Nhà sáng lập Khan Academy đánh giá cao tầm nhìn chuyển đổi số giáo dục của Việt Nam

Cuộc trao đổi diễn ra trong bối cảnh Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị xác định chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo (AI) là một trong những trụ cột đột phá nhằm đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.

Từ góc nhìn của một nhà giáo dục toàn cầu, Sal Khan đánh giá cao tầm nhìn dài hạn và cách tiếp cận có chiến lược của Việt Nam trong việc đưa AI vào giáo dục. Theo ông, Việt Nam đang lựa chọn con đường “đúng nhịp”: bắt đầu từ chính sách, đặt con người đặc biệt là giáo viên ở vị trí trung tâm, và triển khai công nghệ theo lộ trình thận trọng, có kiểm soát.

Nghị quyết 71 và cách tiếp cận “lấy con người làm trung tâm”

Sal Khan cho rằng, trong kỷ nguyên AI, thách thức lớn nhất của giáo dục không nằm ở việc có hay không có công nghệ, mà ở cách các quốc gia định vị vai trò của con người trong hệ sinh thái số.

Theo ông, những quốc gia thành công là những nơi coi AI như công cụ hỗ trợ và mở rộng năng lực của giáo viên và người học, chứ không phải yếu tố thay thế. Chính vì vậy, Sal Khan đánh giá cao tinh thần của Nghị quyết 71 khi không chỉ thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện, mà còn đặt ra các yêu cầu rõ ràng về tính nhân văn, an toàn, bảo vệ dữ liệu và phát triển bền vững trong ứng dụng công nghệ vào giáo dục.

Từ kinh nghiệm triển khai Khan Academy tại hơn 190 quốc gia, Sal Khan cho rằng việc Việt Nam lựa chọn tiếp cận AI bắt đầu từ đội ngũ giáo viên là một bước đi hợp lý và có chiều sâu.

Theo ông, giáo viên không chỉ là người sử dụng công nghệ, mà còn là lực lượng định hình cách AI được đưa vào lớp học một cách sư phạm, có trách nhiệm và phù hợp với bối cảnh văn hóa - xã hội. Đây cũng là triết lý xuyên suốt trong quá trình Khan Academy phát triển các công cụ AI hỗ trợ giáo dục, trong đó có Khanmigo - trợ giảng AI được thiết kế nhằm giảm tải công việc hành chính và chuyên môn cho giáo viên, giúp giáo viên có thêm thời gian để sáng tạo và tương tác với học sinh.

Chia sẻ từ phía Việt Nam, ông Phạm Đức Trung Kiên cho biết quá trình Việt hóa và thử nghiệm Khanmigo luôn bám sát nguyên tắc lấy giáo viên làm trung tâm. Khanmigo được tiếp cận như một giải pháp giáo dục, được kiểm chứng nghiêm túc về mặt sư phạm, phù hợp với chương trình học, năng lực giáo viên và thực tiễn lớp học Việt Nam. Đội ngũ giáo viên tham gia thử nghiệm không chỉ là người sử dụng, mà còn trực tiếp “huấn luyện” giúp AI hiểu đúng nhu cầu và bối cảnh giáo dục trong nước.

Cam kết dài hạn của Khan Academy, đồng hành cùng giáo dục Việt Nam vì bình đẳng cơ hội học tập

Bên cạnh câu chuyện về AI, Sal Khan một lần nữa khẳng định cam kết dài hạn của Khan Academy trong việc đồng hành cùng giáo dục Việt Nam, dựa trên tôn chỉ cốt lõi: đem lại bình đẳng giáo dục cho mọi người học.

Theo ông, Khan Academy không chỉ phát triển công nghệ, mà tập trung xây dựng hệ sinh thái tài nguyên giáo dục mở, miễn phí, chất lượng cao với hệ thống quản trị dữ liệu được thiết kế theo hướng tối ưu, an toàn và có trách nhiệm. Đây là điều kiện quan trọng để các quốc gia có thể triển khai công nghệ giáo dục trên quy mô lớn mà vẫn bảo đảm quyền riêng tư và lợi ích lâu dài của người học.

Trên nền tảng Khan Academy, học sinh Việt Nam có thể tiếp cận tiếng Anh như một ngôn ngữ thứ hai, thông qua việc học Toán, Khoa học, Lập trình, Nghệ thuật và nhiều lĩnh vực khác bằng tiếng Anh. Cách tiếp cận này giúp người học phát triển đồng thời kiến thức, tư duy khoa học và năng lực ngôn ngữ, thay vì học tiếng Anh một cách tách rời.

Cùng với đó, hệ thống khóa học trên Khan Academy liên tục được mở rộng, nhằm hỗ trợ học sinh và giáo viên Việt Nam tiếp cận tri thức toàn cầu một cách công bằng, không phụ thuộc vào điều kiện kinh tế hay địa lý.

Sal Khan cho rằng việc kết hợp tài nguyên mở với các công cụ AI được thiết kế có trách nhiệm sẽ giúp giáo viên và học sinh sử dụng công nghệ hiệu quả hơn, tránh lệ thuộc và giữ vững vai trò dẫn dắt của con người trong quá trình học tập. Cam kết này, theo ông là nền tảng để Khan Academy tiếp tục hợp tác với Việt Nam không chỉ trong ngắn hạn, mà như một đối tác lâu dài trong việc xây dựng hệ sinh thái giáo dục số nhân văn, công bằng và bền vững.

Nhìn từ góc độ chính sách, những trao đổi giữa The Vietnam Foundation và Sal Khan cho thấy AI trong giáo dục không phải là một cuộc chạy đua công nghệ, mà là quá trình tái định nghĩa vai trò của nhà trường, giáo viên và người học trong kỷ nguyên số.

Việc Việt Nam lựa chọn triển khai AI theo tinh thần Nghị quyết 71 chủ động nhưng thận trọng, đang tạo ra những tiền đề quan trọng để công nghệ thực sự phục vụ mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục và phát triển con người.

Những nỗ lực của The Vietnam Foundation - Khan Academy Vietnam trong việc Việt hóa và triển khai Khanmigo cho giáo viên Việt Nam cũng đã nhận được sự ghi nhận từ phía cơ quan quản lý nhà nước. Tại Tọa đàm ra mắt Trợ giảng AI Khanmigo phiên bản Việt hóa, tổ chức ngày 28/11 tại Hà Nội, Thứ trưởng Thường trực Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng chia sẻ: “Không nghĩ Trợ giảng AI Khanmigo lại được Việt hóa nhanh như vậy. Đây là sự nỗ lực, hết sức tâm huyết của anh Kiên cùng các cộng sự đối với giáo dục Việt Nam, đối với chuyển đổi số.”

Phát biểu này cho thấy The Vietnam Foundation - Khan Academy Vietnam không chỉ đóng vai trò tiếp nhận và triển khai công nghệ, mà đang từng bước khẳng định vị thế của một đối tác chủ động, nghiêm túc và có trách nhiệm, cùng đồng hành với các tổ chức quốc tế và cơ quan quản lý trong nước thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số giáo dục tại Việt Nam.

Cuộc đối thoại giữa Sal Khan và The Vietnam Foundation đồng thời nhấn mạnh một thông điệp xuyên suốt: trí tuệ nhân tạo chỉ thực sự có giá trị khi giúp giáo viên nâng cao hiệu quả nghề nghiệp và góp phần xây dựng một hệ thống giáo dục công bằng, nhân văn. Trên nền tảng đó, chương trình Khan Academy Vietnam đang được triển khai như một nỗ lực dài hạn, kiên trì và có định hướng, nhằm đóng góp thiết thực cho mục tiêu đổi mới giáo dục trong kỷ nguyên số.