Nhật Bản-Australia: Sự cộng hưởng của may mắn, chiến lược và tin cậy

Hồng Phúc
GS. Tomohiko Taniguchi (trường Đại học Keio, Nhật Bản) ngày 2/9 đã có bài viết đăng trên trang mạng của Viện Chính sách Chiến lược Australia (ASPI) phân tích về tầm quan trọng của mối quan hệ Nhật Bản-Australia.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide ăn sáng với Thủ tướng Australia Scott Morrison tại Cornwall, Anh, hôm 13/6. (Nguồn: The Australian).
Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide ăn sáng với Thủ tướng Australia Scott Morrison tại Cornwall, Anh, hôm 13/6. (Nguồn: The Australian)

Theo GS. Tomohiko Taniguchi, giá trị chiến lược của Australia đối với Nhật Bản có thể được tóm gọn trong 3 điểm sau: Australia là đối tác của Nhật Bản trong việc ủng hộ ngọn đuốc dân chủ; Australia gần như là một đồng minh mà Nhật Bản sẽ hợp tác để duy trì khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở; Australia là nhân tố quan trọng góp phần thúc đẩy sức mạnh cho Nhật Bản cũng như mạng lưới liên minh của Nhật Bản.

Giá trị chiến lược của Nhật Bản đối với Australia cũng tương tự như vậy.

Vào năm 2049, Đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ kỷ niệm 100 năm thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Từ nay đến thời điểm đó, Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng cường sức mạnh kinh tế và quân sự, tìm cách mở rộng sự thống trị ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Khi xu hướng này gia tăng, giá trị chiến lược của Australia đối với Nhật Bản cũng sẽ tăng lên.

Kinh tế làm đòn bẩy

GS. Tomohiko Taniguchi khẳng định, chưa bao giờ Australia không có ý nghĩa quan trọng đối với Nhật Bản. Hai nước đã thiết lập mối quan hệ thương mại từ năm 1957. Nguồn cung cấp quặng sắt, bôxít, than luyện cốc và khí đốt tự nhiên của Australia là huyết mạch cho sự tăng trưởng kinh tế nhanh chóng của Nhật Bản.

Đầu những năm 1980, Tokyo và Canberra đã cùng nhau khởi động Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC), tạo khuôn khổ cho sự tăng trưởng kinh tế của các nước thuộc Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).

Kể từ đó, mối quan hệ tập trung vào thương mại đã phát triển thành mối quan hệ mang lại tầm nhìn cho tương lai của khu vực.

Trong khi Australia là một quốc gia may mắn được thiên nhiên ưu ái thì Nhật Bản cũng may mắn không kém khi có Australia là đối tác thương mại quan trọng.

Khi Australia và Nhật Bản ký một hiệp định thương mại vào năm 1957, Thủ tướng Nhật Bản khi đó là Nobusuke Kishi.

Và thật tình cờ, cháu trai của ông Nobusuke Kishi là Abe Shinzo cuối cùng đã thành công trong việc tạo ra một hình thức hiệp định thương mại tự do tiên tiến nhất, một hiệp định đối tác kinh tế giữa Australia và Nhật Bản.

Ngoài ra, cựu Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull và ông Abe đã cứu Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), nay được gọi là Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), thoát khỏi nguy cơ bị hủy bỏ sau tuyên bố "dứt áo ra đi" của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Bằng cách xây dựng trên cơ sở thỏa thuận đối tác kinh tế song phương, Nhật Bản và Australia đã tạo ra một hệ thống kinh tế tự do, minh bạch, dựa trên luật lệ trải dài khắp Thái Bình Dương, sử dụng lòng tin được thúc đẩy bởi kinh tế và thương mại làm đòn bẩy.

Việc Anh chuẩn bị tham gia CPTPP, và CPTPP đã tạo động lực để Liên minh châu Âu (EU) và Nhật Bản thiết lập hiệp định đối tác kinh tế, cũng chứng tỏ rằng Nhật Bản và Australia đã trở thành đối tác trong việc chia sẻ trách nhiệm duy trì nền dân chủ và hệ thống kinh tế tự do trên quy mô toàn cầu.

Nhật Bản-Australia: Sự cộng hưởng của may mắn, chiến lược và tin cậy
Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull chào đón người đồng cấp Nhật Bản Abe Shinzo tại bến cảng Sydney ngày 14/1/2017. (Nguồn: Reuters)

Hạt giống tạo đồng thuận

Theo vị chuyên gia về chính sách đối ngoại của Nhật Bản, chính quyền của cựu Thủ tướng Abe Shinzo từ năm 2012 đến năm 2020 đã làm sâu sắc và mở rộng bản chất chiến lược của mối quan hệ song phương với Australia.

Ông Abe đã làm việc với ba đời thủ tướng Australia, tất cả đều thúc đẩy mối quan hệ có liên quan về mặt địa chính trị. Một thành tựu nổi bật của cựu Thủ tướng Abe là đưa Bộ tứ (Quad) vào cuộc với sự tham gia của Mỹ, Nhật Bản, Australia và Ấn Độ.

Cuối tháng 12/2012, khi bắt đầu nhiệm kỳ thủ tướng thứ hai, ông Abe đã viết một bài báo cho Project Syndicate, đề cập “Viên kim cương an ninh dân chủ của châu Á” - ám chỉ Mỹ, Ấn Độ, Nhật Bản và Australia.

Ông Abe cho rằng "viên kim cương" này chịu trách nhiệm đảm bảo an ninh cho khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Tuy nhiên, sau đó ông cho rằng phát biểu này giống như một sự khoe khoang nên không còn sử dụng thuật ngữ “kim cương". Dù có gọi là gì thì Bộ tứ vẫn là sự hiện thực hóa tầm nhìn của Abe.

Còn quá sớm để thảo luận về cách Bộ tứ nên được thể chế hóa và liệu có nên mở rộng thành viên hay không. Điều quan trọng là các nhà lãnh đạo của 4 nước đã đồng ý thúc đẩy hợp tác.

Hạt giống đã được gieo trồng và sẽ phát triển trong tương lai. Trọng tâm chỉ là vấn đề an ninh, hợp tác cùng nhau để đạt được một Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở.

Cựu Thủ tướng Abe cũng đã mở rộng hơn cách diễn giải Hiến pháp của Nhật Bản, vốn trở nên quá cứng nhắc và lỗi thời, đồng thời mở rộng đáng kể phạm vi hành động chung giữa các lực lượng đồng minh và Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản (JSDF).

Ví dụ, nếu một tàu của Hải quân Hoàng gia Australia (RAN) đang ở trong vùng biển xung quanh Nhật Bản hoặc một máy bay của Không quân Hoàng gia Australia (RAAF) đang bay gần không phận của Nhật Bản thì tàu hoặc máy bay này sẽ nằm dưới sự bảo vệ của JSDF.

Trên thực tế, tàu và máy bay của Mỹ thường xuyên hoạt động dưới sự bảo vệ của JSDF.

Hải quân các nước Bộ tứ tiến hành tập trận thường niên Malabar lần thứ 25 ngoài khơi đảo Guam ở Tây Thái Bình Dương từ ngày 26-29/8/2021. (Nguồn: Hải quân Ấn Độ)
Hải quân các nước Bộ tứ tiến hành tập trận thường niên Malabar lần thứ 25 ngoài khơi đảo Guam ở Tây Thái Bình Dương từ ngày 26-29/8/2021. (Nguồn: Hải quân Ấn Độ)

Nâng cao ngọn đuốc dân chủ

Australia vừa là một cường quốc ở Thái Bình Dương, vừa là một cường quốc ở Ấn Độ Dương, và đó là giá trị độc đáo của Australia.

Nhật Bản và Australia, cùng với Mỹ và Ấn Độ, sẽ tiếp tục đóng vai trò làm cho Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương trở thành một nơi tự do và rộng mở.

Cả Australia và Nhật Bản đều có thành tích trong việc thúc đẩy nền dân chủ, đồng thời tôn trọng chủ nghĩa đa nguyên xã hội. Cả người dân Australia và người dân Nhật Bản đều tin vào các giá trị của nền dân chủ.

Ngay cả khi nền dân chủ đang suy yếu ở những nơi khác, GS. Tomohiko Taniguchi khẳng định, hai nước này sẵn sàng giương cao ngọn cờ dân chủ.

Canberra, trong con mắt của Tokyo, là một trụ cột của nền dân chủ, và có lẽ Nhật Bản nhận thức được điều này rõ ràng hơn cả người Australia. Không phải vô cớ mà Nhật Bản, với tốc độ phát triển nhanh chóng, luôn coi Australia là một đối tác quan trọng.

Theo GS. Tomohiko Taniguchi, thật may mắn khi Nhật Bản và Australia giờ đây có thể hợp tác với nhau như những đối tác đáng tin cậy trong những thời điểm bấp bênh.

Nhật Bản-Australia đối thoại 2+2, ra tuyên bố khiến Trung Quốc 'nóng mặt'

Nhật Bản-Australia đối thoại 2+2, ra tuyên bố khiến Trung Quốc 'nóng mặt'

Ngày 9/6, Bộ trưởng Quốc phòng và Bộ trưởng Ngoại giao hai nước Nhật Bản và Australia đã bắt đầu hội đàm trực tuyến về ...

Thủ tướng Nhật Bản tính thăm Australia, chứng minh mối quan hệ 'gần gũi hơn bao giờ hết'

Thủ tướng Nhật Bản tính thăm Australia, chứng minh mối quan hệ 'gần gũi hơn bao giờ hết'

Ngày 4/6, truyền thông Australia đưa tin, các nhà chức trách nước này và Nhật Bản đã bắt đầu thảo luận về chuyến thăm chính ...

Xem nhiều

Đọc thêm

Bà Tôn Ngọc Hạnh được điều động, chỉ định giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Bình Phước

Bà Tôn Ngọc Hạnh được điều động, chỉ định giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Bình Phước

Bà Tôn Ngọc Hạnh được điều động, chỉ định tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Bình Phước nhiệm kỳ 2020-2025...
Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng và lãnh đạo các địa phương thăm, làm việc tại Quảng Tây, Trung Quốc

Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng và lãnh đạo các địa phương thăm, làm việc tại Quảng Tây, Trung Quốc

Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng dẫn đầu đoàn Lãnh đạo các sở ngành liên quan của 5 địa phương thăm, làm việc tại Quảng Tây, Trung Quốc.
Hòa Bình tạo sức hút từ bốn khâu đột phá chiến lược

Hòa Bình tạo sức hút từ bốn khâu đột phá chiến lược

Với quyết tâm xây dựng quê hương, hơn nửa nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, Hòa Bình đã đạt những kết quả khả quan và toàn ...
Hội nghị ICAPP 12: Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh chìa khóa giải quyết xung đột trên thế giới

Hội nghị ICAPP 12: Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh chìa khóa giải quyết xung đột trên thế giới

Phát biểu tại Hội nghị ICAPP 12, Chủ tịch Quốc hội khẳng định, chìa khóa để giải quyết hòa bình các bất đồng, xung đột là thông qua đối thoại...
Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Bị IAEA ra nghị quyết 'sửa lưng', Iran lấy hạt nhân ra dọa

Iran tuyên bố sẽ khởi động một loạt máy ly tâm mới và tiên tiến để đáp trả việc IAEA ra nghị quyết yêu cầu Tehran cải thiện hợp tác.
Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chính sách tại trường Đại học quốc gia Malaya

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chính sách tại trường Đại học quốc gia Malaya

Tổng Bí thư Tô Lâm tin tưởng khuôn khổ Đối tác chiến lược toàn diện vừa thiết lập sẽ mở ra một kỷ nguyên phát triển mới trong quan hệ ...
Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Mỹ cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga: ‘Đèn xanh’ nháy chậm?

Việc Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của Mỹ tấn công quân sự trên đất Nga có thể chuyển xung đột sang giai đoạn quyết liệt hơn.
Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Hội nghị thượng đỉnh G20: Cam kết, xu thế và động lực

Trong bối cảnh địa chính trị phân hóa sâu sắc, xung đột leo thang và biến đổi khí hậu, Thượng đỉnh G20 rất được trông đợi.
Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Chuyến thăm đa mục đích của Tổng thống Indonesia

Tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto có chuyến công du nước ngoài đầu tiên kéo dài nhiều ngày với quy mô lớn.
Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị thượng đỉnh bất thường các nước Arab và Hồi giáo: Nỗ lực ngăn xung đột lan rộng

Hội nghị đã thể hiện rõ ý chí và cam kết của nhiều quốc gia trong việc ủng hộ người Palestine và tìm kiếm các giải pháp lâu dài.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Hợp tác Mekong - Mỹ sẽ ra sao khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Sự trở lại của Tổng thống đắc cử Donald Trump mang nhiều hàm ý cho nước Mỹ và thế giới. Châu Á – Thái Bình Dương trong đó có tiểu vùng Mekong cũng không nằm ...
‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

‘Cú nổ’ chấn động lịch sử, từ bạn hóa thù giữa Mỹ và Iran

Quan hệ giữa Mỹ và Iran, từng là đồng minh thân cận thời đầu Chiến tranh Lạnh, đã biến thành đối đầu kéo dài hàng thập kỷ.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Một Iran 'rất khác' sẽ khiến ông Trump phải đau đầu!

Rất có thể chính sách 'gây áp lực tối đa' của Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ không còn tác dụng với Iran khi ở thời điểm hiện nay.
Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Sự trở lại của ông Donald Trump không chỉ đánh dấu bước ngoặt trong chính trị Mỹ mà còn hứa hẹn ảnh hưởng sâu rộng đến khu vực Nam bán cầu.
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Phiên bản di động