Dữ liệu của chính phủ Nhật Bản cho thấy, việc thải bỏ hơn 6 triệu tấn rác thực phẩm khiến nền kinh tế lớn thứ ba thế giới này tiêu tốn khoảng 2 nghìn tỷ Yen (19 tỷ USD) mỗi năm.
Với tình trạng lãng phí thực phẩm trên đầu người cao nhất ở châu Á, chính phủ Nhật Bản đã ban hành một luật mới với mục tiêu cắt giảm một nửa chi phí này. Chính sách mới này đã thúc đẩy các công ty tìm kiếm giải pháp thay thế.
| Các sản phẩm thực phẩm được trưng bày tại trung tâm Đổi mới Sáng tạo Lawson trong sự kiện giới thiệu mô hình 'cửa hàng tiện lợi thế hệ mới' của công ty này ở Tokyo, Nhật Bản. (Nguồn: Reuters) |
Ứng dụng trí tuệ nhân tạo
Chuỗi cửa hàng tiện lợi Lawson Inc. bắt đầu sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo của công ty DataRobot, Mỹ. Công nghệ này có khả năng ước tính số lượng sản phẩm trên kệ hàng, từ cơm nắm onigiri đến bánh mì trứng và cá ngừ; hay thậm chí là dự đoán sản phẩm nào có thể không bán được hoặc cung không đủ cầu.
Lawson Inc. đặt mục tiêu cắt giảm 30% lượng sản phẩm dư thừa tại những cửa hàng nơi công nghệ này được triển khai. Ngoài ra, công ty này mong muốn giảm một nửa lượng rác thải thực phẩm tại tất cả các cửa hàng của mình vào năm 2030.
Đối với các chủ sở hữu nhượng quyền của Lawson Inc. thì chi phí xử lý chất thải thực phẩm chính là chi phí lớn nhất sau chi phí thuê nhân lực.
Trong khi đó, nhà sản xuất đồ uống Suntory Beverage & Food Ltd., hiện đang thử nghiệm một sản phẩm công nghệ trí tuệ nhân tạo khác đến từ công ty Fujitsu Ltd., có khả năng xác định liệu những mặt hàng như trà ô long và nước khoáng có bị hư hỏng trong quá trình vận chuyển hay không.
Cho đến nay, đó là một nhiệm vụ tiêu tốn nhiều thời gian của các nhân viên. Với công nghệ trí tuệ nhân tạo mới này, công ty Suntory hy vọng có thể đánh giá liệu chỉ có những chai đựng bị hư hỏng thôi, hay ngay cả nước uống bên trong cũng bị hỏng và cần được trả lại nhà máy.
Suntory đặt mục tiêu cắt giảm chi phí liên quan đến chất thải thực phẩm và phát triển một hệ thống tiêu chuẩn chung có thể áp dụng với các nhà sản xuất thực phẩm và công ty vận chuyển khác.
Các mục tiêu phát triển bền vững
Những người mua sắm nổi tiếng kén chọn của Nhật Bản thể hiện sự đồng tình với sáng kiến này, đặc biệt là khi đại dịch Covid-19 đang ảnh hưởng không nhỏ đến nguồn thu nhập của họ.
Khi còn làm việc cho một công ty thương mại Nhật Bản tại Trung Quốc, Tatsuya Sekito nhận thấy các nhà sản xuất phải bỏ đi một lượng lớn thực phẩm. Vì vậy, vào năm 2014, anh quyết định thành lập Kuradashi, công ty thương mại điện tử chuyên kinh doanh thực phẩm không được khách hàng lựa chọn với giá rẻ.
Công việc kinh doanh trực tuyến của Kuradashi hiện đang phát triển mạnh mẽ, một phần do nhu cầu về thực phẩm giá rẻ tăng vọt khi người tiêu dùng trở nên có ý thức hơn về chi phí trong bối cảnh đại dịch Covid-19.
Sekito nói: “Doanh số bán hàng đã tăng 2,5 lần vào năm ngoái so với một năm trước đó”.
Kuradashi hiện đang hợp tác với khoảng 800 công ty, bao gồm Meiji Holdings Co, Kagome Co và Lotte Foods Co. Những nhà sản xuất này cung cấp cho Kuradashi tổng cộng 50.000 mặt hàng, bao gồm cà ri ăn liền, sinh tố và rong biển chất lượng cao.
Nhà sáng lập của Kuradashi cho biết: “Người mua sắm Nhật Bản có xu hướng kén chọn, nhưng chúng tôi thu hút khách hàng không chỉ bằng cách cung cấp những sản phẩm giá rẻ, mà còn cho họ cơ hội để quyên góp một phần tiền mua hàng cho một tổ chức từ thiện, từ đó nâng cao nhận thức của họ về các vấn đề xã hội”.
Những doanh nghiệp khác đã hợp tác với các công ty thực phẩm trong nỗ lực phát triển nền tảng công nghệ mới nhằm cắt giảm rác thải thực phẩm. Đây được xem như một phần của nỗ lực toàn cầu nhằm đáp ứng các mục tiêu phát triển bền vững.
Cụ thể, NEC Corp. đang sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo không chỉ có khả năng phân tích những dữ liệu như thời tiết, thời gian biểu và xu hướng của khách hàng nhằm ước tính nhu cầu tiêu dùng, mà còn có thể đưa ra lý do đằng sau những phân tích.
NEC đã triển khai công nghệ này cho một số nhà bán lẻ và nhà sản xuất thực phẩm, giúp họ giảm chi phí từ 15%-75%. Tập đoàn này hy vọng sẽ có thể chia sẻ và xử lý dữ liệu thông qua một nền tảng chung giữa các nhà sản xuất, nhà bán lẻ và hậu cần nhằm giảm thiểu sự thiếu nhất quán trong chuỗi cung ứng.
Ryoichi Morita, quản lý cấp cao giám sát quá trình tích hợp kỹ thuật số của NEC cho biết: “Giảm lãng phí thực phẩm không phải là mục tiêu cuối cùng của chúng tôi. Sau cùng, chúng tôi hy vọng công nghệ có thể giải quyết thách thức khác trong quá trình kinh doanh như giảm thiểu chi phí, khắc phục tình trạng thiếu lao động, tối ưu hóa hàng tồn kho, đơn đặt hàng và dịch vụ hậu cần".