📞

Người Mỹ thế đấy!

07:00 | 17/05/2016
Bước sang thế kỷ 21, văn hóa Mỹ có những nét đặc trưng gì? Để trả lời câu hỏi, không gì bằng lật những trang sách cuốn UNDERSTANDING (Tìm hiểu) năm 2000 do R.S.WURMAN chủ biên. 

Là một kiến trúc sư tài ba, ông lại nổi tiếng về tài phổ biến thông tin, làm cho các dữ kiện thông tin dễ hiểu. Cuốn Tìm hiểu không phải chỉ để đọc, mà để nhìn, nhìn tổng hợp mỗi lần hai trang lớn tập hợp tranh vẽ, ảnh, sơ đồ, thống kê, con số, kết quả thăm dò dư luận về từng vấn đề, chú thích đa dạng bằng màu.

 

Dưới đây xin trích một số điểm:

1. Đời sống Mỹ tốt hơn, tồi hơn hay như cách đây 50 năm?

- Đối với bản thân và gia đình mình? (63%: cho là tốt hơn; 25%: y như cũ;12%: tồi hơn).

- Đối với nhân dân Mỹ nói chung? (14%: cho là tốt hơn; 20%: y như cũ; 30%: tồi hơn).

2. Thu nhập gia đình trung bình hàng năm:

37.000 USD (da trắng: 38.972 USD, da đen: 29.050 USD, gốc Tây Ban Nha: 26.682 USD).

3. Quan hệ nam nữ:

- Tuổi trung bình khi cưới lần đầu: năm 1976 (nam 23,8 tuổi; nữ 21,3 tuổi),  năm 1996 (nam 27,1 tuổi; nữ 24,8 tuổi).

- Ly dị: số cặp ly dị tăng hơn 4 lần trong 16 năm. Năm 1970: 4,3 triệu,  năm 1996: 18,3 triệu.

- Trong số cặp không cưới xin: 20% dưới 25 tuổi; 60% tuổi 25 - 44; 15% tuổi 45 - 64; 5% tuổi 65 trở lên.

- Số người chưa hề cưới xin 44,9 triệu (gấp đôi năm 1970).

- Quan hệ tình dục: Trung bình mỗi người Mỹ mỗi năm có 1,49 người là đối tác tình dục. Mỗi năm trung bình một người Mỹ có 59,6 lần quan hệ tình dục: Vào tuổi 18 - 29 các cặp quan hệ tình dục nhiều nhất (111,4 lần một năm). Vào tuổi thiếu niên, 65% nữ và 68% nam có quan hệ tình dục. Mỗi năm, 31.130 người Mỹ chết về HIV/ AIDS.

4. Tự tử:

Mỗi năm trên 32.000 người (cứ 17 phút có một người tự tử. Ước tính cứ mỗi phút có một vụ tự tử hụt). Tỷ lệ thanh niên dưới 20 tuổi cao. Tỷ lệ nữ tự tử cao vào tuổi 40 - 54 tuổi và sau tuổi 75.

5. Sự phát triển của khoa học và công nghệ trong thế kỷ 20 được đánh giá là những xúc tác giúp sinh hoạt gia đình tốt hơn. Người Mỹ hoan nghênh những phương tiện giao tiếp mới như E-mail, Internet, điện thoại bỏ túi.

6. Thành tích lớn nhất của Mỹ trong thế kỷ 20: Kinh tế mạnh,  tiến bộ khoa học, đặc biệt y học, chương trình chinh phục vũ trụ. Những thành tích khác bị đánh giá thấp hơn: chiến thắng Chiến tranh thế giới II, chiến tranh  Lạnh, phong trào quyền công dân, hệ thống an sinh xã hội.

7. Những thất bại đau nhất của Mỹ trong thế kỷ 20? Người Mỹ lúng túng giữa chiến tranh, đạo lý và chính trị. Thất vọng xếp theo trình tự: sử dụng vũ lực, chiến tranh, giá trị đạo đức thoái hóa.

Về chính trị:

Riêng về Việt Nam: “Mấy chục năm đã qua từ khi Sài Gòn thất thủ, Việt Nam vẫn là nỗi ám ảnh của người Mỹ. Vấn đề này thường được coi là sự thất bại lớn nhất của quốc gia và lỗi lầm lớn nhất của chính phủ trong thế kỷ 20.

25 vạn người không chịu ra đầu quân. 5 vạn người vì lương tâm mà phản đối chiến tranh, bỏ nước ra đi trong cuộc chiến.

8. Yếu tố thành công của Mỹ?

Ý kiến chung là do hệ thống xã hội - chính trị liên quan đến hiến pháp, bầu cử tự do, hệ thống kinh doanh tự do, tài nguyên thiên nhiên nhiều, sự đa dạng của văn hóa, tính cách dân Mỹ.

9. Những ký ức tồn tại trong trí nhớ nhân dân Mỹ?

- Trước năm 1950: Kết thúc thế chiến II (21%/tổng số người được hỏi). Tổng thống Franklin Roosevelt chết (17%). Nhật ném bom Pearl Harbour (18%), Paris bị Quốc xã Đức chiếm đóng (7%).

- Trước năm 1990: Vụ Thiên An Môn (41%), Reagan bị bắn (67%), Armstrong đi trên mặt trăng (54%), Nixon từ chức (53%), mục sư da đen Luther King bị ám sát (45%), Tổng thống Kennedy bị ám sát (53%), chiến tranh Triều Tiên (15%).

- Từ 1990 đến nay: Cái chết của công nương Diana (87%), vụ đặt bom ở thành phố Oklahoma, Mỹ (86%), bắt đầu chiến tranh vùng Vịnh (75%)./.