Nhật Bản từng bước chuyển mình trên con đường xuất khẩu vũ khí

Trường Sơn
TGVN. Chính quyền cựu thủ tướng Shinzo Abe từng sửa đổi những nguyên tắc và nới lỏng chính sách vũ khí năm 2014, tạo điều kiện cho các công ty Nhật Bản xuất khẩu vũ khí.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Kể từ khi các chính sách nới lỏng hạn chế xuất khẩu vũ khí được thực hiện, Nhật Bản bắt đầu tiến hành ký thỏa thuận bán radar giám sát hàng không tiên tiến trị giá 100 triệu USD cho Philippines.

Nhật Bản từng bước chuyển mình trên con đường xuất khẩu vũ khí
Phần lớn công chúng Nhật Bản phản đối nước này xuất khẩu vũ khí. (Nguồn: National Interest)

Lợi thế hiện tại

Các radar (cả loại cố định và di động) do Tập đoàn Mitsubishi Electric của Nhật Bản (MELCO), một trong năm công ty sản xuất quốc phòng hàng đầu của Nhật Bản phụ trách sản xuất. MELCO ký hợp đồng cung cấp cho Bộ Quốc phòng Philippines những radar có khả năng phát hiện máy bay chiến đấu tàng hình và tên lửa.

Trước đó, Tokyo đã cung cấp các thiết bị liên quan đến quốc phòng như tàu tuần tra cho các nước Đông Nam Á. Đây là một phần của trong chương trình viện trợ phát triển chính thức (ODA) với mục tiêu hỗ trợ 'xây dựng năng lực' và ‘chủ động xây dựng hòa bình' do Nhật Bản khởi xướng.

Mặc dù Nhật Bản tuyên bố chính thức viện trợ cho lực lượng bảo vệ bờ biển của các quốc gia Đông Nam Á, thế nhưng không ít ý kiến cho rằng, việc hỗ trợ này còn mang cả ý nghĩa tầm vóc quân sự vì bản chất là sản phẩm liên quan đến quốc phòng. Bên cạnh đó, Tokyo cũng đã cung cấp máy bay huấn luyện TC-90 cho quân đội Philippines và tổ chức huấn luyện phi công sử dụng loại máy bay này.

Năm 2014, Nhật Bản đã ban hành một bộ sửa đổi gồm ba nguyên tắc về chuyển giao công nghệ và thiết bị quốc phòng. Tiếp đó vào năm 2015, ra mắt bộ Điều lệ hợp tác phát triển mới mang lại cho vốn ODA một lợi thế chiến lược.

Ngay cả trước những thay đổi này, Tokyo đã cung cấp các khoản vay ODA cho Indonesia để mua các tàu tuần tra nhằm ngăn chặn cướp biển, khủng bố hàng hải và phổ biến vũ khí. Có thể nói, những con tàu này nằm trong kế hoạch ngoại giao quân sự, nhưng các điều kiện thỏa thuận mua bán hoàn toàn dự trên mục đích dân sự thuần túy.

Con đường xuất khẩu đầy gian truân

Những nỗ lực trước đây của Nhật Bản để xuất khẩu các sản phẩm quân sự ra nước ngoài đã thất bại hoặc vẫn đang trong quá trình đàm phán. Thương vụ tàu ngầm lớp Soryu giữa Nhật và Australia đã đến giai đoạn đàm phán cuối cùng, thế nhưng vào năm 2016, chính phủ Australia lại đổi ý trao hợp đồng trị giá hàng tỷ USD cho Pháp. Đây là một sự thất bại lớn đối với ngành xuất khẩu vũ khí Nhật Bản, vì nếu thỏa thuận này thành công sẽ thay đổi cuộc chơi của ngành công nghiệp quốc phòng nước này.

Nhật Bản từng bước chuyển mình trên con đường xuất khẩu vũ khí
Trên con đường xuất khẩu vũ khí Nhật Bản liên tục gặp nhiều trở ngại. (Nguồn: National Interest)

Trong những năm gần đây, Nhật Bản đàm phán với Ấn Độ để xuất khẩu lô hàng máy bay tìm kiếm và cứu nạn lưỡng cư US-2 do tập đoàn Shin Maywa chế tạo, vốn đang hoạt động trong Lực lượng Phòng vệ Hàng hải Nhật Bản. Thỏa thuận này gần như đã hoàn thành cách đây hai năm và trong một tuyên bố chung không lâu sau đó, lãnh đạo hai nước đều đồng loạt nhất trí rằng hai bên sẽ tiếp tục nỗ lực hợp tác liên quan đến máy bay lưỡng cư US-2. Tuy nhiên thương vụ này dường như đã bị đình trệ vì chi phí và bất đồng về chuyển giao công nghệ.

Ngoài ra Tokyo cũng đang thương thảo với Anh để bán máy bay săn ngầm P-1 do Kawasaki Heavy Industries của Nhật Bản chế tạo. Đây là nỗ lực đầu tiên vượt ra bên ngoài khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương, thế nhưng thương vụ này cũng sớm kết thúc khi không đạt được kết quả mong đợi.

Sự thất bại của Nhật Bản ở Australia, Ấn Độ, Vương quốc Anh và các quốc gia khác do nhiều yếu tố. Đó có thể xuất phát từ sự thiếu kinh nghiệm của các công ty quốc phòng Nhật Bản trên thị trường vũ khí quốc tế, đến việc thiếu lợi thế cạnh tranh và năng lực sản xuất.

Vũ khí của Nhật Bản vốn không trải qua các cuộc chiến thử nghiệm, vì hầu hết các nhà sản xuất Nhật Bản bán quân trang của họ cho Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản, chưa bán ra bên ngoài. Một số công ty Nhật Bản cũng không muốn tích cực theo đuổi việc bán vũ khí trên thị trường quốc tế, vì đây không phải là lĩnh vực kinh doanh cốt lõi của họ, cũng như không muốn bị công chúng Nhật Bản chỉ trích là "những thương gia tử thần".

Chạy đua nâng tỷ lệ thành công

An ninh và an toàn hàng hải khu vực là một trong những mục tiêu chính trong tầm nhìn chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương của Nhật Bản. Đặc biệt Nhật Bản chú trọng đến các quốc gia Đông Nam Á sẽ là những đối tượng ưu tiên nhận được sự hỗ trợ của Nhật Bản trong việc xây dựng năng lực trinh sát và giám sát.

Thỏa thuận vũ khí đầu tiên ở Đông Nam Á với Philippines thành công là một bước phát triển mang tính bước ngoặt đối với Nhật Bản. Tokyo nỗ lực hợp tác với chính quyền Philipines trang bị các radar giám sát để theo dõi chặt chẽ hơn các hoạt động quân sự xung quanh bờ biển nước này. Thỏa thuận này là một bước tiến mới của thỏa thuận vào năm 2016 giữa chính phủ cựu thủ tướng Abe với Philippines về việc chuyển giao công nghệ và thiết bị quốc phòng.

Đối với Thủ tướng Suga Yoshihide, nhiều ý kiến cho rằng ông đang tiếp cận theo lộ trình này. Thế nhưng đối với bất kỳ thương vụ lớn nào, các nhà sản xuất Nhật Bản trước tiên cần theo đuổi mạnh mẽ thị trường quốc tế để nâng cao tỉ lệ giao dịch thành công. Điều này có thể rất khó xảy ra trong tương lai gần, vì các công ty Nhật Bản vẫn còn khá nhạy cảm với phản ứng của công chúng mà trong đó phần lớn phản đối việc Nhật Bản xuất khẩu vũ khí.

Hy Lạp hiện đại hóa không quân với 'cặp đôi chiến lược'

Hy Lạp hiện đại hóa không quân với 'cặp đôi chiến lược'

TGVN. Việc kết hợp giữa bộ đôi tiêm kích F-35 và Rafales là một phần trong kế hoạch hiện đại hóa không quân của Hy ...

Mỹ cảnh báo trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ vì lo ngại S-400

Mỹ cảnh báo trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ vì lo ngại S-400

TGVN. Các quan chức Mỹ tiếp tục cảnh báo trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ do lo ngại Ankara thử nghiệm hệ thống phòng không S-400 ...

Vì S-400 Nga, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ lên tiếng thách thức Mỹ

Vì S-400 Nga, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ lên tiếng thách thức Mỹ

TGVN. Ngày 25/10, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã đáp trả lời đe dọa trừng phạt của Mỹ nếu Ankara kích hoạt ...

(theo National Interest)

Xem nhiều

Đọc thêm

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 23/11 và sáng 24/11: Lịch thi đấu Ngoại hạng Anh - Man City vs Tottenham; La Liga - Celta Vigo vs Barcelona

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 23/11 và sáng 24/11: Lịch thi đấu Ngoại hạng Anh - Man City vs Tottenham; La Liga - Celta Vigo vs Barcelona

Lịch thi đấu bóng đá hôm nay 23/11 và sáng 24/11: Lịch thi đấu Ngoại hạng Anh - Arsenal vs Nottingham Forest; La Liga - Celta Vigo vs Barcelona.
Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Bảy ngày 23/11/2024: Sư Tử tình cảm chớm nở

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Bảy ngày 23/11/2024: Sư Tử tình cảm chớm nở

Tử vi hôm nay 23/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Tái bản cuốn tiểu thuyết 'Sông Thami trong xanh' của Mông Cổ tại Việt Nam

Tái bản cuốn tiểu thuyết 'Sông Thami trong xanh' của Mông Cổ tại Việt Nam

Liên hiệp các tổ chức hữu nghị phối hợp cùng Đại sứ quán Mông Cổ tại Việt Nam tổ chức Lễ giới thiệu cuốn tiểu thuyết 'Sông Thami trong xanh'.
Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới  44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR

Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới 44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR

Giá cà phê hôm nay 22/11/2024: Giá cà phê robusta quay đầu, xuất khẩu nửa đầu tháng 11 giảm tới 44,8%, không trì hoãn thích ứng EUDR.
Phát động chiến dịch chung tay phòng chống bệnh sốt xuất huyết năm thứ 14

Phát động chiến dịch chung tay phòng chống bệnh sốt xuất huyết năm thứ 14

Chiến dịch 'JUMBO VAPE - Chung tay phòng chống bệnh sốt xuất huyết' nhằm tuyên truyền phòng chống bệnh sốt xuất huyết trên toàn quốc vừa được phát động.
Bài tarot hôm nay 23/11: Đâu là điểm nhấn khiến người khác chú ý tới bạn?

Bài tarot hôm nay 23/11: Đâu là điểm nhấn khiến người khác chú ý tới bạn?

Thông qua một lá bài tarot, bạn sẽ khám phá thông điệp điểm nhấn nào khiến người khác chú ý đến bạn? Hãy rút ngay một lá bài để giải ...
Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

Kiến tạo lòng tin, thúc đẩy đối thoại

ADMM+ ngày càng thể hiện vai trò là nền tảng cho hợp tác trên thực tế và có ý nghĩa giữa ASEAN với các nước bên ngoài khu vực trong lĩnh vực an ninh.
Bước đi lịch sử tại Hội nghị thượng đỉnh G20

Bước đi lịch sử tại Hội nghị thượng đỉnh G20

Đánh thuế giới siêu giàu là một trong những chủ đề quan trọng tại Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới.
Thế giới sẽ thế nào khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Thế giới sẽ thế nào khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng

Trở lại Nhà Trắng một cách mạnh mẽ, áp đảo, Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ 'đối đãi' với thế giới như thế nào trong nhiệm kỳ 2.0 vẫn là câu hỏi bỏ ngỏ.
Tuần lễ cấp cao APEC 2024: Thúc đẩy nguyên tắc đa phương

Tuần lễ cấp cao APEC 2024: Thúc đẩy nguyên tắc đa phương

Không chỉ thúc đẩy hợp tác khu vực, Tuần lễ cấp cao APEC từ 10 đến 16/11 tại Peru còn là cơ hội để thúc đẩy các nguyên tắc đa phương.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Phần Lan-Trung Quốc: Van giảm áp

Phần Lan-Trung Quốc: Van giảm áp

Không chỉ thúc đẩy quan hệ song phương, chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Phần Lan còn góp phần ổn định quan hệ Trung Quốc EU...
Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Ông Donald Trump 'tái xuất': Cục diện Nam bán cầu có đảo chiều?

Sự trở lại của ông Donald Trump không chỉ đánh dấu bước ngoặt trong chính trị Mỹ mà còn hứa hẹn ảnh hưởng sâu rộng đến khu vực Nam bán cầu.
'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

'Hạt hòa bình' gieo mầm ngoại giao nông sản Mỹ-Trung

Nhóm các nhà nghiên cứu Mỹ và Trung Quốc đang tiến hành dự án 'hạt hòa bình' nhằm thúc đẩy cân bằng thương mại nông nghiệp giữa hai nước.
Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Xung đột Nga-Ukraine: Đoán ý đồ người kế nhiệm, Tổng thống Biden đi thêm nước cờ 'một mũi tên trúng hai đích'

Mặc dù sắp mãn nhiệm nhưng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một quyết định quan trọng liên quan đến xung đột Nga-Ukraine.
Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Cái 'gật đầu muộn mằn' của Tổng thống Biden với Ukraine: Thay đổi cục diện hay thêm dầu vào lửa?

Tổng thống Joe Biden đã quyết định 'xé rào' vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, những 'đòn giáng' không thể tạo ra bằng lời nói.
Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Ngoại giao đa phương của Việt Nam tạo tiếng vang trên truyền thông Mexico

Truyền thông Mexico đề cao vị thế và sự tham gia, đóng góp hiệu quả của Việt Nam tại các diễn đàn đa phương gần đây như APEC, G20...
Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Mỹ-Trung chạy đua ngoại giao đường sắt, tìm đường tới mỏ khoáng sản châu Phi

Nhằm tiếp cận trữ lượng khoáng sản khổng lồ của châu Phi, Mỹ và Trung Quốc đã bỏ vốn đầu tư cơ sở hạ tầng, bao gồm ngoại giao đường sắt tại đây.
Phiên bản di động