Người dân, doanh nghiệp là trung tâm phục vụ của Chỉ thị số 15

Trợ lý Bộ trưởng, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp Kinh tế, Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng khẳng định, với tinh thần lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm phục vụ, các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài sẽ đóng góp với tinh thần trách nhiệm cao nhất.

Xin Bà cho biết về những điểm mới trong Chỉ thị số 15-CT/TW ngày 10/8/2022 của Ban Bí thư về công tác ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển đất nước đến năm 2030?

Chỉ thị số 15-CT/TW ngày 10/8/2022 của Ban Bí thư là văn bản chỉ đạo có ý nghĩa hết sức quan trọng, định hình tư duy, định hướng và các nhiệm vụ trọng tâm của công tác ngoại giao kinh tế trong tình hình mới. Trên cơ sở những kết quả triển khai công tác ngoại giao kinh tế trong 12 năm qua kể từ khi Ban Bí thư ban hành Chỉ thị số 41-CT/TW ngày 15/4/2010 về công tác ngoại giao kinh tế, Chỉ thị 15 đã đề ra một số định hướng và nhiệm vụ quan trọng như sau:

Trước hết, Chỉ thị 15 xác định ngoại giao kinh tế là một nhiệm vụ cơ bản, trung tâm của nền ngoại giao Việt Nam, một động lực quan trọng để phát triển đất nước nhanh, bền vững; đóng vai trò tiên phong trong huy động các nguồn lực bên ngoài phục vụ phát triển đất nước. Đây là những tư duy mới, khẳng định tầm quan trọng, vai trò ở vị trí trung tâm của của công tác ngoại giao kinh tế trong nền ngoại giao Việt Nam.

Trên cơ sở đó, Chỉ thị đề ra các nhiệm vụ bám sát đường lối Đại hội Đảng lần thứ XIII và yêu cầu, mục tiêu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới. Cụ thể, ngoại giao kinh tế cần đóng góp làm sâu sắc quan hệ và tạo thế đan xen lợi ích kinh tế với các đối tác; nâng tầm đối ngoại đa phương; nâng cao chất lượng, hiệu quả hội nhập kinh tế quốc tế; tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do; thu hút đầu tư có chọn lọc; làm sâu sắc hợp tác khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo; đa phương hoá, đa dạng hoá thị trường, đối tác; củng cố vị trí của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu… Đặc biệt, chủ trương xây dựng nền ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển, lấy người dân, địa phương và doanh nghiệp làm trung tâm của Đại hội Đảng XIII đã được cụ thể hoá thành một nhiệm vụ trọng tâm trong Chỉ thị.

Trong triển khai, Chỉ thị nhấn mạnh cần nâng cao năng lực dự báo, tham mưu chiến lược; gắn kết chặt chẽ, nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các trụ cột đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân để tạo sức mạnh tổng hợp trong ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển đất nước; đồng thời nâng cao, tăng cường vai trò của các cơ quan đối ngoại trong các dự án quan trọng có yếu tố nước ngoài.

Phương châm xuyên suốt và chủ đạo trong triển khai ngoại giao kinh tế trong thời gian tới theo tinh thần của Chỉ thị 15 là trọng tâm, trọng điểm, lấy lợi ích quốc gia - dân tộc, hiệu quả thực chất làm tiêu chí hàng đầu, hài hòa với lợi ích hợp pháp, chính đáng của các đối tác.

Có thể khẳng định, Chỉ thị 15 thể hiện bước chuyển quan trọng về tư duy, nhận thức của Đảng ta của đối với vai trò và tầm quan trọng của công tác ngoại giao kinh tế đối với phát triển kinh tế - xã hội đất nước, góp phần cụ thể hóa chủ trương của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII về “xây dựng nền ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển, lấy người dân, địa phương và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ.” Với việc Ban Bí thư ban thành Chỉ thị 15-CT/TW, công tác ngoại giao kinh tế của nước ta thực sự chuyển sang một giai đoạn mới với vai trò và tầm vóc là một động lực quan trọng đóng góp thực hiện những mục tiêu, khát vọng phát triển đất nước.

Vậy với đối tượng là doanh nghiệp, Chỉ thị 15 sẽ có tác động cụ thể như thế nào? Doanh nghiệp nên làm gì để được hưởng lợi từ Chỉ thị quan trọng này?

Doanh nghiệp có vai trò hết sức quan trọng trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa của Việt Nam; là trung tâm trong các hoạt động kinh tế đối ngoại và ngoại giao kinh tế, nhất là trong bối cảnh nước ta đẩy mạnh hội nhập quốc tế sâu rộng như hiện nay. Chỉ thị số 15 xác định nhiệm vụ xây dựng nền ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển, trong đó trung tâm là người dân và doanh nghiệp. Doanh nghiệp sẽ là chủ thể chính của công tác ngoại giao kinh tế. Mọi hoạt động ngoại giao kinh tế phải bám sát mục tiêu phát triển của đất nước, nhu cầu và lợi ích chính đáng của cộng đồng doanh nghiệp.

Theo đó, tư duy, nhận thức và nhiệm vụ đặt ra cho các cấp, các ngành, địa phương thời gian tới là mọi hoạt động ngoại giao kinh tế sẽ phải tập trung vì lợi ích của người dân, doanh nghiệp trong nước. Các bộ, ban, ngành, địa phương sẽ quan tâm nhiều hơn, tăng cường gắn kết hơn nữa với người dân, doanh nghiệp trong xây dựng kế hoạch và triển khai các hoạt động ngoại giao kinh tế thực chất, hiệu quả, mang lại các kết quả cụ thể, những lợi ích cụ thể cho người dân và doanh nghiệp. Các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài sẽ nỗ lực nâng cao hiệu quả hỗ trợ doanh nghiệp, từ thông tin thị trường, kết nối đối tác, hỗ trợ các hoạt động xúc tiến đến bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của doanh nghiệp, hỗ trợ giải quyết tranh chấp trong hợp tác quốc tế.

Để cụ thể hóa và thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 15 nói chung và nhiệm vụ hỗ trợ doanh nghiệp nói riêng, bên cạnh các nỗ lực của các cấp, các ngành, địa phương, cũng cần những nỗ lực và vai trò chủ động, tích cực từ các doanh nghiệp. Các bộ, ngành, các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài rất cần thông tin, các yêu cầu, “đặt hàng” cụ thể của các doanh nghiệp về thị trường, lĩnh vực, đối tác cần kết nối hợp tác cũng như thông tin về năng lực, chiến lược phát triển của doanh nghiệp để triển khai các hoạt động ngoại giao kinh tế phù hợp, hiệu quả.

Các doanh nghiệp cần tiếp tục nâng cao năng lực cạnh tranh, chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ đối ngoại, phát triển thị trường; chú trọng bảo đảm uy tín trong hợp tác, kinh doanh; tăng cường tính thích ứng và sức chống chịu trước bối cảnh kinh tế thế giới dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp, khó khăn.

Với tinh thần lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm phục vụ của Chỉ thị số 15, Bộ Ngoại giao, các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài sẽ đóng góp với tinh thần trách nhiệm cao nhất, vì một cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam phát triển lớn mạnh, tham gia ngày càng sâu hơn vào chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu, xây dựng thương hiệu vững chắc và trở thành niềm tự hào của Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Bà nhìn nhận thế nào về vai trò và sự thích nghi của doanh nghiệp và doanh nhân Việt Nam trong thời gian qua, trong bối cảnh kinh tế đất nước hội nhập ngày càng sâu rộng vào đời sống kinh tế quốc tế?

Đồng hành trong công cuộc đổi mới và phát triển của đất nước trong hơn 35 năm qua, đội ngũ doanh nhân Việt Nam không ngừng phát triển cả về số lượng và chất lượng, đóng góp to lớn, quan trọng đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Doanh nghiệp được coi là “nguồn lực khổng lồ” đóng góp vào tiềm lực kinh tế, tạo công ăn việc làm cho xã hội, góp phần xóa đói giảm nghèo, nâng cao vị thế của dân tộc trên trường quốc tế.

Trong thời kỳ đổi mới, cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân Việt Nam chính là lực lượng xung kích, chủ lực trong việc thay đổi cơ cấu kinh tế quốc dân, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa độc lập, tự chủ, hội nhập quốc tế, góp phần quan trọng đưa nước ta, từ một nước kém phát triển, trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình.

Giai đoạn đại dịch Covid-19 hoành hành, đội ngũ doanh nghiệp, bằng nhiều hình thức khác nhau, đã chung sức cùng Chính phủ và nhân dân vượt qua khó khăn, đóng góp thiết thực vào nỗ lực phòng chống dịch của cả nước. Các doanh nghiệp cũng đã nỗ lực vượt khó, đổi mới bản thân, linh hoạt thích ứng và phát triển, góp phần vào các thành tựu ấn tượng của nước ta về phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong điều kiện bình thường mới.

Trong giai đoạn phát triển mới, với những nỗ lực cải cách thể chế trong nước và hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới, với những thành tựu phát triển kinh tế - xã hội đáng tự hào, Việt Nam tiếp tục trên đà trở thành một trong những điểm sáng của kinh tế khu vực và thế giới, ngày càng khẳng định sức hút của một nền kinh tế với độ mở cao và là một mắt xích quan trọng trong mạng lưới liên kết kinh tế quốc tế và chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu. Vai trò, hình ảnh, uy tín và vị thế của Việt Nam ngày càng được nâng cao trên trường quốc tế có đóng góp to lớn và quan trọng của chính cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.

Trên cơ sở đó, có thể khẳng định, đội ngũ doanh nhân Việt Nam đã, đang và sẽ ngày càng có vai trò quan trọng, đóng góp tích cực vào mỗi bước phát triển mới của kinh tế đất nước.

Xu hướng phát triển nào của doanh nghiệp sẽ phù hợp trong tình hình mới, với những biến động chưa từng có của kinh tế thế giới hiện nay?

Thế giới đang bước vào một giai đoạn mới, đầy khó khăn, thử thách với nhiều diễn biến phức tạp, nhanh chóng. Đại dịch Covid-19 tiếp tục kéo dài và diễn biến phức tạp. Cạnh tranh giữa các nước lớn ngày càng gay gắt và toàn diện.

Cách mạng công nghiệp 4.0, các xu thế chuyển dịch chuỗi giá trị, đầu tư, hợp tác phát triển bền vững, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh… tiếp tục được đẩy mạnh. Các nguy cơ về an ninh phi truyền thống như biến đổi khí hậu, suy thoái môi trường, dịch bệnh… tiếp tục tiềm ẩn nhiều nguy cơ khó lường. Bối cảnh quốc tế nêu trên mang tới nhiều thách thức đan xen cơ hội, thuận lợi đi cùng với khó khăn và tác động sâu sắc, trên nhiều phương diện tới kinh tế Việt Nam nói chung và doanh nghiệp nói riêng.

Trong bối cảnh đó, theo tôi, hợp tác, gắn kết, đổi mới, sáng tạo là nhu cầu và lựa chọn tất yếu, là cơ sở để không chỉ doanh nghiệp mà là cả quốc gia cùng vượt qua, hóa giải các thách thức, nắm bắt cơ hội, thúc đẩy phục hồi và phát triển nhanh và bền vững.

Trong khuôn khổ chức năng nhiệm vụ, Bà có dự định gì nhằm tăng cường hơn nữa mối quan hệ giữa ngành Ngoại giao, các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài với cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam?

Trong thời gian qua và giai đoạn tới, hoạt động kết nối hai chiều giữa cộng đồng doanh nghiệp với ngành Ngoại giao, các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài là một trong những trụ cột vững chắc của công tác ngoại giao kinh tế và đang ngày càng được đẩy mạnh, góp phần mở ra các cơ hội hợp tác mới, trải rộng trên hầu khắp các lĩnh vực truyền thống từ đầu tư, thương mại, du lịch, lao động… đến những lĩnh vực mới như khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển bền vững, y tế, giáo dục, văn hóa, xã hội…

Chúng tôi luôn mong muốn được lắng nghe những chia sẻ, trao đổi cởi mở, thực chất của cộng đồng doanh nghiệp về nhu cầu, lợi thế, tiềm năng và cơ hội hợp tác cũng như các bài học kinh nghiệm trong thúc đẩy hợp tác đầu tư, thương mại. Sự tin cậy, hiểu biết, chân thành sẽ là nền tảng để đưa mối quan hệ này đi dài hơn, xa hơn và bền chắc hơn.

Trên mọi hành trình tìm kiếm, mở rộng thị trường, kết nối với các đối tác tiềm năng, xúc tiến và thu hút đầu tư, Bộ Ngoại giao, với mạng lưới 94 Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài luôn sẵn sàng làm nhịp cầu đưa các đối tác nước ngoài đến gần hơn với Việt Nam và đưa các doanh nghiệp Việt Nam vươn tầm ra khu vực và thế giới, cùng đóng góp vào thành tựu phát triển chung của đất nước, hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, thịnh vượng.

Nhân ngày truyền thống của đội ngũ doanh nhân Việt Nam, tôi xin gửi lời chúc mừng nồng nhiệt nhất tới cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân.

Xin chúc các hiệp hội, cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân tiếp tục phát triển lớn mạnh, trưởng thành, xây dựng vững chắc thương hiệu Việt Nam tại thị trường trong nước và quốc tế, đóng góp thiết thực vào sự nghiệp bảo vệ và xây dựng Tổ quốc Việt Nam tươi đẹp!