể biết, chỉ thấy thỉnh thoảng cả hai cùng cười, nhưng gương mặt vẫn có vẻ đăm chiêu, dường như đang chứa đựng một điều gì rất hệ trọng. Rồi tôi thấy hai vị bắt tay nhau, chia tay. Chiếc xe ô tô chở Tư lệnh Quân khu Chu Huy Mân tiếp tục đi vào phía Nam, còn chiếc xe chở Bí thư Khu ủy Võ Chí Công quay ngược trở ra.

ngay ay vui sao nuoc mat lai trao
Dương Đức Quảng.

Mãi sau này, khi chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử kết thúc, tôi mới biết, hôm đó Bí thư Khu ủy Võ Chí Công tiễn Tư lệnh Quân khu Chu Huy Mân lên Đắc Lắc kiểm tra công tác chuẩn bị trước khi quân ta mở màn chiến dịch Tây Nguyên bằng trận đánh lịch sử, giải phóng thị xã Buôn Mê Thuột (ngày 10/3/1975). Đó cũng là trận đánh mở màn cho cả đợt Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975 trên toàn miền Nam, kết thúc bằng chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.

Vào tới Quảng Ngãi được ít ngày, tôi nhận được tin Quân Giải phóng đã đánh chiếm Buôn Mê Thuột, mở màn chiến dịch Tây Nguyên thắng lợi. Bị đánh bất ngờ, thất thủ Buôn Mê Thuột, quân đội Sài Gòn ở Tây Nguyên bắt đầu nao núng rồi nhanh chóng hoảng loạn, tan rã, tháo chạy khỏi địa bàn chiến lược này.

Ở Quảng Ngãi, Lữ đoàn 52 chủ lực của ta cùng các đơn vị bộ đội địa phương và du kích khắp các xã phối hợp với mặt trận Tây Nguyên, đồng loạt mở các đợt tiến công quân đội Sài Gòn, tạo thành thế trận bao vây thị xã Quảng Ngãi và các thị trấn, thị tứ trong tỉnh, chuẩn bị giải phóng tỉnh nhà. Tôi bám sát Tiểu đoàn pháo binh của Lữ đoàn 52 Quân Giải phóng, sau đó đi theo bộ phận tiền phương của tỉnh, gồm một số đơn vị bộ đội địa phương và du kích các xã vùng ven tiến chiếm thị xã Quảng Ngãi. Đêm 24, rạng ngày 25/3/1975, lực lượng Quân Giải phóng tiến vào thị xã hầu như không gặp sự kháng cự nào đáng kể của Quân đội Sài Gòn. Thị xã gần như bị bỏ ngỏ vì quân Sài Gòn tháo chạy trước khi Quân Giải phóng tiến vào, đến mức trong ngăn kéo phòng làm việc của viên Thiếu tá Nguyễn Văn Tấn, Chi khu trưởng Quảng Ngãi, còn nguyên một chiếc phong bì đóng dấu tuyệt mật chưa kịp bóc. Để rồi, tôi là người bóc chiếc phong bì này, trong đó là toàn bộ kế hoạch phòng thủ Chi khu khi bị Cộng sản tiến công!

Ngay rạng sáng ngày 25/3, tôi đã theo chân bộ phận tiền phương của tỉnh tiến vào Dinh Tỉnh trưởng kiêm Tiểu khu trưởng quân đội Sài Gòn ở Quảng Ngãi, Đại tá Lê Văn Ngọc. Phòng làm việc của viên Đại tá này hầu như còn nguyên giấy tờ, trên bàn còn cả tấm biển ghi rõ tên họ, cấp bậc và chức danh của y. Tôi cầm tấm biển cho vào ba lô của mình, coi như là “một chiến lợi phẩm” thu được của địch!

Sáng cùng ngày, được một người thợ chụp ảnh chở xe Honda, tôi đi khắp thị xã, đâu đâu cũng thấy giầy, quần áo, nón mũ… của sĩ quan, binh lính Quân đội Sài Gòn vứt bừa bãi trên hè, trên đường. Từ thị xã Quảng Ngãi, chiếc xe đưa tôi qua cầu Trà Khúc, đi ngược về phía Chu Lai, căn cứ khổng lồ của quân Mỹ trước đây, nơi nhiều lính Sài Gòn tháo chạy trong đêm, kéo theo cả gia đình cùng chạy. Lác đác trên đường vẫn còn một vài xác chết của binh lính Sài Gòn chưa kịp đưa đi chôn cất. Gần trưa, bắt đầu thấy nhiều người dân quay trở về nhà...

ngay ay vui sao nuoc mat lai trao
Tác giả (người đeo máy ảnh) cùng đồng đội tại Quảng Ngãi, tháng 2/1975. (Ảnh do tác giả cung cấp)

Chiều hôm ấy, tôi viết bài báo đầu tiên, có tiêu đề: “Thị xã Quảng Ngãi hoàn toàn giải phóng!”, đưa cho điện báo viên của Ban Tuyến huấn tỉnh ủy Quảng Ngãi đánh mooc-xơ về Đài minh ngữ của Ban Tuyên huấn Khu ủy V để điện báo viên của TTXGP chuyển tiếp về Hà Nội. Mở đầu bài viết của tôi là dòng chữ: “Tôi viết những dòng này trên bàn làm việc của Đại tá, Tỉnh trưởng kiêm Tiểu khu trưởng Quảng Ngãi Lê Văn Ngọc. Thị xã Quảng Ngãi đã hoàn toàn giải phóng!”. Bài báo của tôi đã được báo Nhân Dân và Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài phát thanh Giải phóng sử dụng.

Đầu giờ chiều ngày 26/3/1975, tôi đến Ban Quân quản nhờ người chở vào quê của Thủ tướng Phạm Văn Đồng ở xã Đức Tân, huyện Mộ Đức. Ông Trưởng Ban gọi một người đàn ông đến giao nhiệm vụ, cử thêm một chiến sĩ Quân Giải phóng đi cùng tôi. Người đàn ông đó hơi đứng tuổi nhưng cử chỉ và điệu bộ rất nhanh nhẹn mời tôi lên chiếc xe Zip của Mỹ mà quân Sài Gòn trước đây thường sử dụng, rồi cầm lái. Anh kể, anh vốn là thiếu tá quân Sài Gòn ở Tiểu khu Quảng Ngãi, nhưng có ông chú theo Quân Giải phóng nên có cảm tình với cách mạng. Trong đêm Quân Giải phóng nổ súng tiến công thị xã Quảng Ngãi anh về nhà, thay quần áo làm một dân thường, không bỏ chạy như các binh sĩ khác của Quân Sài Gòn. Sáng ngày 25/3, anh ra “trình diện” Quân Giải phóng, xin được làm việc cho cách mạng. Anh ta đã lái chiếc xe Zip này chở cán bộ, chiến sĩ Quân Giải phóng đến tiếp quản một số công sở của chính quyền Sài Gòn tại Quảng Ngãi. Còn bây giờ, anh nói rất vui khi được chở nhà báo giải phóng về quê của Thủ tướng Phạm Văn Đồng.

Đức Tân là một xã không lớn, nằm gần Quốc lộ 1A, cách thị xã Quảng Ngãi hơn 20 km về phía Nam. Người dân nơi đây rất vui mừng đón các chiến sĩ Quân Giải phóng về thăm quê của Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Ngôi nhà của gia đình Thủ tướng không lớn, một nửa mái lợp ngói, một nửa mái lợp rạ. Người dẫn chúng tôi đến thăm nhà của Thủ tướng nói, ngôi nhà này bị pháo bắn trúng nhiều lần nên mái nhà mới lợp nửa ngói nửa rạ như thế. Ngôi nhà ấy được giao cho một người cháu họ ở và trông nom, đồ đạc rất đơn sơ, chỉ có án thờ, chiếc tràng kỷ và một tấm phản.

Sau này, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cùng Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ngãi đã đầu tư, tôn tạo ngôi nhà và xây dựng nhiều công trình khác trên diện tích hơn 20.000 m² thành Khu lưu niệm cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng, trưng bày nhiều kỷ vật của gia đình được giữ lại từ hàng chục năm, gắn với đời hoạt động của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Đồng thời, tại đây cũng trưng bày một số hình ảnh thể hiện tình cảm của ông đối với quê nhà.

Trở lại thị xã Quảng Ngãi, tôi mượn của Ban Quân quản một chiếc xe Honda 67, dắt xe vào sân vận động Quảng Ngãi tập để ngày hôm sau đèo anh Thanh Tụng, phóng viên ảnh về Sơn Mỹ viết bài và chụp ảnh. Sơn Mỹ là mảnh đất đau thương mà các chiến sĩ Quân Giải phóng và người dân, không chỉ ở Quảng Ngãi mà ở cả trong nước và ngoài nước đều biết đến là nơi quân Mỹ đã gây ra vụ thảm sát Mỹ Lai (ngày 16/3/1968), giết chết 504 người dân tại đây, làm chấn động lương tri của nhân dân Mỹ và nhân dân thế giới. Chúng tôi là hai nhà báo đầu tiên của TTXGP có mặt tại Sơn Mỹ sau ngày mảnh đất ấy được giải phóng. Về đây, chúng tôi được gặp nhiều bà con Sơn Mỹ, trong đó có những bà con thoát chết trong vụ thảm sát man rợ của quân Mỹ và nhiều bà con từ các nơi khác mới trở về sau khi quê hương được giải phóng.

Từ Sơn Mỹ, tôi đã viết bài báo: “Về Sơn Mỹ giải phóng”, ghi lại hình ảnh cảm động và niềm vui vô hạn của người dân nơi đây sau ngày chiến thắng. Bài báo có đoạn: “Tôi rời Sơn Mỹ trong niềm vui và tự hào chung của bà con nơi đây giữa những ngày quê hương được giải phóng. Hơn 6.000 người dân Sơn Mỹ đang sôi nổi bước vào những ngày xây dựng lại quê hương sau nhiều năm bị địch tàn phá và kiên cường chiến đấu để giữ vững thành quả cách mạng đã đạt được…”.

Chỉ bốn ngày sau khi giải phóng thị xã Quảng Ngãi, ngày 29/3/1975 Quân giải phóng miền Trung Trung bộ đã tiến đánh và giải phóng hoàn toàn thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam. Cũng chỉ một tháng sau đó, ngày 30/4/1975, với thế đánh như chẻ tre, Quân giải phóng miền Nam từ các hướng đã tiến công, giải phóng thành phố Sài Gòn, kết thúc chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Nhớ lại ngày “vui sao nước mắt lại trào” ấy, tôi tự hào được làm một phóng viên của TTXGP có mặt trên chiến trường miền Nam trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ, được chứng kiến những giờ phút lịch sử vẻ vang của dân tộc không thể nào quên.

Dương Đức Quảng

Nguyên Vụ trưởng Vụ Thông tin Báo chí – Văn phòng Chính phủ

ngay ay vui sao nuoc mat lai trao Những người lính Cụ Hồ ở Ukraine

Sau một năm thành lập, Hội Cựu chiến binh Việt Nam toàn Ukraine đánh dấu sự phát triển trưởng thành của một tổ chức thống ...

ngay ay vui sao nuoc mat lai trao Có một “thời hoa lửa”...

Chiến thắng Điện Biên Phủ đã trôi qua 63 năm nhưng những hồi tưởng của một người lính Điện Biên năm xưa vẫn đầy cảm ...

ngay ay vui sao nuoc mat lai trao Người hùng trong vụ thảm sát Mỹ Lai đã qua đời

Ngày 16/12, ông Lawrence Manley Colburn, một trong số những người lính Mỹ từng nỗ lực ngăn chặn vụ binh sĩ nước này tiến hành vụ ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Chơi chiêu 'chẳng có gì ngoài tiền' để ủng hộ ông Trump tại chiến địa quyết định, 'đại gia' Elon Musk thách thức tòa án

Chương trình của tỷ phú Elon Musk tặng 1 triệu USD ngẫu nhiên cho cử tri khi tham gia bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 5/11 tới vướng vào kiện ...
Việt Nam-Cuba: Làm sâu sắc quan hệ thông qua kênh hợp tác nghị viện

Việt Nam-Cuba: Làm sâu sắc quan hệ thông qua kênh hợp tác nghị viện

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, Việt Nam mong muốn tiếp tục tăng cường hợp tác với Quốc hội Cuba với những nội dung, cơ chế hợp ...
Từ sắc phục sari tới món cà ri: Trải nghiệm đất nước Ấn Độ thu nhỏ tại Việt Nam

Từ sắc phục sari tới món cà ri: Trải nghiệm đất nước Ấn Độ thu nhỏ tại Việt Nam

Ngày 2/11, Đại sứ quán Ấn Độ tại Hà Nội tổ chức "Hội chợ Ấn Độ - lễ hội tôn vinh sự đa dạng của Ấn Độ".
Khám phá bí mật đằng sau Hello Kitty: Từ biểu tượng đến siêu sao toàn cầu

Khám phá bí mật đằng sau Hello Kitty: Từ biểu tượng đến siêu sao toàn cầu

Nhân vật Hello Kitty, do công ty Nhật Bản Sanrio sở hữu, đã trở thành một biểu tượng văn hóa toàn cầu. Kể từ khi ra đời đã tạo ra ...
Bộ Ngoại giao tổ chức công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 tại Thành phố Hồ Chí Minh

Bộ Ngoại giao tổ chức công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam 2023 tại Thành phố Hồ Chí Minh

Ngày 1/11 tại Thành phố Hồ Chí Minh, Bộ Ngoại giao phối hợp với Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) tổ chức Hội thảo công bố Hồ sơ Di ...
Lịch nghỉ tết Nguyên đán 2025 của học sinh TP. Hồ Chí Minh

Lịch nghỉ tết Nguyên đán 2025 của học sinh TP. Hồ Chí Minh

Lịch nghỉ Tết Nguyên đán 2025 của học sinh TP. Hồ Chí Minh sẽ chỉ kéo dài 9 ngày, từ 25/1 đến hết 2/2 (Dương lịch), dự kiến ít hơn ...
Lịch nghỉ tết Nguyên đán 2025 của học sinh TP. Hồ Chí Minh

Lịch nghỉ tết Nguyên đán 2025 của học sinh TP. Hồ Chí Minh

Lịch nghỉ Tết Nguyên đán 2025 của học sinh TP. Hồ Chí Minh sẽ chỉ kéo dài 9 ngày, từ 25/1 đến hết 2/2 (Dương lịch), dự kiến ít hơn năm ngoái 7 ngày.
Điều kiện xét thăng hạng giáo viên công lập các cấp từ ngày 15/12/2024

Điều kiện xét thăng hạng giáo viên công lập các cấp từ ngày 15/12/2024

Điều kiện xét thăng hạng giáo viên công lập từ 15/12/2024 được quy định tại Thông tư 13/2024/TT-BGDĐT, có hiệu lực từ ngày 15/12/2024.
Tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THPT liên tục tăng với con số gần tuyệt đối

Tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THPT liên tục tăng với con số gần tuyệt đối

Năm 2024 là năm có tỷ lệ thí sinh đỗ tốt nghiệp THPT cao nhất 10 năm qua, với tỷ lệ 99,4% thí sinh đỗ tốt nghiệp.
Bộ GD&ĐT ban hành quy định tiêu chuẩn thăng hạng chức danh nghề nghiệp giáo viên

Bộ GD&ĐT ban hành quy định tiêu chuẩn thăng hạng chức danh nghề nghiệp giáo viên

Bộ GD&ĐT vừa thông tin những điểm mới về quy định tiêu chuẩn, điều kiện xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp giáo viên mầm non...
Thi vào lớp 10: Môn thứ 3 sẽ thay đổi hàng năm để tránh học lệch, học tủ

Thi vào lớp 10: Môn thứ 3 sẽ thay đổi hàng năm để tránh học lệch, học tủ

Thứ trưởng Bộ GDĐT Phạm Ngọc Thưởng cho biết, việc thay đổi môn thi thứ 3 vào lớp 10 hằng năm giúp học sinh học đều các môn, tránh học lệch, học tủ.
Nhiều trường đại học dự kiến bỏ xét tuyển học bạ từ năm 2025

Nhiều trường đại học dự kiến bỏ xét tuyển học bạ từ năm 2025

Nhiều trường đại học dự kiến sẽ bỏ xét tuyển học bạ từ năm 2025. Trong khi, hàng loạt trường đã không sử dụng phương thức này từ năm trước.
8 lợi ích sức khỏe khi uống trà matcha hằng ngày

8 lợi ích sức khỏe khi uống trà matcha hằng ngày

Tiêu thụ trà matcha mỗi ngày giúp não bộ tỉnh táo, giảm căng thẳng, kiểm soát cân nặng và đường huyết, hỗ trợ sức khỏe đường ruột và giảm cân.
Chuyên gia tư vấn về nguyên nhân và biện pháp giảm nguy cơ thiếu máu lên não

Chuyên gia tư vấn về nguyên nhân và biện pháp giảm nguy cơ thiếu máu lên não

Thiếu máu lên não là tình trạng máu lên não không đủ, khiến tế bào não không được nuôi dưỡng, là một dấu hiệu cảnh báo nhồi máu não.
Những loại vitamin là 'cứu tinh' của da khô, lão hóa nhanh

Những loại vitamin là 'cứu tinh' của da khô, lão hóa nhanh

Thiếu hụt vitamin C hay E ảnh hưởng đến khả năng giữ ẩm, bảo vệ tế bào da khỏi tổn thương do môi trường, khiến da khô, lão hóa nhanh.
Lấy ý kiến đóng góp cho dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược

Lấy ý kiến đóng góp cho dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược

Để đáp ứng nhu cầu cấp thiết và phù hợp với sự thay đổi của bối cảnh kinh tế - xã hội thì việc xây dựng Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số ...
Hơn 2.000 người tham gia đi bộ vì bệnh nhân ung thư Việt Nam

Hơn 2.000 người tham gia đi bộ vì bệnh nhân ung thư Việt Nam

Ngày 20/10, hơn 2.000 người đã tham dự sự kiện '5.000 bước chân hạnh phúc - Ngày hội đi bộ vì bệnh nhân ung thư Việt Nam 2024'.
Đau cổ vai gáy ngày càng trẻ hoá

Đau cổ vai gáy ngày càng trẻ hoá

Đau cổ vai gáy là tình trạng cơ vùng vai gáy co cứng gây đau, kèm theo các hạn chế vận động khi quay cổ hoặc quay đầu.
Phiên bản di động