Những ngôi chùa Việt: Điểm son trên bản đồ di tích Việt Nam

“Cầu Nam, chùa Bắc, đình Đoài” - người yêu di sản hầu như ai cũng biết câu tục ngữ về “đặc sản di tích” ở từng vùng quê VN. Mỗi ngôi chùa, mái đình đều có thể là đề tài nghiên cứu của không chỉ một mà có đến dăm ba luận án tiến sĩ.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Có ít nhất 1.000 ngôi chùa đã được xếp hạng di tích. Trong ảnh là chùa Thầy, huyện Quốc Oai (Hà Nội) - một trong những kiến trúc độc đáo thu hút nhiều

Có những ngôi chùa thân quen đến độ gần như ai cũng có thể coi là “của mình” vì tần số xuất hiện trên truyền hình, bưu ảnh, báo chí hằng ngày hằng giờ: chùa Một Cột, chùa Trấn Quốc, chùa Hương... Có những ngôi chùa độc đáo như chùa Mui, chùa Keo, chùa Dặm... Số bản vẽ mô tả thiết kế kiến trúc lên đến ngàn trang... Lên chùa mỗi ngày rằm, mồng một, thắp hương chiêm bái mỗi dịp hành hương... nhưng mấy ai biết giá trị đặc sắc của từng ngôi chùa. Số người biết tường tận ngày xây cất, ngày sửa sang, tác giả của những pho tượng cổ hay bức phù điêu gỗ... lại càng ít ỏi.

Kiến trúc sư LÊ THÀNH VINH - viện trưởng Viện Bảo tồn di tích - đã bắt đầu như thế khi được hỏi về nguyên nhân sâu xa khiến các chuyên gia của viện “bắt tay” với một công ty truyền thông (Alaska Media) để sản xuất loạt phim tài liệu dài chưa từng có ở VN về các di sản của chúng ta: chỉ riêng phần mở đầu - phần về những ngôi chùa Việt - đã dài đến 180 tập.

Kiến trúc sư Lê Thành Vinh cho biết: “Những ngôi chùa Việt là một nhánh trong dự án “Bản đồ di tích VN” mà chúng tôi đang tiến hành. “Bản đồ di tích” sẽ có nhiều tầng theo chiều sâu và có thể dàn trải theo chiều ngang. Cũng cần phải hiểu “bản đồ di tích” không chỉ có nghĩa là căng lên một tấm bản đồ theo mặt phẳng, mà là rất nhiều tiện ích tích hợp khi nhấp chuột vào một địa danh kèm theo đó là website, các ấn phẩm, sách ảnh, thậm chí các tập bản vẽ được in ấn rất đẹp để phục vụ người nghiên cứu chuyên ngành và những khách du lịch nước ngoài có thú vui sưu tập”.

* Vậy thưa ông, những ngôi chùa Việt giữ vị trí như thế nào trong dự án “Bản đồ di tích”?

- Giữ vị trí rất quan trọng nếu không nói là quan trọng nhất. Chúng ta có 3.000 di tích được xếp hạng, chủ yếu là đình - đền - chùa (các di tích cách mạng chiếm tỉ lệ ít hơn nhiều). Trong đó có ít nhất 1.000 ngôi chùa được xếp hạng di tích, ngoài ra còn rất nhiều ngôi chùa nhỏ khác chưa được xếp hạng nhưng với các nhà nghiên cứu, nó còn có những giá trị độc đáo hơn cả những ngôi chùa đã được xếp hạng. Do vậy, đối tượng khảo sát của chúng tôi lên đến hơn 1.000 ngôi chùa.

Hơn nữa, chùa với người Việt không chỉ là không gian tôn giáo, nơi phục vụ các hoạt động thờ cúng, tâm linh mà còn là một nơi sinh hoạt cộng đồng, là nơi in dấu những thiết chế lâu đời. Các cụ vẫn nói “đất vua - chùa làng - phong cảnh bụt” là vì thế. Bắt đầu lập bản đồ di sản bằng chùa Việt sẽ là một chất xúc tác để lôi kéo sự quan tâm của xã hội.

* Vậy những ngôi chùa Việt sẽ làm thế nào để tạo được hiệu ứng riêng với khán giả, khiến người xem thấy loạt phim này khác với các phim khoa giáo của VTV2 hay “du lịch qua màn ảnh nhỏ” của VTV3?

- Với tư cách cơ quan tư vấn về chuyên môn, chúng tôi yêu cầu tất cả các phim về chùa Việt đều phải được quay cảnh thật, không dàn dựng, đặc biệt hạn chế kỹ xảo. Một lợi thế là các chuyên viên của chúng tôi đều có nghiên cứu riêng về mỗi ngôi chùa, nên mỗi tập phim phải nêu được cái riêng biệt, duy nhất, độc đáo mà chỉ ngôi chùa ấy có. Một pho tam thế ở chùa Mía, một bức tường đất chùa Bổ, một bức chạm khắc chùa Keo, một hệ thống tháp đá chùa Phật Tích... cũng có khi chỉ nhấn mạnh vào một chi tiết tưởng chừng rất nhỏ: một chiếc mõ gắn liền với nhiều đời sư trụ trì.

Và cũng có khi cần cái nhìn liên tưởng, bao quát: vì sao hệ thống chùa trên Yên Tử khác hẳn các hệ thống chùa khác ở VN?

* Thưa ông, còn tại sao lại chọn con số 180 tập phim trong khi có hàng ngàn ngôi chùa, và vì sao bắt đầu bằng chùa Trấn Quốc?

- Bản thân cái tên Trấn Quốc đã nói lên ý tưởng của những bậc tiền nhân xây chùa và tinh thần “đạo pháp đồng hành cùng dân tộc”. Trấn Quốc tọa lạc ở ngay trung tâm Hà Nội và còn giữ được nhiều nét cổ kính. Còn con số 180 là ý tưởng của nhà đầu tư. Tôi hi vọng sau khi phát sóng những tập phim đầu tiên (dự kiến tập phim đầu tiên lên sóng VTV ngày 10-10-2009) nhận được sự hưởng ứng rộng rãi, chúng tôi có thể làm tiếp nhiều tập phim nữa.

Theo Tuổi Trẻ

Sẽ có một “bản đồ di tích” của VN

Theo kiến trúc sư Lê Thành Vinh: “Quá trình khảo sát, thống kê, nghiên cứu, trùng tu của Viện Bảo tồn di tích cùng nhiều cơ quan và các cá nhân nghiên cứu độc lập khác đã tập hợp được một khối lượng hồ sơ nghiên cứu về di tích rất lớn, một cơ sở dữ liệu rất rộng về nhiều góc độ nghiên cứu: kiến trúc, khảo cổ, điêu khắc, phong tục tập quán, tín ngưỡng. Chưa kể đến tư liệu của các cơ quan khác, chỉ riêng viện chúng tôi đã sở hữu đến 40.000 bản vẽ kiến trúc cổ sau khoảng 20 năm khảo sát, sưu tầm. Nhưng chỉ là các tập hợp như vậy thì chưa đủ thành “kho” (mà bản thân kho dữ liệu qua thời gian cũng sẽ trở thành di sản).

Chúng tôi muốn khối lượng dữ liệu khổng lồ này trở thành một cái “kho”, một “thư viện mở”, cũng có thể gọi là một “ngân hàng dữ liệu di sản” đúng nghĩa để tất cả tầng lớp trong xã hội đều có thể tiếp cận nếu thật sự quan tâm. Với công nghệ tin học, vấn đề này sẽ được giải quyết trong một thời gian không xa. Chúng tôi đang tiến hành số hóa các tư liệu này và bằng những công nghệ tích hợp sẽ cho ra đời một bản đồ di tích của VN”.


Xem nhiều

Đọc thêm

Đối ngoại trong tuần: Thủ tướng kết thúc tốt đẹp chuyến công tác Trung Đông; công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam

Đối ngoại trong tuần: Thủ tướng kết thúc tốt đẹp chuyến công tác Trung Đông; công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam

Báo TG&VN điểm lại một số hoạt động nổi bật của đối ngoại Việt Nam trong tuần từ 28/10-4/11.
Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Ít nhất 10 người đã thiệt mạng sau khi núi lửa Lewotobi Laki-laki ở miền Đông Indonesia phun trào.
Philippines tạo đà thúc đẩy ngành công nghiệp Halal với Saudi Arabia

Philippines tạo đà thúc đẩy ngành công nghiệp Halal với Saudi Arabia

Philippines đang tìm kiếm quan hệ đối tác mới với Saudi Arabia trong các lĩnh vực phát triển bền vững và Halal.
Giá vàng hôm nay 5/11/2024: Giá vàng biến động trước bầu cử Mỹ, cơn sốt quý kim khiến BRICS và giới tỷ phú sục sôi, vàng nhẫn tiếp đà giảm

Giá vàng hôm nay 5/11/2024: Giá vàng biến động trước bầu cử Mỹ, cơn sốt quý kim khiến BRICS và giới tỷ phú sục sôi, vàng nhẫn tiếp đà giảm

Giá vàng hôm nay 5/11/2024: Giá vàng biến động trước bầu cử Mỹ, ông Trump có thể đẩy quý kim lên 2.900 USD/ounce. Giá vàng nhẫn tiếp đà đi xuống.
Giá tiêu hôm nay 5/11/2024: Ngành hồ tiêu Việt Nam hưởng lợi nhờ giá xuất khẩu cao; sản lượng giảm, bà con xu hướng đầu cơ

Giá tiêu hôm nay 5/11/2024: Ngành hồ tiêu Việt Nam hưởng lợi nhờ giá xuất khẩu cao; sản lượng giảm, bà con xu hướng đầu cơ

Giá tiêu hôm nay 5/11/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục ổn định ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 140.000 - 141.000 đồng/kg.
Bộ trưởng Ngoại giao tặng Bằng khen và Tuyên dương tập thể, cá nhân đóng góp tích cực trong xuất bản cuốn sách của cố Tổng Bí thư

Bộ trưởng Ngoại giao tặng Bằng khen và Tuyên dương tập thể, cá nhân đóng góp tích cực trong xuất bản cuốn sách của cố Tổng Bí thư

Bộ Ngoại giao tuyên dương các tập thể, cá nhân đã đóng góp tích cực, hiệu quả trong quá trình biên soạn và xuất bản cuốn sách của Tổng Bí ...
Đặc sản Quảng Ngãi - thưởng thức món ăn chế biến từ don

Đặc sản Quảng Ngãi - thưởng thức món ăn chế biến từ don

Con don Quảng Ngãi giống với con dắt của miền Bắc, thuộc loài nhuyễn thể, họ nhà hến, là nguyên liệu biến tấu ra nhiều món ăn ‘siêu cuốn’.
Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam tạm dừng đón khách

Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam tạm dừng đón khách

Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam thông báo tạm dừng đón khách tham quan trong ba ngày 3-5/11.
Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Công dân Hàn Quốc và Slovakia đã được thêm vào danh sách những người không cần thị thực để đến thăm trong tối đa 15 ngày
Cùng hòa mình vào văn hóa các dân tộc Việt Nam tháng 11 này

Cùng hòa mình vào văn hóa các dân tộc Việt Nam tháng 11 này

Tháng 11, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) sẽ tổ chức các hoạt động với chủ đề “Về miền di sản tinh hoa và ...
Ngày hội văn hóa các dân tộc vùng Đông Bắc 2024: Bản sắc và đoàn kết

Ngày hội văn hóa các dân tộc vùng Đông Bắc 2024: Bản sắc và đoàn kết

Ngày hội văn hóa các dân tộc vùng Đông Bắc có 8 tỉnh: Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Hà Giang, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc và Bắc Giang tham gia.
Phiên chợ vùng cao tỉnh Hòa Bình năm 2024: Đắm mình vào những ngày hội rực rỡ sắc màu

Phiên chợ vùng cao tỉnh Hòa Bình năm 2024: Đắm mình vào những ngày hội rực rỡ sắc màu

Tối 1/11, UBND tỉnh Hòa Bình tổ chức Phiên chợ vùng cao tỉnh Hòa Bình năm 2024 tại sân vận động huyện Lạc Sơn.
Kể chuyện nghề cổ bằng tranh lưu giữ nét đẹp truyền thống

Kể chuyện nghề cổ bằng tranh lưu giữ nét đẹp truyền thống

Nhà xuất bản Kim Đồng vừa ra mắt bộ sách 'Vang danh nghề cổ' - series tranh truyện độc đáo giới thiệu về các làng nghề thủ công - truyền thống của Việt Nam.
Xây dựng ‘hộ chiếu’ văn hóa

Xây dựng ‘hộ chiếu’ văn hóa

Khi tham gia giao lưu quốc tế, bản sắc văn hóa chính là 'tấm hộ chiếu' đặc biệt của người Việt, giúp nhận diện và tạo nên sự khác biệt giữa các nước.
Liên hoan phim quốc tế Hà Nội 2024: Tôn vinh tác phẩm điện ảnh nhân văn và sáng tạo

Liên hoan phim quốc tế Hà Nội 2024: Tôn vinh tác phẩm điện ảnh nhân văn và sáng tạo

Baoquocte.vn. Liên hoan phim quốc tế Hà Nội lần thứ VII sẽ được tổ chức từ ngày 7-11/11, dự kiến có khoảng 800 đại biểu, khách mời trong nước và quốc tế.
Tinh hoa Ngoại giao Việt Nam dưới góc nhìn của Đại sứ, GS.TS Vũ Dương Huân

Tinh hoa Ngoại giao Việt Nam dưới góc nhìn của Đại sứ, GS.TS Vũ Dương Huân

Học viện Ngoại giao vừa giới thiệu chùm sách 'Tinh hoa Ngoại giao Việt Nam: Góc nhìn từ Đại sứ, GS.TS Vũ Dương Huân', bao gồm bốn tác phẩm mới nhất của ông.
Liên hoan phim Nhật Bản 2024: Phiên bản thứ 16 dành cho những người hâm mộ điện ảnh tại Việt Nam

Liên hoan phim Nhật Bản 2024: Phiên bản thứ 16 dành cho những người hâm mộ điện ảnh tại Việt Nam

Liên hoan phim Nhật Bản 2024 kéo dài tưg 1/11 - 28/12), đi qua 4thành phố xinh đẹp của Việt Nam: TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng và Hà Nội.
Khoác ‘tấm áo mới’ cho văn hóa truyền thống

Khoác ‘tấm áo mới’ cho văn hóa truyền thống

Bảo tồn và phát huy truyền thống văn hóa truyền thống luôn là vấn đề được đề cao và coi trọng.
Bảo tồn, phát huy di sản văn hoá gắn với phát triển du lịch: Bài học kinh nghiệm từ Hàn Quốc

Bảo tồn, phát huy di sản văn hoá gắn với phát triển du lịch: Bài học kinh nghiệm từ Hàn Quốc

Với bề dày lịch sử khoảng 5.000 năm, Hàn Quốc hiện là một trong những quốc gia đi đầu trong lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa.
Công bố Đề án nghiên cứu Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An

Công bố Đề án nghiên cứu Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An

Sở Du lịch Ninh Bình vừa tổ chức Hội nghị công bố Đề án nghiên cứu Lượng giá giá trị kinh tế Quần thể danh thắng Tràng An.
Phát hiện thành phố cổ bí ẩn thuộc nền văn minh Maya

Phát hiện thành phố cổ bí ẩn thuộc nền văn minh Maya

Các cuộc khảo sát bằng tia laser đã phát hiện một thành phố cổ rộng lớn thuộc nền văn minh Maya, có tuổi đời hàng thế kỷ ở Bán đảo Yucatán, Mexico.
Bánh pía Sóc Trăng: Món ăn truyền thống vươn tầm quốc tế

Bánh pía Sóc Trăng: Món ăn truyền thống vươn tầm quốc tế

Sóc Trăng hiện có trên 30 thương hiệu bánh pía được sản xuất từ nhiều cơ sở, doanh nghiệp, trong đó có những thương hiệu được xây dựng gần 100 năm.
Bước đi cần thiết để phát triển du lịch bền vững

Bước đi cần thiết để phát triển du lịch bền vững

Nhân rộng mô hình du lịch xanh là vô cùng cần thiết để phát triển du lịch bền vững cho Việt Nam.
Bật mí lý do người Viking không xâm chiếm Bắc Mỹ

Bật mí lý do người Viking không xâm chiếm Bắc Mỹ

Người Viking (có nguồn gốc Bắc Âu) đã từng đổ bộ lên nơi ngày nay là Newfoundland, Canada vào khoảng năm 1000 sau Công nguyên.
Phiên bản di động